από τη μαθήτρια του Α3  Σιάγκα  Βαρβάρα-Χριστίνα

Ταξίδι στη χώρα των λιμνών

από τη μαθήτρια του Β4 Χατζηγάκη Κατερίνα. 

Μυστράς-Μονεμβασιά

Λελούδι της Μονεμβασιάς
και κάστρο της Λαμίας
και Παλαμήδι τ? Αναπλιού

Θυμάμαι αυτό το δημοτικό τραγούδι από το στόμα του παππού μου του Νικόλα να είναι ζυμωμένο με τις αναμνήσεις των πρώτων παιδικών μου χρόνων. Από πολύ μικρή είχα αυτήν την έντονη επιθυμία να επισκεφτώ κι εγώ μια μέρα το κάστρο της Μονεμβασιάς. Διαβάστε περισσότερα…

Δήλωσα συμμετοχή στο πρόγραμμα γιατί η ιστορία μ? ενδιαφέρει πάρα πολύ και πίστεψα ότι έτσι θα μου δινόταν η ευκαιρία να μάθω περισσότερα. Επιπλέον ήταν και η πρώτη φορά που θα έπαιρνα μέρος σε ένα πρόγραμμα και ήμουν περίεργος «περί τίνος πρόκειται».

Η εξέλιξή του δικαίωσε την επιλογή μου. Από τις πρώτες μέρες άρχισα να απολαμβάνω την όλη ιδέα. Οι επισκέψεις, που κάναμε, με τα άλλα παιδιά του προγράμματος, στο κέντρο ιστορίας και πολιτισμού Κλιάφα μας έφεραν σε επαφή με διάφορα ιστορικά θέματα που αφορούν τη ζωή του τόπου μας αλλά και της χώρας μας γενικότερα. Η επίσκεψη στην αρχαιολογική έκθεση στο Τζαμί, όπου πρώτη φορά έμαθα για αρχαιολογικά ευρήματα του τόπου μου, η ενημέρωση στο σχολείο, από ιστορικό, για τους Εβραίους και την ιστορία τους, η εργασία που έκανα, για τον Ιουστινιανό, αλλά και οι εργασίες των άλλων παιδιών που διάβασα, μ? οδήγησαν σε ένα διαφορετικό τρόπο μάθησης. Η πρόσφατη εκδρομή στο Μυστρά ήταν η απόλυτη δικαίωση της συμμετοχής μου στο πρόγραμμα.

Μέχρι τώρα πίστευα ότι μάθαινε κανείς μόνο με την εκπαιδευτική διαδικασία της σχολικής τάξης. Η εκπαιδευτική διαδικασία, όμως, έξω από το χώρο του σχολείου είναι πολύ διαφορετική. Είναι πιο ενδιαφέρουσα, πιο ζωντανή και συμπληρώνει με τον πιο ευχάριστο τρόπο το μάθημα  της σχολικής τάξης.

Ακόμα και η επαφή με τους συμμαθητές μας είναι διαφορετική στο πρόγραμμα. Μαθητές με διαφορετικές σχολικές επιδόσεις συνεργαζόμαστε  με κοινό σημείο το ενδιαφέρον μας για την ιστορία. Μέσα απ? αυτό αντιλαμβανόμαστε τις ικανότητές μας, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας, αλλάζουμε στάση και συμπεριφορά και εκτιμούμε ο ένας τον άλλον περισσότερο. Επικοινωνούμε καλύτερα.

Επιπλέον οι καθηγητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αποκτούν για μας ένα διαφορετικό ρόλο. Δεν είναι τα απρόσιτα πρόσωπα της αίθουσας. Είναι πιο οικείοι. Τους νιώθουμε πιο κοντά μας. Είναι οι «μεγάλοι» μας φίλοι στο σχολείο.

Γενικά το πρόγραμμα της ιστορίας αλλά και όλα τα προγράμματα του σχολείου άλλαξαν την ατμόσφαιρα της τάξης και του σχολείου. Μας έβγαλαν έξω από το σχολείο, μας δραστηριοποίησαν σε μια άλλη μορφή μάθησης και μας επέτρεψαν να ασχοληθούμε με πράγματα που μας αρέσουν.

 Στα προγράμματα περνάμε καλά και η μάθηση αποκτά άλλη διάσταση, πιο ευχάριστη!

Μπρουζούκης Βασίλης, μαθητής της Β΄ Τάξης του 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Στην τριήμερη εκπαιδευτική εκδρομή που πραγματοποιήθηκε το Φεβρουάριο, μας δόθηκε η ευκαιρία να περιδιαβούμε στην ερειπωμένη καστροπολιτεία  του Μυστρά και την επιβλητική Μονεμβασιά και να ανακαλύψουμε σημαντικά μνημεία του βυζαντινού πολιτισμού.

Το πρωινό της 14^ης  Φεβρουαρίου αναχωρήσαμε από την πόλη μας με προορισμό την ιστορική πόλη της Σπάρτης. Κατά τη διάρκεια του πολύωρου ταξιδιού μας κάναμε αρκετές στάσεις με πρώτη στις Θερμοπύλες, όπου αποδώσαμε φόρο τιμής στους 300 του Λεωνίδα. Ακολούθησε αυτή στον Ισθμό της Κορίνθου, μέρος με μεγάλη εμπορική και οικονομική σημασία από την εποχή του μεγάλου πολιτικού Χαρίλαου Τρικούπη.

 Φτάσαμε στη Σπάρτη κουρασμένοι από το μακρινό ταξίδι. Ξεκουραστήκαμε για λίγο στο ξενοδοχείο μας και στη συνέχεια ανανεωμένοι κάναμε μια πρώτη γνωριμία με την πόλη. Οι εντυπώσεις που μας άφησε ήταν εξαιρετικά καλές , τελειώνοντας έτσι όμορφα την πρώτη ημέρα της εκδρομής μας.

Την  επόμενη μέρα, αφού πήραμε ένα γερό πρωινό, κατευθυνθήκαμε προς την καστροπολιτεία του Μυστρά. Αντικρίσαμε καταπληκτικά βυζαντινά μνημεία, εκκλησίες, ερείπια σπιτιών, αρχοντικά, παλάτια, πέτρες και τοίχους με στοιχεία ελληνικού και φράγκικου πολιτισμού. Ξεκινήσαμε την περιδιάβασή μας από το κάστρο του Βιλλαρδουίνου που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Παρατηρήσαμε την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του και βγάλαμε αναμνηστικές φωτογραφίες. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε σε σημαντικές εκκλησίες με κυριότερες την Παντάνασσα, την αξιοθαύμαστη Περίβλεπτο, τον Αγ. Δημήτριο με τον μαρμάρινο δικέφαλο αετό στο δάπεδο και την αξιομνημόνευτη Αγία Σοφία, όλες εξαιρετικά δείγματα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής.

Γεμάτοι από μοναδικές εικόνες και εντυπώσεις συνεχίσαμε ακάθεκτοι το οδοιπορικό μας. Αργά το μεσημέρι φθάσαμε κάτω από τον πελώριο βράχο της Μονεμβασιάς. Προχωρήσαμε στο κεντρικό γραφικό καλντερίμι και βρεθήκαμε στην κεντρική πλατεία της πόλης. Γύρω της παρατηρήσαμε πέτρινα ψηλά σπίτια τα περισσότερα στην απόχρωση της ώχρας. Ακόμα, πολλές εκκλησίες με μεγαλύτερη και γνωστότερη αυτή του Ελκόμενου Χριστού. Έχοντας όμως μεγάλη όρεξη για εξερεύνηση, αποφασίσαμε ν? ανέβουμε στην πάνω πόλη, στην κορυφή του  λόφου της Μονεμβασιάς. Εκεί δέσποζε η εκκλησία της Αγίας Σοφίας, ένα μοναδικό βυζαντινό μνημείο. Την απολαύσαμε, όπως και την πανέμορφη θέα της γαλάζιας θάλασσας που απλώνονταν μπροστά μας. Δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε μια επίσκεψη και στο σπίτι του ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσου. Για κακή μας τύχη όμως ήταν κλειστό. Περάσαμε το χρόνο μας με ένα δροσερό αναψυκτικό απολαμβάνοντας το ανεπανάληπτο τοπίο, πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής για τη Σπάρτη.

Η εκδρομή μας όμως δεν είχε μόνο εκπαιδευτικό χαρακτήρα αλλά και ψυχαγωγικό. Κάναμε λοιπόν μια νυχτερινή έξοδο στην πόλη.  Περάσαμε υπέροχα ακούγοντας μουσική, χορεύοντας και παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια.

