ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
«Μια πρώτη θεωρητική προσέγγιση του κατοικημένου χώρου ή μια «ανάγνωση» τοπίου, ως πεδίου μελέτης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Περιδιαβαίνοντας τις πόλεις του χθες και του σήμερα».
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας από το Α.Π.Θ.) , Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014 επισκεφτήκαμε συνοδευόμενοι από τη διευθύντρια του σχολείου μας κ. Αμαλία Ηλιάδη το Οθωμανικό τέμενος «Κουρσούμ Τζαμί», όπου εφιλοξενείτο η έκθεση φωτογραφίας «Τζουμέρκα ? Περιστέρι ? Ασπροπόταμος: Δημιουργήματα της Φύσης και του Ανθρώπου». Η έκθεση η οποία διοργανώθηκε από το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Περιστερίου και Χαράδρας Αράχθου σε συνεργασία με το Δήμο Τρικκαίων και τη Φωτογραφική Ομάδα Τρικάλων, ήταν πλαισιωμένη με μεγαλόπρεπα μνημεία της Φύσης και της Κτίσης, με τα οποία είναι σπαρμένη η προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Οι φωτογραφίες, με τα μοναδικά τοπία ιδιαίτερης αισθητικής και περιβαλλοντικής αξίας, ήταν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των Τζουμέρκων, του επίγειου παράδεισου στην Πίνδο.
Το Εθνικό Πάρκο είναι μια ανοιχτή χερσαία περιοχή περίπου 820 τετρ. χιλ. που γεωγραφικά απλώνεται στις ορεινές περιοχές των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων και ο κύριος σκοπός ίδρυσής του είναι η διατήρηση της φυσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και της άγριας ζωής, παράλληλα με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που εναρμονίζονται με την προστασία της φύσης. Περιλαμβάνει πληθυσμούς σπάνιων και προστατευόμενων ειδών, όπως το αγριόγιδο, την αρκούδα, τη βίδρα, το ελάφι, το ζαρκάδι, το χρυσαετό, την ορεινή πέστροφα κ.ά. Αποτελεί σημαντική γέφυρα συνέχειας των πληθυσμών της ορεινής ορνιθοπανίδας και ιδιαίτερα των βαλκανικών πληθυσμών της, καθώς και των πληθυσμών των μεγάλων θηλαστικών, όπως του λύκου και του ζαρκαδιού, αφού κατέχει κεντρική γεωγραφική θέση στην οροσειρά της Πίνδου.
Τα εντυπωσιακά δημιουργήματα της φύσης, συμπληρώνουν με μοναδικό τρόπο οι άνθρωποι, που από πολύ παλιά εγκαταστάθηκαν σε διαφορετικές θέσεις, δημιούργησαν τους πανέμορφους πετρόκτιστους οικισμούς που στολίζουν κάθε πλαγιά των Τζουμέρκων και εναρμονίζονται ιδανικά με το τοπίο. Σε αυτόν τον ορεινό τόπο, μεταξύ του Άραχθου και του Αχελώου, συναντά ο περιηγητής τοπία αυθεντικής φυσικής ομορφιάς διανθισμένα με σημαντικά μνημεία σκαρφαλωμένα σε απότομα ρέματα, βαθιές χαράδρες, γυμνά βράχια, επιβλητικά φαράγγια, ψηλές κορυφές .
