«Όταν η μεσαία τάξη αποδυναμώνεται, αναλογιζόμαστε την απώλεια της Αριστοτελικής χρυσής μεσότητας»

Το  ευρώ, που  υποτίθεται  ότι  θα  ήταν  ο  θεμέλιος  λίθος  που  πάνω  του  θα  χτιζόταν  η  Ενωμένη  Ευρώπη, τώρα  είναι  η  βραδυφλεγής  βόμβα  που  απειλεί  να  τινάξει  στον  αέρα  την  Ευρωπαϊκή  Ένωση, η  οποία  ξεκίνησε  ως  μια  χαλαρή  ένωση  επτά  κρατών  και  σήμερα  είναι  ένας  πανίσχυρος  οργανισμός  27  χωρών, με  τα  φύλλα  συκής  της  συνθήκης  του  Μάαστριχτ  να  έχουν  σκορπιστεί  όμως  στους  τέσσερις  ανέμους  από  τα  κερδοσκοπικά  τσουνάμι  των  αγορών.

Η  Γερμανία  με  τους  δορυφόρους  της  εναντίον  των  ατάκτων  του  Νότου, η  Βρετανία -κατά  την  πάγια  τακτική  της-  μια  στο  καρφί  και  μια  στο  πέταλο  και  όλοι  μαζί  να  προτάσσουν  το  στενό  εθνικό  συμφέρον  και  πολλάκις  το  κομματικό.  Άλλοι  για  να  σωθούν  και  άλλοι  για  να  επωφεληθούν.  Η  μαύρη  τρύπα  του  ευρωβαράθρου, όμως, θα  τους  καταπιεί  όλους.  Και  τους  απελπισμένους  και  τους  αλαζόνες?

Από την άλλη μεριά, η  ελληνική  κοινωνία  βρίσκεται εν  καμίνω.  Το  ένα  κομμάτι  της  υποβλέπει  το  άλλο .Το  κράτος  λεηλατεί  τον  μικροεπαγγελματία  και  αυτός  κλέβει  το  κράτος.  Απόδειξη;  Τι  είναι  αυτό; Φόροι;  Αυτοί  είναι  μόνο  για  μισθωτούς  και  συνταξιούχους.  Μαζί  με  τις  περικοπές?

Αν  σε  κάτι  ο  Μαρξ  κατάφερε  να  συνεισφέρει  στη  μεγάλη  ιστορία  της  πάλης  των  ιδεών, είναι  οι  απόψεις  του  για  την  «πάλη  των  τάξεων».  Σε  αυτό  δεν  μπορούν  να  διαφωνήσουν  ούτε  οι  αντίπαλοί  του.  Φυσικά  και  πρέπει  να  εμπλουτιστούν  τα  κριτήρια  ή  και  τα  στοιχεία  ένταξης  του  καθενός  μας  στη  μία  ή  στην   άλλη  τάξη  και  κοινωνική  κατηγορία.  Ο  παραδοσιακός  «εργάτης»  καλύπτει  ένα  μικρό  ποσοστό  των  εργαζομένων.  Και  η  διεύρυνση  του  τομέα  των  υπηρεσιών, συχνά  τεχνητά, συχνά  παθολογικά, έχει  καταργήσει  στην  πράξη  τη  διάκριση  ανάμεσα  στον  εργοδότη  και  τον  εργαζόμενο.  Ο  μεγάλος  και  αυξανόμενος  αριθμός  αυτοαπασχολουμένων  δημιουργεί  ή  εντατικοποιεί  άλλα  φαινόμενα που  η  πάλη  των  τάξεων  δεν  τα  αφορά.

Δεν  έχει  αναδειχθεί, με  επιστημονική  καθαρότητα  και  πολιτική  εντιμότητα, το  γεγονός  ότι  όλη  αυτή  η  πολιτική  λιτότητας  έχει  θίξει  και  τραυματίσει  ειδικά  τη  μεσαία  τάξη.  Δεν  χρειαζόμαστε  να  αναλωθούμε  σε  δογματικές  ή  ιδεολογικές  αναζητήσεις  και  αγώνες  για  να  περιγράψουμε  και  οριοθετήσουμε  εννοιολογικά  τη  μεσαία  τάξη.  Ας  αρκεστούμε  να  εντάξουμε  σε  αυτή  όλους  τους  μεσαίους  (γιατί  όχι  και  τους  μικρομεσαίους;)  εισοδηματίες  που  πωλούν  την  εργασία  ή  τις  υπηρεσίες  τους: είτε  σε  συγκεκριμένο  εργοδότη, είτε  σε  αόριστο  αριθμό  αγοραστών, είτε  αυτοαπασχολούμενων.

