Εφέτος (σχολικό έτος 2012-2013) στο σχολείο μας εκπονήθηκε καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων με θέμα «Εργαστήρι Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής: Μελέτη και επεξεργασία νεανικού μυθιστορήματος της Μ. Κλιάφα: Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» (Συντονίστρια: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, Δ/ντρια  Υπεύθυνοι καθηγητές: Μπανάσιου Ευαγγελία, Καταβούτα Αικατερίνη, Ρουσουλιώτη Χαρίκλεια ΠΕ02).

Τα υποθέματα, οι επιμέρους διαστάσεις-όψεις  του  που προσέγγισαν  οι μαθητές και  οι  παιδαγωγικοί  στόχοι  που τίθενται σε αυτή την περίπτωση υπήρξαν γνωστικοί, αξιακοί, συναισθηματικοί-βιωματικοί, όσο και απόκτησης  εικαστικών  δεξιοτήτων:

1. Η  ανάγνωση  ως  δημιουργική  και  κριτική  δραστηριότητα.

2. Η  γραφή  ως  προσωπική  αφήγηση, κατάθεση  απόψεων.

3. Προσέγγιση  της  ιστορίας  μέσα  από  τη  λογοτεχνία.

4. Η  λογοτεχνία  ως  μέσο  κατανόησης  και  εμβάθυνσης, συνειδητοποίησης  και  επεξεργασίας  του  «διαφορετικού».

Υπό τις κατευθύνσεις, λοιπόν, την επίβλεψη και σε συνεργασία με τις φιλολόγους καθηγήτριές τους, οι μαθητές και οι μαθήτριές μας στόχευσαν σε μια δυναμική παρέμβαση, από τη μεριά τους, στο πολιτιστικό γίγνεσθαι του σχολείου μας και της ευρύτερης περιοχής, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος πνευματικής, νοητικής και πολιτιστικής εμβάθυνσης. Βασική επιδίωξη του σχολικού  μας «εργαστηρίου» ήταν  η σταδιακή μύηση στο χώρο σπουδών των τέχνης της ανάγνωσης και της γραφής και η δημιουργία πρόσφορων συνθηκών ανάπτυξης της λεκτικής-καλλιτεχνικής έκφρασης στους εφήβους μαθητές μας.  Μέσα από ειδικά μελετημένα προγράμματα, προσαρμοσμένα στην ηλικία τους, το εργαστήρι προσέφερε σε παιδιά και εφήβους τη δυνατότητα,  μέσα από ευχάριστη αλλά στοχευμένη, δομημένη παιδαγωγικά και επιστημονικά απασχόληση, να πλησιάσουν τη λεκτική, γραπτή δημιουργία, να μάθουν τη γλώσσα της και να χειριστούν διαφορετικά εκφραστικά μέσα. Με ατομικές και ομαδικές εργασίες και την καθοδήγηση των έμπειρων καθηγητριών τους, καλλιεργήθηκαν, μέσα από τη διαδικασία της ανάγνωσης και της γραφής με δημιουργικότητα, αυτοπειθαρχία και, όπου κρίνεται απαραίτητο, με καλλιτεχνική ελευθερία, αναδεικνύοντας  το ταλέντο στους πιο προικισμένους. Μαθήτευσαν στο δημιουργικό εργαστήρι του 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων  παράλληλα με το εκπαιδευτικό-σχολικό τους έργο, τη μελέτη και την επιμέλεια που απαιτείται σε όλα τα μαθήματα, γιατί το εργαστήρι μας ανάγνωσης και γραφής έχει να επιδείξει αξιόλογη δραστηριότητα επιμορφωτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Εξάλλου, η εκπαίδευση μέσα από τη λογοτεχνία συμβάλλει στην πραγματοποίηση ολοκληρωμένης μάθησης, δεδομένου ότι, ενώ γίνεται η γνωστική προσέγγιση διαφόρων θεμάτων, ενεργοποιείται ταυτόχρονα η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η συναισθηματική έκφραση και η φαντασία. (Ιστοσελίδα με τις εργασίες και τα κείμενα των μαθητών/τριών: http://3gym-trikal.tri.sch.gr)