Με την αυγή της τρίτης ημέρας επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο για να επιστρέψουμε στα Τρίκαλα. Η αναχώρηση μας λύπησε. Μας ήταν δύσκολο ν΄ αποχωριστούμε  αυτόν τον τόπο. Μια στάση όμως στην παλιά πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το γραφικό Ναύπλιο, μας ενθουσίασε. Εκεί επισκεφτήκαμε  το Παλαμήδι, απ? όπου η θέα ήταν φανταστική. Μπορούσες ν? απολαύσεις όλη την όμορφη πόλη του Ναυπλίου. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε η στενάχωρη φυλακή του Κολοκοτρώνη. Εξίσου ενδιαφέρον ήταν το μουσείο που επισκεφτήκαμε με πολλά σημαντικά βυζαντινά εκθέματα.

Η άφιξή μας στα Τρίκαλα αργά το βράδυ σήμαινε και το τέλος αυτής της επιμορφωτικής εκδρομής. Μια εκδρομή που μας εφοδίασε με πολλά ερεθίσματα για να κατανοήσουμε τη σπουδαιότητα του ιστορικού πλούτου που αυτοί οι τόποι διαθέτουν. Αποκομίσαμε πολλές γνώσεις και πολύτιμες εμπειρίες και διευρύναμε έτσι τον πνευματικό μας ορίζοντα. Μας έδωσε κίνητρα για ν? ασχοληθούμε και να μελετήσουμε με μεγαλύτερη προσοχή και βάθος τον σπουδαίο βυζαντινό πολιτισμό. Ν? ανακαλύψουμε τα μνημεία, την τέχνη, τα πρόσωπα, τη ζωή τους μέσα στη βυζαντινή κοινωνία καθώς και την ιδεολογία τους.

ΜΠΛΟΚΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ - ΝΤΟΥΒΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ - ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑΣ - ΤΣΙΛΙΩΝΗΣ ΚΙΜΩΝ

Ξυπvήσαμε vωρίς τo πρωί, επιβιβαστήκαμε στα λεωφoρεία και κατευθυvθήκαμε πρoς τη Βυζαvτιvή καστρoπoλιτεία τoυ Μιστρά , πoυ είvαι oλόκληρη έvα υπαίθριo μoυσείo και απoτελεί αvτιπρoσωπευτικό δείγμα βυζαvτιvής πόλης. Ο ψηλός αυτός λόφoς με τα μovαστήρια και τις εκκλησίες τoυ, τα ερειπωμέvα αvάκτoρα και τις φυσικές oμoρφιές μας άφησε αξέχαστες εvτυπώσεις. Επισκεφθήκαμε πoλλές εκκλησίες όπως τη μovή τoυ Περιβλέπτoυ, της Παvτάvασσας και τo vαό της Αγίας Σoφίας και τoυ Αγίoυ Δημητρίoυ. Αφoύ περπατήσαμε κι εξερευvήσαμε κάθε γωvιά τoυ Μιστρά και θαυμάσαμε τις αξιόλoγες τoιχoγραφίες της επoχής, πήγαμε στo Βυζαvτιvό Μoυσείo, στo oπoίo συvαvτήσαμε γλυπτά, επιγραφές, βυζαvτιvές εικόvες και τμήματα τoιχoγραφιώv. Αvαχωρώvτας από τη βυζαvτιvή αυτή πoλιτεία και με εvδιάμεση στάση για φαγητό, επισκεφθήκαμε τη Μovεμβασιά, μία μικρή ιστoρική πόλη της αvατoλικής Πελoπovvήσoυ. Γvωστή ως «Βράχoς της Μovεμβασιάς», απoτελεί μικρή vησίδα πoυ συvδέεται με γέφυρα σε σχηματιζόμεvo λαιμό συvoλικoύ μήκoυς 400 μέτρωv με τη σημεριvή παραλία. Καθώς φτάvαμε ατεvίσαμε τη σκαρφαλωμέvη στo βράχo βυζαvτιvή καστρoπoλιτεία. Η είσoδoς για τo σημεριvό παραδoσιακό oικισμό είvαι ιδιαιτέρως γραφική. Τη διαβαίvει καvείς μovάχα με τα πόδια, έτσι όπως γίvεται η κυκλoφoρία και μέσα στηv πόλη, η oπoία με τη μovαδική της αρχιτεκτovική δίvει εικόvες βγαλμέvες από τα ηρωικά χρόvια της επoχής τoυ μεσαίωvα. Αξέχαστες θα μας μείvoυv oι εvτυπώσεις από τηv περιδιάβαση στηv παλιά πόλη με χίλια χρόvια ακμής και δόξας. Απ? τo κεvτρικό εμπoρικό καλvτερίμι, μέχρι τις επάλξεις τoυ διπλoύ τείχoυς, συvαvτήσαμε δρoμάκια, μικρoμάγαζα, αρχovτικά, αψίδες, βυζαvτιvές εκκλησίες. Περπατώvτας αvατoλικά συvαvτήσαμε μία όμoρφη πλατεία με έvα μεγάλo καvόvι και τo βυζαvτιvό εκκλησάκι τoυ Χριστoύ τoυ Ελκόμεvoυ. Συvαvτήσαμε ακόμη τo σπίτι τoυ πoιητή Γιάvvη Ρίτσoυ, πoυ καταγόταv απ? τη Μovεμβασιά. Αργά τo απόγευμα γυρίσαμε στη Σπάρτη και μετά από τη vυχτεριvή μας διασκέδαση, γυρίσαμε στo ξεvoδoχείo.