Το Συρράκο, το χωριό πάνω από τα σύννεφα που σκεπάζουν τη χαράδρα, με τα αρχοντικά, τους ραφτάδες και τους πολυταξιδεμένους εμπόρους, οι Καλαρρύτες, ένα χωριό αετοφωλιά πάνω από την μαύρη χαράδρα του Χουρσιά σε υψόμετρο 1200 μ., το πέτρινο το στολίδι των Τζουμέρκων με τον Καλαρρύτικο ποταμό, όπου έδρασαν και μεγαλούργησαν χρυσικοί και ασημιτζήδες, το εντυπωσιακό ακατοίκητο μοναστήρι της Κηπίνας που κυριολεκτικά μοιάζει σφηνωμένο σε μια σχισμή του κάθετου βράχου, τα Κατσανοχώριαμε σημείο αναφοράς τον Άραχθο ποταμό και το ονομαστό ομώνυμο μονότοξο Γεφύρι της Πλάκας του 1866 που ήταν κάποτε ανυπολόγιστα πολύτιμο για τους κατοίκους των Τζουμέρκων αφού ήταν τομοναδικό σημείο προσπέλασης στον κάμπο της Αρτας, οι αφρίζουσες πηγές της Κλίφκης, τα Πράμαντα,το ονομαστό κεφαλοχώρι που φωλιάζει στη σκιά της Στρογκούλας, μια από τις ψηλότερες και πιο επιβλητικές κορυφές της οροσειράς, οι Μελισσουργοί, όπου λημέριαζε ο Κατσαντώνης με τα πρωτοπαλίκαρά του, ο Καταρράκτης, το Βουργαρέλικαι δεκάδες ακόμη παραδοσιακοί οικισμοί, περιτριγυρισμένοι από χαράδρες, φαράγγια και επιβλητικά βουνά, συνθέτουν ένα τοπίο γοητευτικό και συγχρόνως άγριο και επιβλητικό.
Παρατηρώντας τις φωτογραφίες θαυμάσαμε την τόλμη αυτών των ανθρώπων που αποφάσισαν να κατοικήσουν σε έναν τόσο άγριο τόπο. Αποκομίσαμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ανεξάντλητης φυσικής ομορφιάς που καθηλώνει και μας γεννήθηκε το ενδιαφέρον να περιηγηθούμε, να διασχίσουμε και να ανακαλύψουμε τη μοναδικότητα των φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων της προστατευόμενης περιοχής, να συναντήσουμε μερικά από τα σπάνια και ενδημικά είδη φυτών και ζώων αλλά και να γνωρίσουμε την παράδοση και τη σύγχρονη ζωή στα Τζουμέρκα, στο Περιστέρι και στον Ασπροπόταμο.
ΣΔΟΓΚΟΣ ΗΛΙΑΣ
ΤΑΞΗ Γ2
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός , Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της ICOM (International Council of Museums) το Μουσείο είναι «ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος». Τα μουσεία ανάλογα με τις συλλογές που εκθέτουν διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες. Ανάμεσα σε αυτές είναι τα Λαογραφικά, τα Βυζαντινά και τα Ιστορικά.
Τα Λαογραφικά Μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές του λαϊκού πολιτισμού μιας περιοχής (είτε εθνικής είτε τοπικής). Σε ένα Λαογραφικό Μουσείο υπάρχουν κινητά αντικείμενα ή εξοπλισμός εργαστηρίων, φωτογραφικό υλικό, ταινίες ή ότι άλλο σχετικό με το λαϊκό πολιτισμό ενός συγκεκριμένου τόπου Παράδειγμα: Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (στην Πλάκα) έχει πλούσιες συλλογές από δείγματα της νεοελληνικής λαϊκής τέχνης, όπως κεντητικής, υφαντικής, ενδυμασιών, μεταμφιέσεων, θεάτρου σκιών, αργυροχοΐας, μεταλλοτεχνίας, κεραμικής, ξυλογλυπτικής, λαϊκής ζωγραφικής και λιθογλυπτικής.
Τα Ιστορικά Μουσεία στοχεύουν στη διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς ενός τόπου.
