Ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2011-12

Συντονίστρια: Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Πατήστε εδώ

Εντυπώσεις από τη μαθήτρια του Β2   Μέκια Μαρία  

Εντυπώσεις από τη μαθήτρια του Γ1 Κόκκα Ευαγγελίνα

Εντυπώσεις από τον μαθητή του Β2 Κοκκώνη Χρήστο

Εντυπώσεις από την μαθήτρια του Β2 Μπαμπανάρα Μαριάννα

Εντυπώσεις από την μαθήτρια του Β2 Μπαταγιάννη Κωνσταντίνα

Εντυπώσεις από την μαθήτρια του Β1 Γεωργολιού Ειρήνη 

Εντυπώσεις από την μαθήτρια του Γ1 Ανδρεανίδη Ελισάβετ

Γράφει η Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Το 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων, έχοντας υπόψη την με αριθμό 129887/Γ2/2-12-2011 απόφαση του ΥΠΔΒΜΘ, πραγματοποίησε διήμερη εκπαιδευτική επίσκεψη στα Ζαγοροχώρια. Η επίσκεψη υλοποιήθηκε στις 5 & 6-12-2014(ημέρες: Παρασκευή-Σάββατο). Ο προβλεπόμενος αριθμός συμμετεχόντων μαθητών ήταν 33 με 3 συνοδούς καθηγητές: κ. Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογο-ιστορικό, Δ/ντρια και αρχηγό της εκδρομής, κ. Σιούλα Αφροδίτη, φιλόλογο-συντονίστρια του Περιβαλλοντικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος με το οποίο συνδέθηκε επιστημονικά και παιδαγωγικά η εκπαιδευτική μας περιήγηση με τίτλο «Σπίτι μου σπιτάκι μου», κ. Μπρέλλα Ευαγγελία, φιλόλογο, υπεύθυνη καθηγήτρια του εν λόγω προγράμματος).

Η διήμερη εκπαιδευτική εκδρομή της περιβαλλοντικής ομάδας της Β΄ Τάξης του σχολείου μας στα Ζαγοροχώρια ως αποκάλυψη της ποίησης της Πέτρας και του Χρόνου υπήρξε μια βιωμένη ταξιδιωτική εμπειρία από κείνες που η αισθητική τους αξία κυριαρχεί κάθε άλλης.

Φημισμένα για τα πέτρινα γεφύρια, τη φιλοξενία και την ήπια τουριστική τους ανάπτυξη, συνιστούν από τα πιο προικισμένα μέρη της Ελλάδας. Αρκεί να επιλέξετε ένα από τα υπέροχα χωριά του Ζαγορίου, όποιο σας ταιριάζει καλύτερα, και έχοντάς το ως ορμητήριο, να γυρίσετε και τα υπόλοιπα για να ανακαλύψετε όλες τις ανεξερεύνητες ομορφιές τους. Εμείς ως τόπο διαμονής της διήμερης εξόρμησής μας επιλέξαμε το Μονοδένδρι.

Πουθενά αλλού, όσο στο Ζαγόρι, δεν χαρήκαμε την αισθητική αξία της ξερολιθιάς. Και μου θύμισε αυτή η καθαρή της αποτύπωση μιαν υψηλή αισθητική χαρά που ζει κανείς σπάνια. Και δεν ξέρεις αν είναι κάτι το αποχαιρετιστικό ή κάτι το προσδοκώμενο -τόσο συμπλέκονται οι χρόνοι του παρελθόντος και του παρόντος. Κι έχει τούτη η τραχιά, απτή αίσθηση μια μοναδική συναισθηματική δόνηση και αισθητική επιβολή.

Με την αυθεντικότητα του υλικού του δομημένου περιβάλλοντος και την ειλικρίνεια των προθέσεων των ανθρώπων έχομε μιαν επιστροφή στα αρχέγονα μέτρα της υπάρξεως. Γιατί το Ζαγορίσιο κτίσμα-σπίτι δεν έγινε με αφηρημένα ή αυθαίρετα μέτρα- έγινε με (και «για») το ίδιο το ανθρώπινο σώμα. «Το σπίτι έγινε με το κορμί! Όταν ο μάστορας έπαιρνε τα μέτρα του σπιτιού, ήταν όλος αίσθηση ζεστή και εγρήγορση. Μετρούσε με το μάτι του, με τις παλάμες των χεριών του, με την ‘ αναπνοή του».