Αρκετά  από  τα  μέτρα, τα  οποία  απλώς  συζητούνται  είτε  θα  ανακοινωθούν, τραυματίζουν  βαρύτατα  τη  μεσαία  τάξη ? αν  δεν  τη  συρρικνώνουν.  Η  αναίρεση  σε  σημαντικό  βαθμό  της  καθολικότητας  της  ιατροφαρμακευτικής  περίθαλψης  και  η  δραστική   μείωση  των  εισοδημάτων  της  μεσαίας  τάξης, ξεστρατίζει  και  εκτροχιάζει  το  κοινωνικό  κράτος.  Η  τυφλή  επιβολή  πλαφόν  στη  φαρμακευτική  δαπάνη αποδομεί  και  ξεθεμελιώνει το  αίσθημα  εμπιστοσύνης  προς  το  κράτος  και  τους  πολιτικούς  θεσμούς.  Και  εγκαθιστά  ένα  διαβρωτικό  συναίσθημα  ανασφάλειας ?τόσο  κραυγαλέας  που  επεκτείνεται  και  στους  άλλους  χώρους.  Η  αποδυνάμωση  και  συρρίκνωση  των  οδών  και  διαδικασιών  πρόσβασης  στην  υγεία και στα κοινωνικά εν γένει αγαθά, σε  συνδυασμό  με  την  πρωτοφανή  ανεργία  μεταξύ  των  νέων, αποτελούν  το  λίκνο  θορυβώδους  άρνησης  της  πολιτικής  που  ασκείται  θεσμικά  και  της  υπόθαλψης  αναρίθμητων  κοινωνικών  εντάσεων έως  και  ρήξεων.

Καταρχήν δεν  μπορούμε  να  αρνηθούμε  τη  λιτότητα  ως  αρχή  και  στόχο.  Ειδικά  σε  ένα  δυσμενές ευρωπαϊκό  και  διεθνές, πολιτικό  και  οικονομικό  περιβάλλον.  Δεν  μπορούμε  να  συγκρουστούμε  για  μέτρα, όπως  αύξηση  του  ορίου  ηλικίας  για  συνταξιοδότηση όταν, μάλιστα, θα  έπρεπε  να  τα  είχαμε  θεσμοθετήσει  πολύ  νωρίτερα και  έγκαιρα. Σήμερα, πια, είναι  πολύ  πιο  εύκολο  να  αποδεχθούμε  τη  λογική  των  αποκρατικοποιήσεων.  Αρκεί  βέβαια  η  διαδικασία  να  είναι  διαφανής, ανταγωνιστική  και  δικαιοκρατική  και  με  αποδεδειγμένο  το  δημόσιο  όφελος.

Μέτρα  όμως  που  προκαλούν  αισθήματα  ανασφάλειας  από  τη  μερική  ή  αξιοσημείωτη  κατάργηση  της  πλήρους  ιατροφαρμακευτικής  περίθαλψης, ή  μέτρα  που  δημιουργούν  στην  πράξη  ανυπέρβλητα  αναχώματα  στην  πρόσβαση  σε  κοινωνικά αγαθά  έχουν  ή  συνεπάγονται  τρία  σίγουρα  κακά: πρώτον, δεν  θα  έχουν  καμία  μακροοικονομική  απόδοση.  Το  αντίθετο, μάλιστα!  Δεύτερον, καταφέρουν  ένα  ισχυρό  πλήγμα  στη  μεσαία  τάξη  ως  παράγοντα  πολιτικής  και  κοινωνικής  ισορροπίας, που  αποτρέπει  ή  περιορίζει  την  οικονομική  και  κοινωνική  ανισότητα.

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων