Επιμέλεια Αμαλίας Κ. Ηλιάδη, φιλολόγου-ιστορικού, Δ/ντριας 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Πηγή- Απόσπασμα-Μαρτυρία: Προκοπίου Ανέκδοτα ή Απόκρυφη Ιστορία Μετάφραση: Αλόη Σιδέρη Εκδόσεις: ΑΓΡΑ

«?Αυτά ήταν λοιπόν, καθώς νομίζω, τα σχετικά με το χαρα­κτήρα του Ιουστινι­ανού, όσα τουλάχιστον εγώ μπο­ρώ να πω. Όσο για τη γυναίκα που παντρεύτηκε, θα εξηγήσω τώρα πώς γεννήθηκε και ανατράφηκε και πώς, αφού συνδέθηκε με τον άνθρωπο αυτόν, αφάνισε πέρα για πέρα τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Υπήρχε στο Βυζάντιο ένας κάποι­ος Ακάκιος, φύλακας των θηρίων στο τσίρκο, οπαδός των Πράσινων, ένας άνθρωπος απ? αυτούς που ονομάζουν αρκουδιάρηδες. Αυτός ο άνθρωπος πέθανε από αρρώστια στα χρόνια που ήταν αυτοκράτο­ρας ο Αναστάσιος, κι άφησε τρεις κόρες, την Κομιτώ, τη Θεοδώρα και την Αναστασία, από τις οποίες η μεγαλύτερη δεν ήταν ακόμα εφτά χρόνων. Η γυναίκα του ξέπεσε και βρήκε άλλον άνδρα με την ελπίδα ότι θα ανελάμβανε τη φροντίδα του σπιτιού όπως επίσης και τη δουλειά στο τσίρκο. Αλλά ο πρώτος χορευτής των Πράσινων, Αστέριος το όνομα, πληρώθηκε από κάποι­ον άλλον για να τους διώξει από τη θέση αυτή και την έδωσε, χωρίς καμιά δυσκολία, στον άνθρωπο που του είχε δώσει τα χρήματα. Οι χορευτές, βλέπετε, μπορού­σαν να κανονίζουν όπως ήθελαν κάτι τέτοιες υποθέσεις. Η γυναίκα όμως, όταν βεβαιώθηκε πως όλος ο κόσμος είχε μαζευτεί στο τσίρκο, φόρεσε στεφάνια στο κεφάλι και στα χέρια των κοριτσιών της και τις έβαλε να καθήσουν ως ικέτισσες. Οι Πράσινοι βέβαια αρνήθηκαν κατη­γορηματικά να δεχθούν την ικεσία, οι Βένετοι όμως τους έδωσαν μια ανάλογη θέση, επειδή και ο δικός τους φροντιστής των θηρίων είχε πεθάνει πρόσφατα. Όταν λοιπόν τα παιδιά αυτά μεγάλωσαν, η μητέρα τους τα έβγαλε αμέσως στη σκηνή του τσίρκου γιατί ήταν όμορφα κο­ρίτσια. Δεν τις έβγαλε όμως συγχρό­νως και τις τρεις, αλλά τη στιγμή που καθεμιά τους φάνηκε να ωριμάζει. Η πρώτη λοιπόν, η Κομιτώ, είχε ήδη κατακτήσει διακεκριμένη θέση ανάμεσα στις εταίρες του καιρού της? η δεύτερη, η Θεοδώρα, φορώ­ντας έναν κοντό χιτώνα με μακριά μανίκια σαν αυτούς που φοράνε οι μικρές σκλάβες, την ακολουθού­σε υπηρετώντας τη σε καθετί και κουβαλώντας στους ώμους της το σκαμνί, πάνω στο οποίο εκείνη συνήθιζε να κάθεται στις δημόσιες συγκεντρώσεις. Εκείνη την εποχή η Θεοδώρα δεν είχε ακόμα ωριμάσει κι έτσι δεν ήταν καθόλου σε θέση να πέσει σε κρεβάτι μ? έναν άνδρα και να συνευρεθεί μ? αυτόν σαν γυ­ναίκα, γι? αυτό και επιδιδόταν σ? ένα είδος ασέλγειας ανδρικού τύπου με κάτι πανάθλιους τύπους και μά­λιστα δούλους που ακολουθούσαν τους αφέντες τους στο θέατρο και έβρισκαν περιστασιακά την ευκαι­ρία να κάνουν την ολέθρια αυτή πράξη? αλλά και στο μπορντέλο καταγινόταν αρκετές ώρες μ? αυτή την παρά φύσιν σωματική εργασία. Όταν όμως έγινε γυναίκα και ωρίμα­σε επιτέλους, άρχισε ν? απασχολεί­ται στο θέατρο κι αμέσως έγινε το είδος της πόρνης που οι παλιοί τις έλεγαν παρακατιανές. Ούτε αυλό έπαιζε ούτε τραγουδούσε ούτε καν έκανε τη χορεύτρια, αλλά μόνο πρό­σφερε τα τρυφερά της νιάτα στον πρώτο τυχόντα ασκώντας το επάγ­γελμα μ? όλο της το σώμα. Αργότε­ρα άρχισε ν? ανακατεύεται σ? όλες τις δουλειές του θεάτρου μαζί με τους κωμικούς ηθοποιούς κι έπαιρνε μέρος μαζί τους στις παραστάσεις που δίνονταν εκεί, βοηθώντας τους γελωτοποιούς με διάφορες αισχρολογίες. Ήταν πρώτη στα αστεία και στα πειράγματα και, γι? αυτά της τα καμώματα, γρήγορα έγινε περιζήτη­τη. Η γυναίκα αυτή ήταν τελείως ξετσίπωτη και κανείς δεν την είδε ποτέ να κοκκινίζει, αλλά προσέφερε αναί­σχυντες υπηρεσίες χωρίς τον παρα­μικρό δισταγμό και ήταν τέτοιος τύπος που, όταν έτρωγε χαστούκια και κατακεφαλιές, χαριεντιζόταν και έσκαζε στα γέλια και, βγάζοντας τα ρούχα της, τα έδειχνε όλα θεόγυμνα στον πρώτο τυχόντα κι από μπρος κι από πίσω, ενώ το σωστό είναι αυτά τα πράγματα να μένουν κρυμμένα από τα μάτια των ανδρών.