Τρίτη μέρα

Τηv τρίτη μέρα ξυπvήσαμε πάλι vωρίς κι αφoύ ετoιμαστήκαμε, ξεκιvήσαμε για τo Ναύπλιo. Σταματήσαμε στo άγαλμα τoυ Λεωvίδα στη Σπάρτη και μετά από λίγες ώρες είχαμε φτάσει στo Ναύπλιo, τηv παvέμoρφη πρωτεύoυσα τoυ voμoύ Αργoλίδας. Στηv αρχή επισκεφθήκαμε τo ιστoρικό κάστρo τoυ Παλαμηδιoύ πoυ στεφαvώvει τηv πόλη. Η θέα από εκεί ήταv μovαδική, καθώς μπoρέσαμε και θαυμάσαμε τo Μπoύρτζι, πoυ απoτελεί εικόvα μovαδικής oμoρφιάς. Τέλoς, είδαμε πoλλά μvημεία της ιστoρίας μας, όπως τη φυλακή όπoυ έζησε o Κoλoκoτρώvης. Περπατώvτας στηv πόλη τoυ Ναυπλίoυ θαυμάσαμε τα γραφικά σoκάκια, τα βεvετσιάvικα μπαλκόvια και τα υπέρoχα vεoκλασικά αρχovτικά. Επισκεφθήκαμε τo αρχαιoλoγικό Μoυσείo τoυ Ναυπλίoυ και αφoύ φάγαμε πήραμε τo δρόμo για τηv επιστρoφή. Αv και oι ώρες τoυ ταξιδιoύ μας ήταv πoλλές, πέρασαv γρήγoρα συζητώvτας για τις εvτυπώσεις μας απ? αυτήv τηv τόσo συvαρπαστική εκδρoμή. Μπoρέσαμε και γvωρίσαμε κάπoιες από τις oμoρφιές της Ελλάδας μας και πληρoφoρηθήκαμε για τηv ιστoρία της. Με εvδιάμεση στάση στη Λαμία, τo βράδυ φτάσαμε στηv πόλη μας φαvερά κoυρασμέvoι, αλλά χαρoύμεvoι και γεμάτoι καιvoύριες εμπειρίες.

Πάει κι αυτή η εκδρoμή! Μια γλυκιά voσταλγία θα συvoδεύει τις αvαμvήσεις μας απ? αυτήv. Ελπίζoυμε vα ακoλoυθήσoυv κι άλλες τόσo όμoρφες εκδρoμές πoυ θα μας δώσoυv τηv ευκαιρία vα διασκεδάσoυμε αλλά και vα γvωρίσoυμε κι άλλες περιoχές της χώρας μας, τα αξιoθέατά τoυς, τηv ιστoρία και τov πoλιτισμό τoυς.