Το πρόγραμμά μας περιελάμβανε χωριά με ζωή και με σύμμαχο την ηρεμία, γραφικούς οικισμούς με θέα που κόβει την ανάσα ή κρυμμένους στην αγκαλιά της φύσης … ΜΟΝΟΔΕΝΔΡΙ, ΒΙΤΣΑ , ΤΣΕΠΕΛΟΒΟ? Τα χωριά του Ζαγορίου δεν είναι ένα, αλλά 46, τόσο όμοια και την ίδια στιγμή τόσο διαφορετικά. Με κοινό τους χαρακτηριστικό το σεβασμό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, που δίνει έμφαση στην πέτρα και το ξύλο, αλλά και τις τοπικές σπεσιαλιτέ που μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει σε όλες σχεδόν τις ταβέρνες, τα Ζαγοροχώρια δεν θεωρούνται τυχαία ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Ιδανικά για όλες τις εποχές του χρόνου, μας χάρισαν μια μοναδική χειμωνιάτικη εμπειρία που ξεκίνησε από τη διαμονή σ’ ένα υπέροχο δωμάτιο ενός εξαιρετικού ξενώνα, μέχρι τις εκπαιδευτικές-μορφωτικές δραστηριότητές μας (Επίσκεψη στο Ριζάρειο Χειροτεχνικό κέντρο, στο κτίριο Ριζάρη, στη φωτογραφική έκθεση για τα παλιά Ιωάννινα στο Ριζάρειο Πνευματικό κέντρο στο Μονοδένδρι, περιήγηση στο χωριό της Βίτσας και στα μοναδικά αρχοντικά της: Βελογιάννη, Βασδέκη και Σκεύη, στα πετρόχτιστα γεφύρια Μίσιου, Λαζαρίδη και Κοκκόρου, στους αρχαιολογικούς χώρους του βασιλείου των Μολοσσών της Ηπείρου, στο γραφικό, πανέμορφο Τσεπέλοβο με ευλαβικό προσκύνημα στον κατάγραφο Άγιο Νικόλαο και αναστοχαστική ενατένιση στον τάφο του ποιητή Ιωάννη Βηλαρά με παράλληλη περιδιάβαση στην Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης στην οποία έχει μετατραπεί η παλιά και ταπεινή του οικία? Το Τσεπέλοβο, ένα μικρό ταξίδι στη λιθόστρωτη πλατεία της ψυχής μας καθώς και στο παραδοσιακό κτίριο του Δημαρχείου μια στάση στις αναζωογονητικές πεζοπορίες μας σε μοναδικά φυσικά αξιοθέατα (πεζοπορία στη χαράδρα του Βίκου στο μοναστηράκι της Αγίας Παρασκευής)?

Αρχή του τέλους: με ενδιάμεση στάση στο κοσμοπολίτικο και χριστουγεννιάτικα στολισμένο Μέτσοβο, αναχωρήσαμε και στη συνέχεια αφιχθήκαμε στα αγαπημένα μας Τρίκαλα, μαθητές και καθηγήτριες ως μια ψυχικά δεμένη και ανανεωμένη πνευματικά και σωματικά σχολική υποκοινότητα. 

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΑ ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ ΠΑΤΟΥΛΙΩΤΗ ΜΑΡΙΝΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΡΟΜΗΣ ΣΤΑ ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΔΑΜΟΥ, ΝΑΥΣΙΚΑ ΚΟΥΓΙΟΥΤΑ, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΤΗ, ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΥ

Την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014, οι μαθητές που συμμετέχουμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ?Το Βαρούσι χθες και σήμερα?, επισκεφτήκαμε με τη συνοδεία των υπεύθυνων καθηγητών κ. Μαυρομμάτη Ειρήνης, Μαγαλιού Καλλιόπης και Μπανάσιου Ευαγγελίας, το Πολιτιστικό Κέντρο Κλιάφα, για να παρακολουθήσουμε μία σχετική προβολή και να ενημερωθούμε από την κ. Κλιάφα.