| Παράδειγμα: Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο, Παλαιάς Βουλής, Αθήνα) ανήκει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος (ΙΕΕΕ), η οποία ιδρύθηκε το 1882 με σκοπό τη συλλογή και διάσωση κειμηλίων σχετικών με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης (15ος αιώνας) κι ύστερα. |
Τα Βυζαντινά μουσεία περιλαμβάνουν συλλογές από έργα βυζαντινής τέχνης, όπως εικόνες, τοιχογραφίες, ιερά κειμήλια, σκεύη, άμφια κλπ. Παράδειγμα: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Θεσσαλονίκη): Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού επιχειρεί να δείξει πολλές όψεις της ζωής κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο: της τέχνης, της ιδεολογίας, της κοινωνικής οργάνωσης, της θρησκείας, αλλά και της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Το 2005 βραβεύτηκε με το Βραβείο του Συμβουλίου της Ευρώπης
Η επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη αλλά και ευχάριστη για ένα μαθητή. Continue reading
Συντονίστρια του καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος : Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, Διευθύντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Εργασία της μαθήτριας του Β2 Μπαταγιάννη Μαρία-Κωνσταντίνα
Εργασία των μαθητριών του Β2 Κουγιούτα Μαρία-Ναυσικά και Κωνσταντάκου Σωτηρία
Το σχολείο μας συμμετείχε κατά το σχολικό έτος 2013-14 στο πρόγραμμα ΜΕΝΩΝ- Σχολικής Καινοτομίας με θεματική ενότητα τις πολυήμερες εκπαιδευτικές εκδρομές ως άτυπων μορφών μάθησης. Το πρόγραμμα έρχεται να επεκτείνει το έργο του Δικτύου Σχολικής Καινοτομίας της “Μορφωτικής Πρωτοβουλίας” υποστηρίζοντας τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία ώστε να αναλάβουν τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και καινοτόμες δραστηριότητες, κι έτσι να βελτιώσουν σταδιακά όλες τις επιμέρους πτυχές της σχολικής ζωής και της μάθησης, στις ηλικίες από 4 έως και 18 ετών. Την ευθύνη για το Πρόγραμμα που εκπονείται το τρέχον σχολικό έτος μετά από σχετική έγκριση του ΥΠΑΙΘ (7926/13-12-2013) και με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), έχει ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Δίκτυο ΜΕΝΩΝ ( http://menon.org.gr ),ενώ υποστηρίζεται από τα προγράμματα εκπαιδευτικής έρευνας και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδιαίτερα δε τα έργα “OpenDiscaverySpace”, “we.learn.it” και “InspiringScienceEducation”
Συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί:Αμαλία Κ. Ηλιάδη Φιλόλογος-Ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων – Μαγαλιού Καλλιόπη, καθηγήτρια πληροφορικής (ΠΕ19) – ΤέγουΡίτσα,καθηγήτρια Αγγλικών (ΠΕ06)
Ταυτότητα παιδαγωγικού-διδακτικού Σεναρίου:
Τίτλος: “Οι πολυήμερες εκπαιδευτικές εκδρομές ως ευκαιρίες αξιοποίησης των άτυπων σχολικών πρακτικών στο πλαίσιο του πολιτισμικού, γλωσσικού και ψηφιακού γραμματισμού.”
Ιστοσελίδα 3ου Γυμνασίου Τρικάλων, όπου και όλο το εκπαιδευτικό, παραγόμενο υλικό του προγράμματος, ανά χρονική και θεματική φάση: http://3gym-trikal.tri.sch.gr/ http://3gym-trikal.tri.sch.gr/?cat=53 (Πολιτιστικά Προγράμματα)
Δημιουργός: Αμαλία Ηλιάδη
Απαιτούμενος χρόνος: περίπου 20 περίπου ώρες μεικτού χαρακτήρα ( διδακτικές και εξωδιδακτικές) καθώς και τουλάχιστον δύο ημερήσιες ή δύο πολυήμερες(διήμερες ή μία τριήμερη εκδρομές).
Γνωστικά αντικείμενα (ένταξη στο αναλυτικό πρόγραμμα): Διαθεματική προσέγγιση: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Ιστορία, Ιστορία της Τέχνης, Εικαστικά, Πληροφορική.
Τάξεις: Α΄ Γυμνασίου ως Γ΄ Γυμνασίου.
Υλοποίηση: το παρόν σενάριο έχει δοκιμαστεί στην τάξη και ταυτόχρονα αποτελεί πρόταση-προτροπή προς εφαρμογή.
Μέσα διδασκαλίας-υλικά-προϋποθέσεις:
Απαιτείται εξοικείωση με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο και τη μέθοδο project. Επίσης, απαιτείται εξοικείωση με τη χρήση του διαδικτύου και τα προγράμματα επεξεργασίας κειμένων.
