ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Από το σχίσμα των δύο εκκλησιών ως την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1054-1204)

ΒΥΖΑΝΤΙΟ: Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

«Η επίδραση της τηλεόρασης στο παιδί»

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Η ανθρωπότητα περνά σήμερα μια κρίσιμη περίοδο. Ενώ από το ένα μέρος η επιστημονική και τεχνική πρόοδος έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη, από το άλλο η ηθική προκοπή ατόμων και λαών βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Αξίες αιώνιου κύρους που άλλοτε αποτελούσαν τα ιδανικά του ανθρώπου, σήμερα κλονίστηκαν κι αυτό έφερε σύγχυση στον άνθρωπο. Μέσα στο τρικυμισμένο αυτό πέλαγος αγωνίζεται ο καθένας μας να βρει τη γραμμή πλεύσεως καθώς και την ψυχική του ισορροπία. Στην προσπάθεια που κάνει για να φέρει εξισορρόπηση και αρμονία στον ψυχικό του κόσμο, πολύ θα τον βοηθήσει η Νέα αγωγή. Η αγωγή εκείνη, που θα φροντίσει να αναπτύξει φυσιολογικά όλες τις ιδιότητες και δεξιότητες του ανθρώπου, ώστε να τον κάνει ευτυχισμένο, αλλά και χρήσιμο μέλος μιας ηθικής και προοδευμένης κοινωνίας.

Το είδος αυτό της αγωγής επιδιώκει συστηματικά το Σχολείο με καθορισμένο σχέδιο, μέσα και σκοπό. Στις επιδιώξεις του όμως αυτές, το Σχολείο χρειάζεται τη συμπαράσταση και βοήθεια του πρωταρχικού παράγοντα της αγωγής, της οικογένειας. Σήμερα οι δύο αυτοί παράγοντες πρέπει να συνεργασθούν στενά για να επιτύχουν το σκοπό της Αγωγής. Η ευθύνη της ανάπτυξης του νέου ανθρώπου βαρύνει και τα δυο μέρη. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε πως το χρέος της οικογένειας είναι μεγαλύτερο. Το παιδί μέσα στους κόλπους της οικογένειας θα πρωτοαντικρίσει το φως και θα περάσει τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Εκεί θα μορφοποιήσει τις πρώτες του δυνατότητες, θα πάρει την πρώτη μορφή ο ψυχικός του κόσμος και θα συντελεσθεί η υποδομή του χαρακτήρα του και της προσωπικότητάς του. Η αποστολή της οικογένειας είναι σοβαρή και υπεύθυνη γιατί η αγωγή των παιδιών με την πρόοδο και ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού, γίνεται όλο και δυσκολότερη. Δυσεπίλυτα προβλήματα αγωγής συναντά σήμερα η οικογένεια. Μεταξύ αυτών των προβλημάτων -ένα από τα πλέον σύγχρονα και ζωτικά- είναι και : «Η επίδραση της τηλεόρασης στο παιδί». Continue reading

Λόγος περί τα «Διευθυντικά» σχολικών μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Υποψήφια Διευθύντρια στο 3ο ΓΕΛ Τρικάλων, στο 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων και στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων

Η  σύντομη εισήγηση που ακολουθεί με θέσεις, σκέψεις και προβληματισμούς για την Ψηφοφορία του Συλλόγου Διδασκόντων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου να αναδειχτούν οι Διευθυντές/Διευθύντριες σχολικών μονάδων, αποτελεί ουσιαστικά αναφορά στα στοιχεία του νόμου, ερμηνευμένα υπό την υποκειμενική μου οπτική και προσέγγιση και με την προσωπική μου «σφραγίδα» στις λεπτές του λεκτικές  διατυπώσεις.

Τα κριτήρια,  με βάση τα οποία καλούνται οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να ψηφίσουν τον ηθελημένο τους υποψήφιο διευθυντή/ντρια σχολικής μονάδας, είναι  η προσωπικότητα, η συμβολή του/της μέσω της επιμορφωτικής δραστηριότητας που ανέπτυξε και αναπτύσσει στην  επαγγελματική εξέλιξη και στο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου, καθώς και η γενική συγκρότηση υποψηφίου.