Στο πλαίσιο των στόχων αυτών, οι μαθητές και μαθήτριες του εργαστηρίου μας  πραγματοποίησαν εκπαιδευτικές επισκέψεις σε εκθέσεις και παρακολούθησαν προγράμματα τοπικής ιστορίας από το Κέντρο Ιστορίας & Πολιτισμού ΚΛΙΑΦΑ ( Τα μνημεία της πόλης των Τρικάλων, Κολλίγοι και Τσιφλικάδες, Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13 κ.ά)  οι οποίες φιλοξενούνται και υλοποιούνται κατά καιρούς, στην πόλη μας μα και σε άλλες πόλεις, στη διάρκεια εκπαιδευτικών εκδρομών. Ξεναγήθηκαν στις εκθέσεις από τους υπευθύνους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και από την κ. Μαρούλα Κλιάφα, η οποία τόσα πολλά και πολύτιμα προσφέρει στα εκπαιδευτικά και κοινωνικά δρώμενα της περιοχής μας,   και έτσι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να θαυμάσουν μια σειρά έργων από πρόσφατες ή παλιότερες ενότητες δουλειάς,  τα οποία αποτυπώνουν την ποιητική με την ευρύτερη έννοια, τις αναζητήσεις και την πάντοτε φρέσκια και νεανική ματιά  ακμαίων σύγχρονων ή παλαιότερων  δημιουργών. Μέσα από τις αναλυτικές αυτές  παρουσιάσεις  γίνεται  κατανοητό ότι, πράγματι, τέτοια εκπαιδευτικά προγράμματα «χαρίζουν»  γνωστική επάρκεια, αναπτύσσουν τη φαντασία , ωθούν τη σκέψη  σε πολλαπλές ερμηνείες,  ενδυναμώνουν πολιτισμικά και  ευαισθητοποιούν αισθητικά. Εξάλλου, η ενεργοποίηση του στοχασμού αποτελεί θεμέλιο για κάθε θετική δράση των σκεπτόμενων και ενεργών πολιτών, έτσι ώστε να διαχειρίζονται την αλλαγή και να προσαρμόζονται στις νέες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Με το πέρας των ξεναγήσεων και των παρουσιάσεων, οι μαθητές συνήθως  δημιουργούν τα προσωπικά τους έργα,  με βάση ένα συγκεκριμένο μυθιστόρημα-λογοτεχνικό κείμενο  ή με  αφορμή το σύνολο του έργου ενός συγγραφέα, με στόχο να αντιληφθούν τη σχέση του λόγου με τις άλλες εικαστικές-«καλές» τέχνες. Παράλληλα, όμως, το λογοτεχνικό έργο  και το έργο τέχνης γενικότερα, ως αντικείμενο απόλαυσης, μελέτης και παρατήρησης προάγει το στοχασμό, προσφέρει ευελιξία επιλογών. Διεγείρει κατ? αρχάς τις αισθήσεις, στη συνέχεια ελκύει  την παρατηρητικότητα οριοθετώντας τη, γεγονός που κάνει τον στοχασμό περισσότερο εστιασμένο. Η προσήλωση αυτή μέσα από κατάλληλες διδακτικές προσεγγίσεις, δίνει τη δυνατότητα για βαθιά στοχαστική ενεργοποίηση: ερμηνεία συμβόλων, εντοπισμό μηνυμάτων, ανάκληση εμπειριών, ανάλυση και σύγκριση εννοιών, εύρεση εναλλακτικών προοπτικών. Το ζητούμενο είναι  να προκύψει ένα κείμενο ή ακόμη κι ένα εικαστικό έργο, ως έκφραση της εντύπωσης ή του συναισθήματος που δημιουργεί ένα έργο λόγου και τέχνης. Γιατί η αξιοποίηση του λόγου και των τεχνών για μαθησιακούς σκοπούς σήμερα αναπτύσσεται ως μια μορφή εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, η εκπαίδευση μέσα από το δομημένο αλλά ελεύθερο λόγο και τις  τέχνες συνίσταται στο ότι, ενώ μελετάται ένα μαθησιακό αντικείμενο, παρεμβάλλεται η ανάλυση παράλληλων έργων-κειμένων , το περιεχόμενο των οποίων σχετίζεται με αυτό. Εξάλλου, η δημιουργική γραφή στο πλαίσιο του σχολείου στοχεύει στο να κάνει τους μαθητές «μικρούς συγγραφείς»,  δίνοντάς τους ερεθίσματα για έκφραση και δημιουργία. Έτσι, η εσωτερική επικοινωνία ή αλλιώς η ώσμωση μεταξύ  διαφορετικών μορφών τέχνης μπορεί να αποτελέσει πρόσφορο πεδίο πειραματισμού και έκφρασης των δημιουργικών ταλέντων των μαθητών.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι  επισκέψεις  σε παντοειδείς ιστορικές, αρχαιολογικές και εικαστικές εκθέσεις  είναι  πολύ ενδιαφέρουσες εμπειρίες, από τις οποίες οι μαθητές αποκομίζουν πολλαπλά οφέλη, επιτυγχάνοντας τη μάθηση μέσα από ενεργητικές διαδικασίες, που παράλληλα επιτρέπουν την έκφραση της δημιουργικότητάς τους. Τα νοήματα των έργων ανακαλύπτονται και στη συνέχεια αξιοποιούνται ως εναύσματα προκειμένου να πραγματοποιείται μια περισσότερο εμπλουτισμένη και ανοικτή σε ερμηνείες προσέγγιση των εξεταζόμενων θεμάτων. Τέτοιου είδους εκπαιδευτικές επισκέψεις παρέχουν στους μαθητές τις απαραίτητες δεξιότητες για την ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων, οι οποίες θα ενδυναμώσουν τη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη τους, μέσω της απόλαυσης και της επεξεργασίας της λογοτεχνίας ως έργου τέχνης.