Τους εραστές της τους βαριόταν και τους κορόιδευε και τα κατάφερ­νε πάντα να κερδίζει τις ακόλαστες ψυχές τους δείχνοντάς τους με κα­μάρι όλο και πιο ασυνήθιστα κόλπα στο κρεβάτι. Σε κανέναν απ? αυτούς που συναναστρεφόταν δεν κατα­δεχόταν ν? αφήσει την πρωτοβουλία? αντίθετα, εκείνη τους ερέθιζε όλους, ακόμα και τ? αμούστακα παι­διά, λέγοντας πρόστυχα αστεία και κουνώντας ξεδιάντροπα τον πισινό της. Πουθενά στον κόσμο δεν γεν­νήθηκε κανείς τόσο παραδομένος σε κάθε είδους ηδονή όσο αυτή. Συχνά πήγαινε σε συμπόσια μαζί με δέκα ή και περισσότερους νεαρούς, όλους εξαιρετικά γεροδεμένους, που είχαν κάμει δουλειά τους τη λα­γνεία, και επιδιδόταν σε ολονύχτια όργια με όλους μαζί τους συνδαιτυ-μόνες. Ύστερα, όταν δεν έμενε πια πνοή σε κανέναν απ? αυτούς, εκείνη πήγαινε κι έβρισκε τους υπηρέτες τους, πολλές φορές καμιά τριαντα­ριά, και ζευγάρωνε με έναν έναν απ? αυτούς? αλλά ούτε κι έτσι μπορούσε να χορτάσει τη λαγνεία της.

Μια φορά που είχε πάει στο σπίτι ενός διακεκριμένου προσώπου, κι ενώ όλοι οι συνδαιτυμόνες την κοί­ταζαν πιωμένοι, καθώς λένε, ανέ­βηκε στην άκρη του ανάκλιντρου πλάι στα πόδια τους και, σηκώνο­ντας με τον πιο αηδιαστικό τρόπο τα φουστάνια της, θεώρησε καλό να τους κάμει επιτόπου μια επίδειξη λαγνείας. Κι ενώ δούλευε και με τις τρεις τρύπες μαζί, κατηγορούσε τη φύση, παραπονούμενη που δεν της είχε κά?ει πιο φαρδιές και τις τρύπες των ?αστών της ώστε να ?πορεί να σκαρφίζεται κι άλλα κόλπα συνουσιαζό?ενη κι από εκεί. Συχνά βέβαια έ?ενε έγκυος, αλλά, ?εταχειριζό?ενη διάφορα κόλπα, τα κατάφερνε α?έσως να αποβάλλει.