Σύντομη περιγραφή
Το σενάριο που ακολουθεί αποτελεί θεωρητική υποστήριξη και ταυτοχρόνως πρακτική εφαρμογή αξιοποίησης των ημερήσιων ή πολυήμερων σχολικών εκδρομών με σκοπό την ανάδειξη του εκπαιδευτικού τους χαρακτήρα. Ως περιεχόμενο ορίζεται η δημιουργία ενημερωτικού-περιγραφικού-αφηγηματικού υλικού από τους μαθητές για το μέρος που επισκέπτονται και το οποίο θα συνδυάζει τις γνώσεις από το γλωσσικό μάθημα (χρήσιμα κειμενικά είδη: περίληψη, περιγραφή, αφήγηση), την Ιστορία, την Ιστορία της Τέχνης, τα εικαστικά και την Πληροφορική.
Σκεπτικό και Στόχοι
Η πρόταση αυτή βασίζεται στη διαπίστωση ότι οι σχολικές εκδρομές έχουν περισσότερο ψυχαγωγικό χαρακτήρα παρά εκπαιδευτικό. Οι μαθητές με αυτή αποκτούν ενεργό ρόλο κατά τον σχεδιασμό και κατά την πραγματοποίηση της εκδρομής, αναπτύσσοντας παράλληλα δεξιότητες κλασικού και νέου γραμματισμού. Επιπλέον, επιλέχθηκαν οι εκδρομές, διότι οι άτυπες σχολικές πρακτικές θεωρούνται ως μια από τις λίγες ευκαιρίες που έχει ο εκπαιδευτικός για ουσιαστική παρέμβαση προς δημιουργικότερες διδακτικές προσεγγίσεις.
Οι μαθητές ορίζουν το περιεχόμενο της εκδρομής τους μέσα από την έρευνα που θα κάνουν. Το αντικείμενο της έρευνας είναι ποικίλο (αρχαιολογικοί χώροι, εκθέσεις και μουσεία, καλλιτεχνικά δρώμενα κ.ά.).
Σκοπός αυτής της πρότασης είναι να ωθήσει την ανάπτυξη κάποιων δεξιοτήτων γύρω από τον κλασικό, τον νέο και τον κριτικό γραμματισμό αλλά και δεξιότητες σχετικά με τις ΤΠΕ.
Το 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων πραγματοποίησε διδακτική επίσκεψη στο Φρούριο, στις 26-09-2014, σύμφωνα με το άρθρο 4 της ΥΑ 129287/Γ2/10-11-2011 (ΦΕΚ 2796/2011), όπως περιγράφεται παρακάτω:
Ημερομηνία πραγματοποίησης του μαθήματος:26/09/2014.
Ώρα αναχώρησης από τη σχολείο:09:45΄π.μ.
Ώρα άφιξης στο τόπο πραγματοποίησης:10:00΄ π.μ.
Ώρα επιστροφής στο σχολείο:11:30΄π.μ.
Μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιήθηκε: Πεζοπορία
Τάξη/Τμήμα/Αριθμός μαθητών: Β΄ & Γ ΄Γυμνασίου-μεικτό τμήμα με 15 μαθητές/τριες
| Μάθημα (ή μαθήματα, σε περίπτωση διαθεματικής προσέγγισης στο πλαίσιο του ΔΕΠΠΣ Γυμνασίου):Ιστορία, Ψηφιακές αναπαραστάσεις, Μνημεία Βυζαντινού Πολιτισμού
Θεματική ενότητα ή θεματικές ενότητες αναλυτικού προγράμματος σε μάθημα ή μαθήματα: Διαδραστικό παιχνίδι ρόλων με τίτλο: Η κλοπή. Μια βυζαντινή ιστορία μυστηρίου. Εκπαιδευτικές δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν/Μεθοδολογία/Αναμενόμενα αποτελέσματα για τους μαθητές: Διάδραση, Συνεργασία, Εμβάθυνση στην καθημερινότητα του βυζαντινού πολιτισμού και κοινωνίας. Ονοματεπώνυμο/α εκπαιδευτικού/ων ?ειδικότητα που συνόδευσαν τους μαθητές/τριες: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02-Διευθύντρια, Μαγαλιού Καλλιόπη ΠΕ19 Τόπος πραγματοποίησης του μαθήματος/Φορείς Συνεργασίας: Φρούριο-Βυζαντινό Κάστρο Τρικάλων 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων-Διαδραστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα |
Η Διευθύντρια
Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02
Εντυπώσεις του μαθητή της Γ΄τάξης Σδόγκου Ηλία από το παιχνίδι ρόλων
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστο ρίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Τη μεγαλύτερη ίσως ως τώρα διαδικτυακή συλλογή ανοιχτών ψηφιακών δεδομένων για τον πολιτισμό και την έρευνα θα ξεκινήσει να διαθέτει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) μέσα στο 2014. Πρόκειται για σειρά δράσεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΠ «Ψηφιακή Σύγκλιση» (ΕΣΠΑ) και στοχεύουν στη δημιουργία ενός κοινού πληροφοριακού περιβάλλοντος για τον πολιτισμό και την έρευνα.