Ιδιαίτερα προς την κ. Μαρούλα Κλιάφα, εξαιρετική συγγραφέα και ακούραστη ερευνήτρια της τοπικής μας ιστορίας  και εκ μέρους  του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου μας και της πολιτιστικής ομάδας καθώς και της ομάδας εργασίας δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής μαθητριών και μαθητών μας, απευθύνουμε θερμές  ευχαριστίες  για  τη στήριξή της  στο δύσκολο έργο μας, μέσω των προγραμμάτων και των παρουσιάσεων τοπικής ιστορίας που μας προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει αφειδώς και αφιλοκερδώς στους μαθητές μας. Επίσης την ευχαριστούμε  και για το ότι με πολλή αγάπη χάρισε στη σχολική μας βιβλιοθήκη δύο βιβλία της: «Δύσκολοι καιροί για μικρούς πρίγκηπες», των εκδόσεων Καστανιώτη της σειράς «Γέφυρες-Λογοτεχνία για νέους» και το σύγγραμμά της τοπικής ιστορίας «Τα του Δήμου εν δήμω» Το χρονικό του Δήμου Τρικκαίων (1883-1959) από τις Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις. Οι μαθητές και οι μαθήτριές μας, ως μικρό αντίδωρο και παράλληλα «ενθύμιο» της στενής και τόσο αποδοτικής συνεργασίας μας, επεθύμησαν  να της  χαρίσουν έργα ζωγραφικής τους, τα οποία εμπνεύστηκαν από τα μνημεία, τα σημεία αναφοράς και την ιστορία της πόλης των Τρικάλων, της πόλης μας που και η κ. Μαρούλα Κλιάφα  πολύ και εμπράκτως αγαπά.

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων 

Εντυπώσεις από τη συζήτηση με τη συγγραφέα κ. Μαρούλα Κλιάφα στα πλαίσια του προγράμματος: «Εργαστήρι Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής. Μελέτη και επεξεργασία νεανικού μυθιστορήματος της Μ. Κλιάφα: “Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα”»

Γράφει η μαθήτρια της  Α΄τάξης  Κόκκα Ευαγγελίνα

Το 3^ο Γυμνάσιο Τρικάλων, την Τετάρτη, 10 Απριλίου 2013, είχε την τιμή και την χαρά να υποδεχθεί την συγγραφέα Μαρούλα Κλιάφα στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος «Εργαστήρι δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής» συντονίστρια του οποίου είναι η κα Αμαλία Ηλιάδη φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων. Το σχολείο μας, μέσα από τούτο το πρόγραμμα  στοχεύει να καλλιεργηθεί η δια βίου σχέση μαθητή και λογοτεχνικού βιβλίου, να αναπτυχθεί ένας γόνιμος διάλογος μεταξύ μαθητών και δημιουργών, να γίνουν οι συγγραφείς εμπνευστές και πρότυπα για τα παιδιά και να γίνει μια νέα προσέγγιση του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με τρόπο βιωματικό και ζωντανό, έχοντας ο μαθητής δίπλα του τον λογοτέχνη.

Έχοντας, λοιπόν, κατά νου όλα τα παραπάνω, το πρωινό της 10ης Απριλίου και ώρα 10π.μ. συγκεντρωθήκαμε στην αίθουσα προβολών του σχολείου, ομάδα μαθητών απ?όλες τις τάξεις του  Γυμνασίου με τη συνοδεία καθηγητών, για να συζητήσουμε με την συγγραφέα Κα Μαρούλα Κλιάφα το βιβλίο της «Μία μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» (προηγουμένως, υπό την καθοδήγηση της κυρίας Ηλιάδη, είχε ανατεθεί σε ομάδα μαθητών η ανάγνωση του βιβλίου) αλλά και να της θέσουμε διάφορα ερωτήματα που στροβιλίζουν συνήθως τον εφηβικό νου.