Πολλές φορές ?άλιστα γδυνόταν ακό?α και στο θέατρο, ?προστά στα ?άτια όλου του κόσ?ου, και στεκό­ταν ανά?εσα στους θεατές γυ?νή, φορώντας ?όνο ?ια ποδίτσα γύρω από τους βουβώνες και τα αιδοία, όχι ό?ως επειδή ντρεπόταν να δεί­ξει ακό?α κι αυτά στον κόσ?ο, αλλά επειδή δεν επιτρέπεται σε κανέναν να παρουσιάζεται ολωσδιόλου γυ­?νός στο θέατρο? πρέπει να φοράει τουλάχιστον ένα διάζω?α γύρω από τους βουβώνες και τα αιδοία. Μ? αυ­τό λοιπόν το ντύσι?ο ξάπλωνε κατά­χα?α και κειτόταν ανάσκελα. Μερικοί θήτες, που έπαιζαν κατά κανόνα το ρόλο αυτόν, της έριχναν πάνω στο αιδοίο της κριθάρι, που το έπιαναν σπυρί σπυρί και το έτρωγαν χήνες γυ?νασ?ένες επί τούτω. Εκείνη όχι ?όνο σηκωνόταν χωρίς να κοκκινίζει, αλλά και φαινόταν να περηφανεύε­ται γι? αυτή την παράσταση. ?εν ήταν ?όνο ξεδιάντροπη, αλλά και τα κατά­φερνε καλύτερα από τον καθένα να παρασύρει τους άλλους στην αδιαντροπιά. Συχνά γδυνόταν και στεκό­ταν πάνω στη σκηνή ανά?εσα στους ?ί?ους, πότε γέρνοντας το κορ?ί της προς τα πίσω και πότε τουρλώνοντας τον πισινό της και προς αυτούς που την είχαν χαρεί και προς τους άλλους που δεν την είχαν ακό?α πλησιάσει, επιδεικνύοντας ?ε κα?άρι τα συνηθισ?ένα της γυ?νάσ?ατα. Με τόση λαγνεία κα?άρωνε για το κορ?ί της, ώστε φαινόταν ότι δεν είχε το αιδοίο της στη φυσική του θέση όπως οι άλλες γυναίκες, αλλά ότι το ?χει στο κούτελο. Αλλά κι εκείνοι που την πλη­σίαζαν α?έσως αποκαλύπτονταν ότι δεν το συνήθιζαν να συνουσιάζονται κατά τους νό?ους της φύσης? γι? αυτό και τα αξιοσέβαστα πρόσωπα, όταν τη συναντούσαν στην αγορά, άλλα­ζαν δρό?ο κι έφευγαν βιαστικά από φόβο ?ήπως αγγίξουν κάποιο από τα φορέ?ατα αυτής της γυναίκας και νο­?ιστεί ότι κόλλησαν το ?ίασ?α. Όσοι την έβλεπαν, ιδιαίτερα νωρίς το πρωί, το ?χαν για γρουσουζιά. Όσο για τη σχέση της ?ε τις άλλες γυναίκες του θεάτρου, συνήθιζε να τους επιτίθεται όλη την ώρα ?ε φοβερή αγριότητα σαν σκορπιός, γιατί την κυριαρχούσε ?εγάλος φθόνος.