Η μαθήτρια της Β? Γυμvασίoυ Τρικάλωv

Πoλύζoυ Αθηvά

του μαθητή του Β3 Αρσένη Γιώργο

EIKONES APO MISTRA_MONEMBASIA

του μαθητή της Β΄τάξης 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων Στέφανου Ντούβλη

Στα πλαίσια του προγράμματος «Όψεις Βυζαντινού πολιτισμού:  Μνημεία και Προσωπογραφίες»δημιούργησα μια συγκριτική παρουσίαση στην οποία έφερα σε αντίθεση τις σύγχρονες γυναίκες του 21^ου αιώνα με τις γυναίκες της εποχής του βυζαντίου. Είχα έτσι την ευκαιρία να μελετήσω περισσότερο τις πτυχές του βυζαντινού πολιτισμού και της βυζαντινή κοινωνίας, ιδιαίτερα την τεράστια σημασία της γυναίκας στο Βυζάντιο.

Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Στο Στρατηγικόν του Κεκαυμένου διαβάζουμε : “Τας θυγατέρας σου ως καταδίκους έχε εγκεκλεισμένας και απροόπτους “. Οι έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό, καθώς και οι επισκέψεις σε συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεκτές δραστηριότητες της γυναίκας έξω από το σπίτι.Επίσης, δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους άνδρες, παρά μόνο αν ήταν πολύ στενά συγγενικά της πρόσωπα, όπως για παράδειγμα ο πατέρας, ο σύζυγος και οι αδελφοί. Συχνά έτρωγε σε χωριστή αίθουσα, όπως σε χωριστά δωμάτια από τους άντρες περνούσε την ημέρα της. Από πολύ μικρή μάθαινε “τα του οίκου”, ενώ οι γραμματικές γνώσεις της περιορίζονταν συνήθως σε γραφή και ανάγνωση. Κάποιες γυναίκες, αναλογικά ελάχιστες, αποκτούσαν και ευρύτερη μόρφωση. Όμως παρά τον δευτερεύοντα ρόλο της στα κοινά, πολλές φορές κυριαρχούσε στην οικογενειακή ζωή. Φρόντιζε τα παιδιά της όσο περισσότερο της επέτρεπαν οι δυνάμεις της και τα υπεραγαπούσε. Εκτός όμως από την φροντίδα των παιδιών της και τον καλλωπισμό της ίδιας ( οι γυναίκες ακόμη και τότε φρόντιζαν υπερβολικά την εμφάνισή τους ) και παρά την όποια μη συχνή συμμετοχή της στα κοινά, υπήρχαν πολλές εξαιρέσεις και αρκετές γυναίκες του βυζαντίου έπαιζαν σημαντικό ρόλο ακόμη και στην διοίκηση του κράτους, με πιο ηχηρό παράδειγμα αυτό της αυτοκράτειρας Αυγούστας Θεοδώρας. Η Θεοδώρα, γυναίκα του μεγάλου αυτοκράτορα του βυζαντίου Ιουστινιανού, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο δίπλα στον αυτοκράτορα και μάλιστα σύμφωνα με πολλούς καταξιωμένους ερευνητές ήταν καθοριστική για την πορεία όχι μόνο του Ιουστινιανού αλλά και του βυζαντίου ως υπερδύναμη γενικότερα καθώς ο άντρας της την συμβουλευόταν σε πολλά σημαντικά θέματα και μάλιστα χάρη στην δική της στήριξη κατάφερε να αντέξει την πίεση των «δυνατών»(μεγάλων γαιοκτημόνων που απειλούσαν την κεντρική εξουσία) και να τους περιορίσει σημαντικά. Όλα αυτά από μία γυναίκα, μια γυναίκα η οποία με την εξυπνάδα και την αποφασιστικότητά της κατάφερα να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός έθνους, αλλά και ολόκληρης της ιστορίας.

Στο τέλος, έχοντας κατανοήσει όλες αυτές τις πληροφορίες, καταλαβαίνουμε την τεράστιας σημασίας θέση της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία, την τεράστια συμμετοχή της στην ροή της βυζαντινής και όχι μόνο, ιστορίας. Φυσικά δεν χρειαζόμουν εγώ με όλα αυτά τα δεδομένα για να σας δώσω να το καταλάβετε αυτό, καθώς είναι κάτι που μπορεί εύκολα κάποιος να αντιληφθεί αν απλά δει το πόσο σημαντικές είναι οι γυναίκες στην σύγχρονη κοινωνία. Πλέον, ο ρόλος και τα δικαιώματά τους είναι πιο διευρυμένα και η συμβολή τους στην κοινωνία? ανυπολόγιστη!

της μαθήτριας του Β3 του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων Παπαγόρα Λυδίας (Σχολικό  έτος 2012-2013)

MYSTRAS_MONEMBASIA