  Το μοίρασμα των κοινών ανησυχιών για τη λογοτεχνία, οι εύστοχες ερωτήσεις των παιδιών και κυρίως ο ειλικρινής και ανθρώπινος λόγος και τόνος της συγγραφέα βοήθησαν στη δημιουργία μιας ωραίας λογοτεχνικής συντροφιάς που προχώρησε και στη διερεύνηση των  βαθύτερων λόγων της λογοτεχνικής της συγγραφής. Άνθρωπος πολύπλευρος, με ανεξάντλητη ευρυμάθεια, έδινε σαφείς και ειλικρινείς απαντήσεις αποκαλύπτοντάς μας πολλές πτυχές από την προσωπική της και κυρίως την παιδική της ζωή. Φανατική αντιρατσίστρια, φανερή υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των αδύναμων και «των διαφορετικών»,  γνώστρια της τωρινής δυσχερούς κατάστασης της χώρας μας, ρεαλίστρια, αφού τα έργα της στηρίζονται όπως μας εξομολογήθηκε, σε πραγματικά γεγονότα (στο βιβλίο της «Μία μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» συνυπάρχουν τόσο τα ιστορικά γεγονότα όσο και εμπειρίες της δική της ζωής, αφού ως μικρό παιδί βίωσε τις σκληρές μέρες της Κατοχής).

Με λόγο μεστό και ευθύβολο, μητρική καλοσύνη,  φυσική γλυκύτητα και την ευγένεια του βαθειά καλλιεργημένου ανθρώπου η κυρία Μαρούλα Κλιάφα ξεκλείδωσε κείμενα και ψυχές, απεγκλώβισε τη λογοτεχνία από τα σχολικά εγχειρίδια και μας την πρόσφερε, μέσα από τη δίωρη συνάντησή μας, σαν ζωντανή δύναμη και ενστικτώδη σχεδόν ανάγκη. Χωρίς κόπο και επιτήδευση, με χιούμορ και σύγχρονη ματιά, με μια ανάλαφρη γοητεία που γέμισε την αίθουσα, μαθητές και καθηγητές μετεωριστήκαμε μαζί της στο φώς της λογοτεχνίας και χωρίς ενοχές παραδεχτήκαμε ότι όλοι έχουμε ανάγκη την ομορφιά που παίρνουμε από το λόγο, τα βιωματικά ή και νοερά ταξίδια, τα μηνύματα από την επαφή με τους συνανθρώπους μας. Η κυρία Μαρούλα Κλιάφα με την παρουσία της στο σχολείο μας αποτέλεσε ζωντανή απόδειξη πως όταν το πνεύμα διατηρεί την νεανικότητα του, παρασύρει πολλές φορές και το σώμα.

Γράφει ο μαθητής της Β΄τάξης Γουναρόπουλος Στέλιος:

Την περασμένη Τετάρτη (10 Απριλίου) επισκέφτηκε το σχολείο μας η διάσημη Τρικαλινή συγγραφέας, κυρία Μαρούλα Κλιάφα. Έτσι, όλα τα παιδιά που εμπλέκονται στα περιβαλλοντικά και βυζαντινά προγράμματα καθώς και τα παιδιά που συμμετέχουν στη λέσχη ανάγνωσης βιβλίων της Μαρούλας Κλιάφα συγκεντρωθήκαμε στη ευρύχωρη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου μας για να συζητήσουμε μαζί της για το βιβλίο «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα» που έγραψε η ίδια και που έγινε στόχος μελέτης των παιδιών της λέσχης αναγνωστών.

Αφιερώσαμε δύο διδακτικές ώρες και αποκομίσαμε πολλά από την άκρως εποικοδομητική συζήτηση με αυτή τη σοφή γυναίκα. Μας δόθηκε η ευκαιρία να της κάνουμε ερωτήσεις πάνω στο βιβλίο, στη εμπειρία της αλλά και στη θέση της πάνω σε κοινωνικοπολιτικά θέματα. Γνωρίσαμε πολλά πράγματα για τη ζωή της, τα δύσκολα παιδικά της χρόνια, την πορεία της ως συγγραφέας αλλά και ως άνθρωπος καθώς και την άποψη της για τη σημερινή άθλια οικονομική κατάσταση της Ελλάδας. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω ότι μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι η κ. Κλιάφα μας είπε ότι αυτό που βιώνουμε τη σημερινή εποχή δεν είναι τίποτα σε σχέση με τη φτώχεια και την εξαθλίωση που γνώρισαν οι Έλληνες τα χρόνια της κατοχής αλλά και άλλες δυσχερείς παλαιές περιόδους.