Η δράση ανοιχτών δεδομένων έρχεται να καταστήσει το έγκριτο πολιτιστικό περιεχόμενο πραγματικά προσβάσιμο στον τελικό χρήστη, καθώς οι υπηρεσίες συσσώρευσης ψηφιακών πολιτιστικών πόρων θα επιτρέπουν την ουσιαστική αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου που έχει ή πρόκειται να ψηφιοποιηθεί και να τεκμηριωθεί από τους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας που έχουν συνάψει σχετικό πλαίσιο συνεργασίας με το ΕΚΤ. Πρόκειται για μια πλειάδα έγκριτων πολιτιστικών συλλόγων, αρχαιολογικών πόρων, κινητών μνημείων, μουσικών συλλογών, κινηματογραφικών ταινιών κτλ.
Το ΕΚΤ αναπτύσσει τις υπηρεσίες εκείνες που Continue reading
με συντονίστρια την φιλόλογο-ιστορικό, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, Δ/ντρια του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.
Εργασία από το μαθητή του Γ1 Σδόγκο Ηλία
Εργασία από τη μαθήτρια της Β΄τάξης Γεωργολιού Ειρήνη
Εργασία των μαθητριών της Γ΄ τάξης Γκάγκα Μαργαρίτα, Πάνου Πηνελόπη και Παπαβασιλείου Ευθυμία
Εργασία των μαθητριών του Γ1 Μαρίας Αυγέρη και Αλεξάνδρας Γκέκα με θέμα: “Ψηφιακά Μουσεία”
Εργασία της μαθήτριας του Β2 Νικολέτας Μπλαντή με θέμα “Ψηφιακά Μουσεία”
Εργασία της μαθήτριας της Γ΄ τάξης Δήμητρας Παράσχη με θέμα “Ψηφιακά Μουσεία”
Εργασία του μαθητή της Β΄τάξης Σωτήρη Γιαννάκα
Εργασία της μαθήτριας της Γ΄ τάξης Ευαγγελίνας Κόκκα με θέμα “Ψηφιακά μουσεία”
Δείτε εδώ την παρουσίαση στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού πολιτιστικού προγράμματος με θέμα τα “Ψηφιακά Μουσεία” με συντονίστρια την φιλόλογο ιστορικό, διευθύντρια του σχολείου μας Αμαλία Ηλιάδη.
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός , Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
Εξετάζοντας, τη συνολική διαδικασία του σχεδίου εργασίας ως προς τη μάθηση, πρέπει να απαντήσουμε σε δυο θεμελιακά ερωτήματα σχετικά με αυτή: πώς και τι μαθαίνουν τα μέλη των ομάδων κατά τη διάρκεια των σχεδίων εργασίας. Δηλαδή, με διαφορετική φρασεολογία, ποια τα χαρακτηριστικά της μαθησιακής διαδικασίας και απόκτησης της γνώσης στην πορεία ενός project; Τα σχέδια εργασίας οδηγούν σε μια ριζικά διαφορετική αντίληψη γι? αυτά τα ζητήματα. Η μάθηση εντάσσεται στη συλλογική, πρακτική δραστηριότητα των μαθητών/τριών, ώστε να μαθαίνουν θέματα, τα οποία ανακύπτουν στην πορεία της δράσης τους, απορρέουν από την κατανόηση των συνεπειών της, από τις ανάγκες συνέχισής της η ξεκινούν από αυτή και επεκτείνονται σε άλλα, σχετικά ή και διαφορετικά από αυτή ζητήματα. Continue reading