Η όλη παρουσίαση και ο σχολιασμός των φωτογραφιών του Βαρουσίου πράγματι μας κατέπληξαν. Αποκομίσαμε πολλές και σημαντικές πληροφορίες, που μας ήταν άγνωστες και όμως τόσο ενδιαφέρουσες, αφού αφορούν την περιοχή μας και μάλιστα αυτή την όμορφη παραδοσιακή συνοικία της πόλης μας, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και το ξεχωριστό ?ύφος? της.

Αρχικά η κ. Κλιάφα αναφέρθηκε στην προέλευση και σημασία της λέξης ?Βαρούσι?, που σημαίνει πόλη κάτω από τα τείχη. Όντως ο οικισμός απλώνεται στα πρανή του λόφου, πάνω στον οποίο δεσπόζει το βυζαντινό κάστρο (Φρούριο). Επιπλέον, τόνισε πως πρόκειται για χριστιανική συνοικία της τουρκοκρατούμενης πόλης, όπως καταδεικνύεται από το πλήθος των εκκλησιών που ξεφυτρώνουν ανάμεσα στα σπίτια της, συχνά σε απόσταση αναπνοής η μία από την άλλη, όπως η Αγία Επίσκεψη, οι Άγιοι Ανάργυροι, ή λίγο μακρύτερα ο Άγιος Στέφανος που υπήρξε ο πρώτος μητροπολιτικός ναός.

Στη συνέχεια, η κ. Κλιάφα προβάλλοντας και το αντίστοιχο φωτογραφικό υλικό έκανε λόγο για τα σπίτια του Βαρουσίου. Συγκεκριμένα, παρατηρήσαμε το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τους στυλ: δίπατα, με προεξοχή ? σαχνίσι? του επάνω ορόφου, ο οποίος αποτελούσε τον χώρο κατοικίας της οικογένειας και εσωτερική αυλή, βοηθητικοί χώροι, αποθήκες, κάμαρες για το υπηρετικό προσωπικό στο ισόγειο. Γνωρίσαμε και την εσωτερική διαρρύθμιση της κυρίως κατοικίας: σάλα, θερινό δωμάτιο, χειμερινός οντάς, κάμαρες, κουζίνα, τραπεζαρία, χαγιάτι και εστιάσαμε την προσοχή μας στα έπιπλα, τις ντουλάπες (μεσάντρες), τα παράθυρα που πλαισίωναν ή διακοσμούσαν τα βαρουσιώτικα σπίτια. Οι σχεδιαστές και κατασκευαστές τους ήταν απλοί, εμπειρικοί τεχνίτες από το Μέτσοβο.

Τέλος, με την ανάλογη καθοδήγηση της κ. Κλιάφα διαπιστώσαμε πόσο ιδιόρρυθμη είναι η ρυμοτόμηση της περιοχής: ακανόνιστα οικοδομικά τετράγωνα, που διασχίζονται από πλακόστρωτα καλντερίμια.

?Φορτωμένοι? με πολύτιμες γνώσεις και αφού δεχτήκαμε με μεγάλη ικανοποίηση το κέρασμα της κ. Κλιάφα, πήραμε το δρόμο του γυρισμού για το σχολείο μας.

Νιώθουμε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε θερμά την κ. Κλιάφα για την ?φιλοξενία? που μας προσέφερε σ΄ αυτόν τον εντυπωσιακό και αξιόλογο χώρο. Αφενός την ευγνωμονούμε και αφετέρου την συγχαίρουμε για την ακούραστη και τόσο σπουδαία συνεισφορά της στην προβολή του τόπου μας και της ιστορίας του.