Σύμφωνα με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, καθίσταται σημαντική η επιλογή προσώπου για τη θέση του Διευθυντή/ντριας εκ μέρους του συλλόγου των διδασκόντων. Αυτός/αυτή, ως στέλεχος της Εκπαίδευσης, εκπροσωπεί το σχολείο και το σύλλογο διδασκόντων καθηγητών στη δημόσια σφαίρα, συντονίζει, διαμορφώνει και διαγράφει τη δημόσια εικόνα του εκπαιδευτικού ιδρύματος, διαμεσολαβεί τις σχέσεις του σχολείου με τους Σχολικούς Συμβούλους, το Δ/ντή/ντρια της Β/θμιας Εκ/σης, τους γονείς και κηδεμόνες, τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς με τους οποίους σχετίζεται και από τους οποίους εξαρτάται το δημόσιο σχολείο (δήμο, περιφέρεια, Υπουργείο, Υπηρεσίες αποκεντρωμένες και κεντρικές). Continue reading

«Οι πολιτιστικές σχολικές εκδρομές ως τρόπος γνωστικής αποτύπωσης, δημιουργικής εμπειρίας και μάθησης»

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

 Ένα μουσείο ή πολύκεντρο Πολιτισμού, συνήθως, παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μιας ορισμένης περιοχής προσάρμοσαν τη ζωή τους στο χώρο, σε διαφορετικές χρονικές και ιστορικές περιόδους. Στις αίθουσές του φιλοξενείται συλλογή αντικειμένων με ιστορική ή συμβολική αξία. Οι επισκέπτες έρχονται σε επαφή με το πέτρινο ή το δασώδες τοπίο της συγκεκριμένης περιοχής. Πώς οι ντόπιοι προσαρμόστηκαν στην τραχιά γη και δάμασαν προς όφελός τους την άφθονη πέτρα ή την άφθονη ξυλεία; Μέσα από το φωτογραφικό φακό διαφόρων καλλιτεχνών φωτογράφων και τα αντικείμενα μιας συλλογής, παρουσιάζονται οι τρόποι διαβίωσης, τα τοπικά προϊόντα και ο τρόπος συλλογής, παραγωγής και επεξεργασίας τους. Αποτέλεσμα ποιών συνθηκών είναι η καλή ποιότητα των προϊόντων; Οι αυθεντικές γεύσεις ξυπνούν παιδικές μνήμες ενώ παράλληλα η καλλιέργεια και η ανάδειξη των τοπικών προϊόντων αποκτά ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή οικονομική συγκυρία.

Ωστόσο, το ταξίδι αυτό στο χρόνο δεν παραμένει μόνο στο χθες αλλά συνδέεται και εναρμονίζεται με το παρόν. Οι μαθητές όντας γεμάτοι από εικόνες ενός ενδιαφέροντος τόπου, από τη ζωή και την πολιτιστική του ταυτότητα, συγχρονίζονται με το σήμερα και με τη βοήθεια ενδεχομένως διαδραστικού χάρτη καλούνται να περιηγηθούν στα αξιολογότερα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος όλης της περιοχής. Επομένως, η επίσκεψη σε ένα κέντρο Πολιτισμού, αποτελεί αφετηρία ή σταθμό για περιήγηση στην περιοχή, στο πλαίσιο μιας μονοήμερης ή πολυήμερης εκπαιδευτικής εκδρομής. Συνεπικουρώντας στο έργο του σχολείου και συμβάλλοντας στην κατάκτηση της βιωματικής γνώσης, προσφέρει εμπειρίες που βασίζονται στην επαφή με πραγματικά αντικείμενα και ουσιαστικά βοηθά τους μαθητές να συμπληρώσουν τις θεωρητικές τους γνώσεις. Για παράδειγμα, οι μαθητές επισκεπτόμενοι μουσεία σε συνέχεια του μαθήματος της Ιστορίας, εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους για σημαντικά ιστορικά γεγονότα τοπικής ιστορίας, τα ήθη, τα έθιμα, τη θρησκεία και την τέχνη μιας περιοχής.

Στα μουσεία και στα κέντρα Πολιτισμού παράλληλα πραγματοποιούνται διαδραστικά εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για μαθητές όλων των ηλικιών, τα οποία συνοδεύονται από πλήρη εκπαιδευτικό φάκελο. Επίσης διοργανώνονται και άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες όπως ξεναγήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις ή θεατρικές παραστάσεις κτλ. Μαθητές και εκπαιδευτικοί λειτουργοί αποτελούν ένα από τα πρωτεύοντα κοινά των Μουσείων αλλά και ένα ουσιαστικό κομμάτι της κοινωνίας που μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στην προώθηση του πολιτισμού μας μέσω της διαδραστικής και συμμετοχικής διαδικασίας.