Επίσης η κ. Κλιάφα έθιξε το πρόβλημα του ρατσισμού στις μέρες μας, που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, δηλώνοντας ότι τάσσεται κατά του ρατσισμού, του φασισμού και του σχολικού εκφοβισμού (bullying), τα οποία θέματα και αναπτύσσει σε πολλά βιβλία της.

Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι για κάθε  απάντησή της σε μία ερώτησή μας έφερνε και από ένα παράδειγμα από την καθημερινή της ζωή και κυρίως από την παλαιότερη ζωή της, έτσι ώστε να είναι πιο τεκμηριωμένη.

Συνοψίζοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τη διευθύντρια του σχολείου μας κ. Ηλιάδη για την πρόσκληση που απέστειλε στην κ. Κλιάφα καθώς και την κ. Κλιάφα που την αποδέχτηκε με τη σειρά της και οργάνωσε αυτή τη συζήτηση. Μέσω αυτής της ενδιαφέρουσας συνομιλίας μαζί της γνωρίσαμε νέες εμπειρίες και καινούργιες γνώσεις που αναμφισβήτητα θα μας φανούν χρήσιμες στο μέλλον.

Γράφει η μαθήτρια της Α΄τάξης Σιάγκα Χριστίνα

Το πρωϊνό της Τετάρτης της 10ης Απριλίου, επισκέφτηκε το σχολείο μας η γνωστή τρικαλινή συγγραφέας Κα Μαρούλα Κλιάφα. Η επίσκεψή της αυτή είχε σαν κύριο λόγο εμείς οι μαθητές που συμμετείχαμε στην ομάδα μελέτης και επεξεργασίας του βιβλίου της «Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα», να γνωρίσουμε τη συγγραφέα από κοντά, να συζητήσουμε μαζί της και να υποβάλλουμε ερωτήσεις σχετικά με το βιβλίο αλλά και για άλλα θέματα.

            Η Κα Κλιάφα με προθυμία δέχθηκε να απαντήσει σε δεκάδες ερωτήσεις μας σχετικά με το βιβλίο, αλλά και σε προσωπικές. Πράγματι, με ένα χαμόγελο στα χείλη, απαντούσε σε κάθε ερώτηση αργά και καθαρά, με αναλυτικό τρόπο και έναν ευχάριστο ρυθμό. Με  αφορμή τις ερωτήσεις η Κα Κλιάφα, δεν παρέλειψε να μας αναφέρει και γεγονότα από τη ζωή της. Πραγματικά καταφέραμε να γνωρίσουμε τη συγγραφέα, καθώς μας αποκάλυψε στοιχεία της ζωής της και του χαρακτήρα της, όπως την αντιρατσιστική της συμπεριφορά και τη μικρή ρατσιστική συμπεριφορά που υπέστη λόγω του γυναικείου της φύλου, καθώς και τη μετακόμισή της λόγω του πολέμου και τα δεινά που προκάλεσε σε αυτήν και την οικογένειά της. Μας μίλησε για τη συγγραφική της γνώμη, καθώς και ότι θεωρεί ότι το βιβλίο πρώτα είναι για διασκέδαση και μετά για μάθηση, όπως και για την άρνησή της για τη λεγόμενη «συνταγή» του πετυχημένου βιβλίου. Επίσης μας αποκάλυψε την αγάπη της για τη συγγραφή των βιβλίων, αλλά και τη συνήθειά της να μετακινείται με ποδήλατο.

            Τελικά, χωρίς να το καταλάβουμε, πέρασαν δύο ώρες γεμάτες γνώσεις. Είμαι πολύ χαρούμενη που μου δόθηκε η ευκαιρία αυτή και τυχερή γιατί σπάνια έχει κανείς τη δυνατότητα να γνωρίσει από κοντά τους συγγραφείς των βιβλίων που έδωσαν ζωή στους ήρωες που αγάπησε. Είναι μια ευκαιρία που αν και σου δίνεται σπάνια, σε γεμίζει με αγάπη για το διάβασμα και τη γνώση.      

Γράφει ο μαθητής της Α΄τάξης Σδόγκος Ηλίας

Την περασμένη εβδομάδα στο Σχολείο μας είχαμε μια συνάντηση με τη συγγραφέα κ. Μαρούλα Κλιάφα, η οποία μας επισκέφτηκε με σκοπό να συζητήσει μαζί μας για το συγγραφικό της έργο και ιδιαίτερα για το μυθιστόρημά της «Μια Μπαλάντα για τη Ρεβέκκα».