Αργότερα έφυγε ?αζί ?ε τον Εκηβόλο, έναν άνδρα από την Τύρο που είχε αναλάβει τη διοίκηση της Πενταπόλεως, για να του προσφέρει τις πιο αισχρές υπηρεσίες, αλλά κάτι του έκα?ε του ανθρώπου και την έδιωξε άρον άρον από εκεί? γι? αυ­τό λοιπόν βρέθηκε χωρίς κανέναν πόρο ζωής κι από τότε τα ?βγαζε πέρα ?ε τον συνηθισ?ένο της τρόπο, πουλώντας άνο?α το κορ­?ί της. Αρχικά λοιπόν πήγε στην Αλεξάνδρεια. Έπειτα, αφού γύρισε όλη την Ανατολή, ξεκίνησε να επιστρέψει στο Βυζάντιο ασκώντας σε κάθε πόλη το επάγγελ?ά της, που αν άνθρωπος το κατονό?αζε, ποτέ, νο?ίζω, δεν θα τον συγχω­ρούσε ο θεός? σαν να ?ην άντεχαν οι ουράνιες δυνά?εις να ?είνει τό­πος κανείς που να ?η γνωρίσει την ακολασία της Θεοδώρας.

Έτσι λοιπόν γεννήθηκε κι ανα­τράφηκε η γυναίκα αυτή κι έτσι έγινε περιβόητη ανά?εσα σε πολλές δη?όσιες γυναίκες και σε όλους τους ανθρώπους. Αλλά ?όλις έφτασε πάλι στο Βυζάντιο, την ερωτεύτηκε ο Ιουστινιανός ?ε παράφορο έρωτα. Στην αρχή τη συναναστρεφόταν ως ερω?ένη, ?ολονότι την είχε ανυψώσει στο αξίω?α της πατρικίας. Η Θεοδώ­ρα λοιπόν τα κατάφερε α?έσως να αποκτήσει υπέρ?ετρη δύνα?η και τεράστια πλούτη γιατί για τον άνθρωπο αυτόν – όπως συνήθως συ?βαίνει ?ε τους τρελά ερωτευ­?ένους – το πιο γλυκό πράγ?α στον κόσ?ο ήταν να κάνει όλα τα χατίρια της αγαπη?ένης του και να της προσφέρει όλα τα πλούτη του κόσ?ου. Όσο για το κράτος, καιγόταν σαν προσάνα??α για χάρη αυτού του έρωτα. Με τη βοήθεια της Θεοδώρας εκείνος προξενούσε ακό?α ?εγαλύτερες καταστροφές στο λαό, όχι ?όνο στο Βυζάντιο, αλλά και σ? όλα τα ?έρη της Ρω?αϊκής Αυτοκρατο­ρίας. Καθώς κι οι δυο τους ανήκαν από παλιά στην παράταξη των Βένετων, έδωσαν όλο το ελεύθερο στα ?έλη αυτής της φατρίας να χειρίζονται τις κρατικές υποθέσεις. Ύστερα ό?ως από πολύν και­ρό το κακό αυτό κατευνάστηκε στο ?εγαλύτερο ?έρος του ?ε τον εξής τρόπο:

Έτυχε ο Ιουστινιανός να πέσει άρρωστος για πολλές ?έρες και στην αρρώστια αυτή έφτασε σε τέτοιο κίνδυνο, ώστε κυκλοφόρη­σε ακό?α κι η φή?η πως πέθανε? οι στασιαστές εν τω ?εταξύ εξα­κολουθούσαν να διαπράττουν τα εγκλή?ατα που αναφέρθηκαν και ?άλιστα σκότωσαν ?έρα ?εση­?έρι, ?έσα στο ιερό της Σοφίας, κάποιον Υπάτιο, ένα πρόσωπο όχι ασή?αντο. Όταν λοιπόν διαπρά­χθηκε το έγκλη?α, ο θόρυβος που προκλήθηκε από την πράξη τους έφτασε στ? αυτιά του αυτοκρά­τορα και καθένας από τους αυλι­κούς, παίρνοντας θάρρος από το γεγονός ότι ο Ιουστινιανός απου­σίαζε από το χώρο του εγκλή?α­τος, έσπευδε να διεκτραγωδεί το άτοπο της πράξης απαριθ?ώντας ένα ένα όλα όσα είχαν συ?βεί. Τε­λικά ο αυτοκράτορας πρόσταξε τον έπαρχο της πόλης να επιβάλει ποινές για όλα τα εγκλή?ατα που είχαν διαπραχθεί. Ο άνθρωπος αυτός ονο?αζόταν Θεόδοτος και τον φώναζαν ?ε το παρατσούκλι Κολοκύθα?»