Η οργάνωση εκπαιδευτικών σχολικών εκδρομών Continue reading

«Αναζητώντας τη Βασιλεύουσα: Η ιστορία της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως»

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Το ιερό τέμενος της χριστιανοσύνης, η ιστορία και ο βίος του οποίου είχε πεπρωμένο να συνδεθεί με την ιστορία και το βίο ολόκληρου του Ελληνικού έθνους, αλλά και ένα εκ των σημαντικότερων μνημείων της χριστιανικής τέχνης βρίσκεται επί της Νοτιοδυτικής κλιτύος του πρώτου λόφου της Κωνσταντινουπόλεως και μαζί με το Ιερό Παλάτιο και τον Ιππόδρομο αποτελούσε ενιαίο κεντρικό οικοδομικό συγκρότημα της Πόλης.

Σύμφωνα προς την παράδοση, την οποία διασώζουν οι Βυζαντινοί χρονογράφοι, ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας κτίσθηκε επί Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Μέγας Κωνσταντίνος, αφού εγκατέστησε την πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού κράτους, το 331 μ.Χ., στο Βυζάντιο, την κόσμησε με πολλά ιδρύματα όμοια προς αυτά της Ρώμης. Από αυτά τα σημαντικότερα ήταν το Ιερό Παλάτιο και ο Ιππόδρομος. Εκτός όμως του Ιερού Παλατίου και του Ιπποδρόμου, ο Κωνσταντίνος ανήγειρε και δεκατέσσερις εκκλησίες, μεταξύ των οποίων την πρώτιστη και καλλίστη αφιέρωσε στην Υπέρτατη του Θεού Σοφία. Ο διάδοχος και γιός του Κωνσταντίνου Κωνστάντιος την ανοικοδόμησε και την κατέστησε πιο ευρύχωρη και πιο μεγαλοπρεπή, αφιερώνοντας σε αυτό το ναό πολλά αναθήματα, κειμήλια χρυσά και αργυρά. Ο ναός αυτός κατά τους αρχαιολόγους ήταν σχήματος βασιλικής ξυλόστεγης και τα εγκαίνιά του έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360. Continue reading

«Εκφάνσεις Μουσειοπαιδαγωγικής στο Γυμνάσιο: Ελληνικά Ψηφιακά Μουσεία»

Εκφάνσεις Μουσειοπαιδαγωγικής στο Γυμνάσιο

ένα πολιτιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2014-15

Συντονίστρια: Ηλιάδη
Αμαλία ΠΕ02, Διευθύντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων,
υπεύθυνοι καθηγητές: Μαγαλιού Καλλιόπη ΠΕ19,
Μαυρομμάτη Ειρήνη ΠΕ04, Τσαγκαδόπουλος
Χαράλαμπος ΠΕ03

«Αναζητώντας τη Βασιλεύουσα: Οι τελευταίες ώρες της Αγίας Σοφίας»

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ΄ το Α.Π.Θ.), Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Ο  ναός  της  Αγίας  Σοφίας, στον  πολυετή  βίο  του, δεν  υπέστη  μόνο  καταστροφές ως  κτίριο, οι  οποίες  και  μπορούσαν  να  επισκευασθούν. Καταστροφές  υπέστη  και  στον  εσωτερικό  του  πλούτο, φορητό  και  μη, ο  οποίος  εσυλήθη  και  κατεστράφη. Αυτός  δε  ο  πλούτος  δεν  ήταν  δυνατό  να  αποκατασταθεί. Διακόσια  πενήντα  χρόνια  πριν  ακόμη  οι  Τούρκοι  πατήσουν  το  πόδι  τους  στην  Κωνσταντινούπολη, η  πρωτεύουσα  του  Βυζαντινού  κράτους  καταλαμβάνεται  από  τους  Λατίνους (1204). Τότε  λεηλατήθηκαν  και  συλήθηκαν  τα  πάντα. Την  ίδια  δε  τύχη  είχε  και  ο   λαμπρότερος  ναός  της  Χριστιανοσύνης. Οι  Λατίνοι  δεν  σεβάστηκαν  τον  οίκο  του  Θεού  στον  οποίο  και  οι  ίδιοι  διατείνονταν  ότι  πίστευαν. Οι  πύλες  του  ναού, ο  ιερός  Άμβωνας, το  ιερό  Βήμα, η  αγία  Τράπεζα  κατακερματίσθηκαν. Αρπάχτηκαν  δε  μαζί  με  πολλά  άλλα  ιερά  και  πολύτιμα  σκεύη  και  έπιπλα  και   άμφια. Και  άλλα  από  αυτά  τα  μοιράστηκαν  μεταξύ  τους, άλλα  δε  μεταφέρθηκαν  στην  Ευρώπη  και  πουλήθηκαν  έναντι  μεγάλων  ποσών. Μεταξύ  των  συληθέντων  και  πωληθέντων  ήταν πολλά ιερά λείψανα και κειμήλια του αρχέγονου ανατολικού χριστανισμού: ο  ακάνθινος  στέφανος, η  λόγχη, ο  σπόγγος, ο  χιτώνας  και  μέρος  του  Τιμίου  Σταυρού, τα  οποία  πουλήθηκαν   στον  βασιλιά  της  Γαλλίας  Λουδοβίκο  τον  Θ΄ αντί  400.000  φράγκων. Σήμερα ορισμένα από αυτά  υπάρχουν  στον  ναό  της  Αναστάσεως, στην  Ιερουσαλήμ, και  συγκεκριμένα  στο  Τρίγωνο  του  Γολγοθά. Άλλα  από  αυτά  κόσμησαν  και  εξακολουθούν  να  κοσμούν  τους  ναούς  και  τις  πλατείες  των  διαφόρων  δυτικών  πόλεων, όπως  π.χ.  τον  ναό  του  Αγίου  Μάρκου  και  την  πλατεία  του  στη  Βενετία.