Η χαρά μας ήταν ιδιαίτερη διότι μας δόθηκε η ευκαιρία να πάρουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που μας γεννήθηκαν μελετώντας το μυθιστόρημα, το οποίο επεξεργαστήκαμε, γράψαμε τις εντυπώσεις μας , χαρακτηρίσαμε πρόσωπα και απαντήσαμε σε σχετικό ερωτηματολόγιο.

Η παρουσία της στο Σχολείο μας είχε ένα «βάρος», σκόρπιζε «λογοτεχνικό αέρα». Ως αξιόλογη λογοτέχνης και άνθρωπος, βρήκε αμέσως τον τρόπο να επικοινωνήσει άριστα μαζί μας. Οι ερωτήσεις των μαθητών ήταν πολλές και οι απαντήσεις της  κ. Κλιάφα  πολύ ενδιαφέρουσες.

Τα έργα της, μας είπε, στηρίζονται σε πραγματικά γεγονότα. Στη ζωή της Ρεβέκκας για παράδειγμα υπάρχουν ιστορικά γεγονότα, αλλά υπάρχουν και εκείνα που είναι τμήμα της δικής της ζωής, διότι κι εκείνη έζησε τις θλιβερές μέρες της Κατοχής. Δε θα μπορούσε να γράψει  κάτι φανταστικό διότι δεν την εκφράζει.

Πιστεύω πως η κ. Κλιάφα δε  θέλει γράφοντας να εξάψει μόνο τη φαντασία του αναγνώστη, αλλά προτιμά να αναδεικνύει πραγματικά γεγονότα που προκαλούν θετικά, προβληματίζουν και ευαισθητοποιούν, στολίζοντάς τα με τον τρόπο που εκείνη γνωρίζει.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης  διαπίστωσα πως  αγαπά και γνωρίζει πολύ την πατρίδα της και ιδιαίτερα τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε, γι? αυτό άλλωστε ασχολείται με την τοπική ιστορία, τη συλλογή  λαϊκών παραμυθιών, παραδοσιακών παιχνιδιών και παλαιών φωτογραφιών. Αγωνίζεται με την πένα της αλλά και έμπρακτα να κρατήσει ζωντανό τον πολιτισμό και την ιστορία του τόπου της, αφήνοντας έτσι μια σπουδαία κληρονομιά στις επόμενες γενιές.

Ιδιαίτερη είναι η αγάπη της για τα παιδιά και τους εφήβους. Προβληματίζεται με τα προβλήματά τους και ανησυχεί με τις ανησυχίες τους. Τα έργα της για τους εφήβους είναι συναρπαστικά και διδακτικά.

Οι φυλετικές διακρίσεις και ο ρατσισμός είναι ξένα για εκείνη και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τα καυτηριάζει. Προσωπική της εμπειρία, λέει, πως είναι αρκετά δύσκολο να δείξεις ότι δεν είσαι  ρατσιστής,   αλλά όποιος έχει θέληση τα καταφέρνει.

Είναι πολύ ενδιαφέρον να συζητάς με την κ. Κλιάφα.   Η  ηρεμία , το ύφος της και ο διαφορετικός τρόπος που έχει να μιλά για τα διάφορα θέματα  σε καθηλώνουν και δεν μπορείς να αποσπάσεις την προσοχή σου από αυτό που παρακολουθείς. Επιθυμείς να ρωτάς, να ρωτάς?

Ο χρόνος  της συνάντησής μας δυστυχώς  έληξε.

Φύγαμε ελπίζοντας σε μια επόμενη συνάντηση.

Δείτε την παρουσίαση του μαθητή της Α΄τάξης Σδόγκου Ηλία

Γράφει η μαθήτρια της Α΄τάξης Σιάγκα Βαρβάρα -Χριστίνα

Την Παρασκευή 12 Μαΐου τα περισσότερα παιδιά της πρώτης γυμνασίου πήγαμε εκδρομή στον Βόλο. Ξεκινήσαμε την εκδρομή μας από το σχολείο  όπου  μας χώρισαν σε δύο λεωφορεία  ανάλογα  με τα επίθετά μας. Η διαδρομή πέρασε ευχάριστα με γέλια, τραγούδια, συζητήσεις και βέβαια με ανάγνωση κάποιων πληροφοριών που είχαν συγκεντρώσει οι καθηγήτριες που μας συνόδευαν σχετικά με κάποια μέρη και εκθέματα που θα επισκεπτόμασταν.

