«Διαπιστώσεις και Αναρωτήσεις περί ελληνικού κράτους και ελληνικής κοινωνίας»

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Τα τεκμηριωμένα βιβλία ιστορίας λειτουργούν μερικές φορές ως νυστέρι που κόβει πέπλα άγνοιας, συσσωρευμένα το ένα πάνω στο άλλο, εξηγούν τους κρατικούς μετασχηματισμούς, τεκμηριώνουν ποιες αντιλήψεις για τη νεότερη Ελλάδα θα πρέπει να αμφισβητηθούν ριζικά και ποια ζητήματα απαιτούν περαιτέρω επιστημονική έρευνα.

Το πρώτο από αυτά τα πέπλα το φοράμε όταν διδασκόμαστε ιστορία στο σχολείο. Στη συνέχεια, προστίθενται νέα πέπλα δημιουργώντας ψευδείς βεβαιότητες, στο πλαίσιο της κυρίαρχης κάθε φορά εκδοχής της δημόσιας ιστορίας. Σε αυτή τη δημόσια και όχι την επιστημονική ιστορία θητεύουν πανεπιστημιακοί ιστορικοί, πολιτικοί αρχηγοί, ερασιτέχνες ιστοριοδίφες, δημοσιογράφοι χωρίς ιστορική παιδεία, μεταξύ πολλών άλλων. Λαμβάνουν ως ιστορικό δεδομένο ό,τι ίσχυε ως ιστορικό συμπέρασμα προ πολλών δεκαετιών και το αναπαράγουν αδιαφορώντας για πρόσφατες έρευνες της ιστορικής επιστήμης.

Για να ξηλώσει κανείς τέτοια πέπλα απαιτείται μια θεωρητική αφετηρία, ειδικά μάλιστα στην πολιτική και κοινωνική ιστορία ένα ερμηνευτικό σχήμα για την εξέλιξη του κράτους. Αυτό συνήθως στηρίζεται σε «δοκιμασμένα» επιστημονικά σχήματα που βρίσκονται στο κέντρο των σύγχρονων αναζητήσεων της ιστορίας, της ιστορικής κοινωνιολογίας και της πολιτικής ανάλυσης. Μας θυμίζει ότι κάθε νέο κράτος επιδιώκει να αποκτήσει νομιμοποίηση μεταξύ των υπηκόων του και ταυτόχρονα να τους ελέγξει, κυρίως μέσω των μηχανισμών της φορολογίας, του στρατού και της εκπαίδευσης. Το πώς ακριβώς μετασχηματίζεται το κράτος είναι αποτέλεσμα Continue reading