Ευσταθίου Αναστασία ? Νιόβη, μαθήτρια του  Β1΄

Την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014 επισκεφτήκαμε συνοδευόμενοι από τη διευθύντρια του σχολείου μας κ. Αμαλία Ηλιάδη το Οθωμανικό τέμενος «Κουρσούμ Τζαμί», όπου εφιλοξενείτο η έκθεση φωτογραφίας «Τζουμέρκα ? Περιστέρι ? Ασπροπόταμος: Δημιουργήματα της Φύσης και του Ανθρώπου». Η έκθεση η οποία διοργανώθηκε από το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Περιστερίου και Χαράδρας Αράχθου σε συνεργασία με το Δήμο Τρικκαίων και τη Φωτογραφική Ομάδα Τρικάλων, ήταν πλαισιωμένη με μεγαλόπρεπα μνημεία της Φύσης και της Κτίσης, με τα οποία είναι σπαρμένη η προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Οι φωτογραφίες, με τα μοναδικά τοπία ιδιαίτερης αισθητικής και περιβαλλοντικής αξίας, ήταν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των Τζουμέρκων, του επίγειου παράδεισου στην Πίνδο.

Το Εθνικό Πάρκο είναι μια ανοιχτή χερσαία περιοχή περίπου 820 τετρ. χιλ. που γεωγραφικά απλώνεται στις ορεινές περιοχές των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων και ο κύριος σκοπός ίδρυσής του είναι η διατήρηση της φυσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και της άγριας ζωής, παράλληλα με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που εναρμονίζονται με την προστασία της φύσης. Περιλαμβάνει πληθυσμούς σπάνιων και προστατευόμενων ειδών, όπως το αγριόγιδο, την αρκούδα, τη βίδρα, το ελάφι, το ζαρκάδι, το χρυσαετό, την ορεινή πέστροφα κ.ά. Αποτελεί σημαντική γέφυρα συνέχειας των πληθυσμών της ορεινής ορνιθοπανίδας και ιδιαίτερα των βαλκανικών πληθυσμών της, καθώς και των πληθυσμών των μεγάλων θηλαστικών, όπως του λύκου και του ζαρκαδιού, αφού κατέχει κεντρική γεωγραφική θέση στην οροσειρά της Πίνδου.

Τα εντυπωσιακά δημιουργήματα της φύσης, συμπληρώνουν με μοναδικό τρόπο οι άνθρωποι, που από πολύ παλιά εγκαταστάθηκαν σε διαφορετικές θέσεις, δημιούργησαν τους πανέμορφους πετρόκτιστους οικισμούς που στολίζουν κάθε πλαγιά των Τζουμέρκων και εναρμονίζονται ιδανικά με το τοπίο. Σε αυτόν τον ορεινό τόπο, μεταξύ του Άραχθου και του Αχελώου, συναντά ο περιηγητής τοπία αυθεντικής φυσικής ομορφιάς διανθισμένα με σημαντικά μνημεία σκαρφαλωμένα σε απότομα ρέματα, βαθιές χαράδρες, γυμνά βράχια, επιβλητικά φαράγγια, ψηλές κορυφές .

Το Συρράκο, το χωριό πάνω από τα σύννεφα που σκεπάζουν τη χαράδρα, με τα αρχοντικά, τους ραφτάδες και τους πολυταξιδεμένους εμπόρους, οι Καλαρρύτες, ένα χωριό αετοφωλιά πάνω από την μαύρη χαράδρα του Χουρσιά σε υψόμετρο 1200 μ., το πέτρινο το στολίδι των Τζουμέρκων με τον Καλαρρύτικο ποταμό, όπου έδρασαν και μεγαλούργησαν χρυσικοί και ασημιτζήδες, το εντυπωσιακό ακατοίκητο μοναστήρι της Κηπίνας που κυριολεκτικά μοιάζει σφηνωμένο σε μια σχισμή του κάθετου βράχου, τα Κατσανοχώριαμε σημείο αναφοράς τον Άραχθο ποταμό και το ονομαστό ομώνυμο μονότοξο Γεφύρι της Πλάκας του 1866 που ήταν κάποτε ανυπολόγιστα πολύτιμο για τους κατοίκους των Τζουμέρκων αφού ήταν τομοναδικό σημείο προσπέλασης στον κάμπο της Αρτας, οι αφρίζουσες πηγές της Κλίφκης, τα Πράμαντα,το ονομαστό κεφαλοχώρι που φωλιάζει στη σκιά της Στρογκούλας, μια από τις ψηλότερες και πιο επιβλητικές κορυφές της οροσειράς, οι Μελισσουργοί, όπου λημέριαζε ο Κατσαντώνης με τα πρωτοπαλίκαρά του, ο Καταρράκτης, το Βουργαρέλικαι δεκάδες ακόμη παραδοσιακοί οικισμοί, περιτριγυρισμένοι από χαράδρες, φαράγγια και επιβλητικά βουνά, συνθέτουν ένα τοπίο γοητευτικό και συγχρόνως άγριο και επιβλητικό.