Για  να  μεταφέρουν  τα  λάφυρα  από  τον  ναό  της  Αγίας  Σοφίας  στο  πλοίο, το  οποίο  βρίσκονταν  αγκυροβολημένο  στο  λιμάνι, οι  Λατίνοι  εισήγαγαν  όνους  και  ημιόνους  μέσα  στο  ναό  και  τα  φόρτωναν. Δεν  έφτανε  όμως  αυτό. Η  ασέβειά  τους  είναι  ανωτέρα  κάθε  περιγραφής. Έπαιρναν  τα  άγια  ποτήρια  και  αφού  έχυναν  στη  γη  την  Αγία  Κοινωνία, τα  μεταχειρίζονταν  κατόπιν  ως  κοινά  ποτήρια  για  να  πίνουν  κρασί  και  νερό. Τα  κείμενα  των  ιερών  Ευαγγελίων  καταστρέφονταν. Κατόπιν  έπαιρναν  τα  επίχρυσα  και  με  πολύτιμους  λίθους  διακοσμημένα  περικαλύμματά  τους, τα  οποία  μεταφερόμενα  στην  Ευρώπη  κάλυπταν  τα  δικά  τους  Ευαγγέλια. Σε  όλο  το  διάστημα  της  κατοχής  της  Κωνσταντινούπολης  από  τους  Λατίνους (1204-1261)  η  Αγία  Σοφία  είχε  μετατραπεί  σε  ρωμαιοκαθολικό  ναό. Την  επισκεύασαν  μερικώς, παρουσιάζοντας  μερικά  αναλήμματα  με  δυτική  εμφάνιση.

Όταν  το  126 Continue reading

«Το 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων στα Γυάλινα Γιάννενα και Μαλαματένια»

Γράφει η Αμαλία Κ. Ηλιάδη, Φιλόλογος-Ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Το 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων, έχοντας υπόψη την με αριθμό 129887/Γ2/2-12-2011 απόφαση του ΥΠΔΒΜΘ, πραγματοποίησε ημερήσια εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών/τριών  της Α΄ Τάξης στα Γιάννενα στις 27-4-2015, ημέρα Παρασκευή. Ο προβλεπόμενος αριθμός συμμετεχόντων μαθητών ήταν 62  με 4 συνοδούς καθηγητές: κ. Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογο-ιστορικό, Δ/ντρια και αρχηγό της εκδρομής, κ. Σιούλα Αφροδίτη, φιλόλογο, κ. Ψάλλα Αθανασία, καθηγήτρια Γερμανικών και κ. Αβέλλα Χάιδω, Θεολόγο. Το  Εκπαιδευτικό μας  Πρόγραμμα με το οποίο συνδέθηκε, επιστημονικά και παιδαγωγικά, η εκπαιδευτική μας περιήγηση στα Γιάννενα είχε σχέση με τα Μουσεία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής τους.

Αναχωρήσαμε την  Παρασκευή, 27 Απριλίου 2015 από το χώρο του σχολείου για την πόλη των Ιωαννίνων. Η  άφιξή και η παραμονή μας   στα Γιάννενα περιλάμβανε περιήγηση στο Κάστρο, ξενάγηση στο Βυζαντινό και Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο, φωτογράφιση της παλιάς πόλης, των ιστορικών της κτιρίων και της παραλιμνίου περιοχής.

Η ζωντανή καστροπολιτεία έμοιαζε  με σκηνικό από άλλη εποχή, παραδοσιακά κτίρια και αναπάντεχες χρωματιστές πινελιές, ιδιαίτερα καφέ αλλά και σημαντικά μουσεία. Continue reading