Τα λεωφορεία μας άφησαν στην παραλία του Βόλου όπου το γαλάζιο χρώμα της θάλασσας, η ηρεμία και η λάμψη της, τα πολλά καραβάκια που ήταν έτοιμα να σαλπάρουν για μια ακόμη φορά, μας γέμισαν με την φυσικά ακατόρθωτη επιθυμία να κολυμπήσουμε. Αντί αυτού εκεί στην παραλία δύο συμμαθήτριές μας, μας διάβασαν τις πληροφορίες που είχαν συγκεντρώσει και εμείς τις ακούγαμε με προσοχή κάνοντας όσο περισσότερη ησυχία μπορούσαμε.

Πρώτα μας μίλησαν για ένα πολύ σπουδαίο ζωγράφο, τον Τζόρτζιο ντε Κίρικο που γεννήθηκε στο Βόλο από Ιταλούς γονείς στις 10 Ιουλίου του 1888 και πέθανε στις 20 Νοεμβρίου το 1978. Ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο ήταν ζωγράφος, συγγραφέας και γλύπτης που έγινε γνωστός για τη διαμόρφωση του ιδιώματος της Μεταφυσικής Ζωγραφικής καθώς και της επιρροής που άσκησε σε καλλιτεχνικά ρεύματα του 20^ου όπως ο υπερρεαλισμός και η Νέα Αντικειμενικότητα. Ο ελληνικός πολιτισμός και το ελληνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε υπήρξε πηγή έμπνευσης και τον επηρέασε πολύ η ελληνική μυθολογία και ειδικότερα η Αργοναυτική εκστρατεία. Η μητέρα του ήταν πρώην τραγουδίστρια της όπερας και ο πατέρας του μηχανικός και επέβλεπε την κατασκευή του θεσσαλικού σιδηροδρομικού δικτύου. Ο πατέρας επιθυμούσε να γίνει και ο γιος του μηχανικός, ωστόσο τελικά ενθάρρυνε το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον του παιδιού του και ανέθεσε σε ιδιωτικούς δασκάλους την μόρφωσή του. Φοίτησε στην Ανώτατη σχολή Καλών Τεχνών. Τον Μάιο του 1905, λόγω του θανάτου του πατέρα του απέτυχε στις τελικές εξετάσεις της σχολής και παρ? όλη αυτή την αποτυχία του συνέχισε τις σπουδές του και την καριέρα του. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μάθημα για εμάς

Έπειτα η άλλη συμμαθήτριά μας, μας μίλησε για το Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο είναι το κεντρικό ολόκληρης της Θεσσαλίας. Κτίσθηκε το 1909 με χρήματα του Αλέξιου Αθανασάκη  και περιελάμβανε επτά χώρους. Βρίσκεται στην παραλία του Βόλου. Λόγω των πολλών ευρημάτων χρειάστηκε η επέκταση του κτιρίου. Το Μουσείο φιλοξενεί ευρήματα από όλη τη Θεσσαλία σε οχτώ αίθουσες.

Έπειτα από αυτή τη μικρή εκπαιδευτική στάση πήγαμε στο Κέντρο Τέχνης Τζόρτζιο ντε Κίρικο  και επισκεφτήκαμε τρεις ορόφους. Ο πρώτος όροφος είχε πίνακες με πλούσια χρώματα και μια αξιοπερίεργη έκθεση με όλα τα μέρη του ανθρώπινου οργανισμού φτιαγμένα από μαλλί. Στο δεύτερο όροφο είδαμε μαριονέτες με πλούσια χρώματα μόνες τους αλλά και να ολοκληρώνουν ένα concept. Στον τρίτο όροφο είδαμε εκπληκτικούς πίνακες από πολύ γνωστούς ζωγράφους που τα θέματα που απεικόνιζαν έμοιαζαν σχεδόν αληθινά. Δυστυχώς λόγω μιας έκθεσης στην Ιταλία όλα τα έργα του Τζόρτζιο ντε Κίρικο έλειπαν και έτσι δεν μπορέσαμε να δούμε τους πίνακες του. Η κυρία διευθύντρια πρότεινε όσοι από μας ήθελαν να δουν φωτογραφίες από τους πίνακές του να αγοράσουν ένα βιβλίο που περιείχε το έργο του.

Στη συνέχεια, μετά από μια μεγάλη αλλά πολύ αναζωογονητική πεζοπορία δίπλα στη θάλασσα, φτάσαμε σε κάτι μικρά σπιτάκια προϊστορικής εποχής φτιαγμένα από πέτρα, χόρτα, λάσπη, ξύλα και καλάμια. Τα είχαν φτιάξει αρχαιολόγοι και χρησιμοποιούνταν για πειραματική αρχαιολογία. Μπορέσαμε να δούμε εσωτερικά μόνο από τα παράθυρα καθώς δεν ήταν ανοιχτά για τους επισκέπτες.