Παρατηρώντας τις φωτογραφίες θαυμάσαμε την τόλμη αυτών των ανθρώπων που αποφάσισαν να κατοικήσουν σε έναν τόσο άγριο τόπο. Αποκομίσαμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ανεξάντλητης φυσικής ομορφιάς που καθηλώνει και μας γεννήθηκε το ενδιαφέρον να περιηγηθούμε, να διασχίσουμε και να ανακαλύψουμε τη μοναδικότητα των φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων της προστατευόμενης περιοχής, να συναντήσουμε μερικά από τα σπάνια και ενδημικά είδη φυτών και ζώων αλλά και να γνωρίσουμε την παράδοση και τη σύγχρονη ζωή στα Τζουμέρκα, στο Περιστέρι και στον Ασπροπόταμο.

ΣΔΟΓΚΟΣ ΗΛΙΑΣ

ΤΑΞΗ Γ2

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός , Δ/ντρια 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της ICOM (International Council of Museums) το Μουσείο είναι «ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος». Τα μουσεία ανάλογα με τις συλλογές που εκθέτουν διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες. Ανάμεσα σε αυτές είναι τα Λαογραφικά, τα Βυζαντινά και τα Ιστορικά.

Τα Λαογραφικά Μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές του λαϊκού πολιτισμού μιας περιοχής (είτε εθνικής είτε τοπικής). Σε ένα Λαογραφικό Μουσείο υπάρχουν κινητά αντικείμενα ή εξοπλισμός εργαστηρίων, φωτογραφικό υλικό, ταινίες  ή ότι άλλο σχετικό με το λαϊκό πολιτισμό ενός συγκεκριμένου  τόπου Παράδειγμα: Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (στην Πλάκα)  έχει πλούσιες συλλογές από δείγματα της νεοελληνικής λαϊκής τέχνης, όπως  κεντητικής, υφαντικής, ενδυμασιών, μεταμφιέσεων, θεάτρου σκιών, αργυροχοΐας, μεταλλοτεχνίας, κεραμικής, ξυλογλυπτικής, λαϊκής ζωγραφικής και λιθογλυπτικής.

Τα Ιστορικά Μουσεία στοχεύουν στη διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς ενός τόπου.

Τα Βυζαντινά μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές από έργα βυζαντινής τέχνης, όπως εικόνες, τοιχογραφίες, ιερά κειμήλια, σκεύη, άμφια κλπ. Παράδειγμα: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Θεσσαλονίκη): Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού επιχειρεί να δείξει πολλές όψεις της ζωής κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο: της τέχνης, της ιδεολογίας, της κοινωνικής οργάνωσης, της θρησκείας, αλλά και της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Το 2005 βραβεύτηκε με το Βραβείο του Συμβουλίου της Ευρώπης

Η επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη αλλά και ευχάριστη για ένα μαθητή. Continue reading →

Δείτε εδώ το πρόγραμμα της εκδήλωσης

«Ο ρόλος του διευθυντή σχολικής μονάδας στην εκπόνηση καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και στην εν γένει δημιουργική λειτουργία του σχολείου»

Εισήγηση της κ. Αμαλίας Κ. Ηλιάδη, φιλολόγου-ιστορικού, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

 “H ΦΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ”

Εισήγηση της κ. Αθανασίας Ψάλλα, καθηγήτριας Γερμανικών