Ύστερα φτάσαμε στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο όπου είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε όλες τις αίθουσες του Μουσείου και να θαυμάσουμε όλα τα εκθέματα. Είδαμε εκπληκτικά αγγεία, λαμπερά κοσμήματα, πρωτόγνωρα εργαλεία και σπίτια, εκθαμβωτικές επιτύμβιες στήλες, πλουσιοπάροχα κτερίσματα, προσωπογραφίες και πραγματικούς τάφους. Φύγαμε από εκεί γεμάτοι εντυπώσεις.

Έπειτα πήγαμε για φαγητό και είχαμε ελεύθερο χρόνο να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Εγώ και  οι φίλες μου βγάλαμε φωτογραφίες και περπατήσαμε στην παραλία με τις δεκάδες ταβέρνες και καφετέριες και φτάσαμε μέχρι το τέλος της προκυμαίας του λιμανιού του Βόλου αφού περάσαμε την όμορφη ημικυκλική γέφυρα. Έτσι με αυτή τη μακρινή βόλτα πέρασε η ώρα και όλοι μαζί επιστρέψαμε στο λεωφορείο όπου μετά από μια διαδρομή δυόμισι ωρών φτάσαμε χωρίς να το καταλάβουμε στα Τρίκαλα. Τα συναισθήματά μου για αυτή την εκδρομή περιπλέκονταν. Ήμουν πολύ χαρούμενη πέρασα πάρα πολύ όμορφα με τις φίλες μου και ταυτόχρονα έμαθα, είδα, θαύμασα και φωτογράφισα εκπληκτικής ομορφιάς πράγματα. Από την άλλη ήμουν στενοχωρημένη που τελείωσε αυτή η εκδρομή στο Βόλο καθώς ήταν η τελευταία εκτός νομού για αυτή τη σχολική χρονιά.

Γράφει η μαθήτρια της Α΄ Τάξης  Παράσχη Δήμητρα

Το πρωί της Παρασκευής συναντηθήκαμε στο σχολείο απ? όπου θα παίρναμε το λεωφορείο που θα μας πήγαινε στο Βόλο. Όλοι ανυπομονούσαμε να ξεκινήσει η εκδρομή. Αφού μπήκαμε στα λεωφορεία ξεκινήσαμε. Η διαδρομή ήταν πολύ ευχάριστη κι ύστερα από δυόμισι ώρες φτάσαμε στον προορισμό μας. Μόλις κατεβήκαμε και αντικρίσαμε την θάλασσα μας ήρθε η επιθυμία να κολυμπήσουμε. Δυστυχώς δεν ήταν στο πρόγραμμα της εκδρομής! Συγκεντρωθήκαμε όλοι σε ένα σημείο και εκεί η διευθύντριά μας και ορισμένοι μαθητές που είχαν αναλάβει να βρούνε πληροφορίες μας ενημέρωσαν για το τι πρόκειται να επισκεφτούμε.

     Η πρώτη μας στάση ήτανε στο Κέντρο Τέχνης, όπου φιλοξενούνταν προσωρινά εκθέσεις και μια πινακοθήκη στην οποία φιλοξενούνταν οι συλλογές του Μουσείου Αλ. Κ. Δάμτσα. Στον πρώτο όροφο υπήρχαν χειροποίητες κατασκευές, όπως κεντήματα διακοσμημένα με διάφορες χάντρες και ζωγραφιές πάνω σε πανί, αλλά το πιο εντυπωσιακό απ? όλα ήταν τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος φτιαγμένα με μαλλί. Στον δεύτερο όροφο υπήρχαν μαριονέτες, σκιάχτρα με μουσικά όργανα, ένα τρενάκι που τα βαγόνια του ήταν φτιαγμένα από χαρτόκουτα και οι ρόδες του από πιάτα, ένας κατάμαυρος αετός με μεγάλα φτερά και πιόνια σκακιού με την μορφή ηρώων από παραμύθια. Αυτό που άρεσε όμως περισσότερο ήταν ένα δέντρο που στα κλαδιά του κρέμονταν μικρά ζωάκια και η κατασκευή τους θα απαίτησε σίγουρα πολύ χρόνο. Στον επόμενο όροφο είδαμε χαρακτικά ζωγράφων του 19^ου αιώνα κυρίως. Μη ξέροντας ότι οι πίνακες του Τζιόρτζιο ντε Κίρικο έχουνε μεταφερθεί στην Ιταλία και επειδή ο σκοπός της επίσκεψης μας ήτανε να τους δούμε,  αγοράσαμε, όσοι θέλαμε να δούμε τους αυθεντικούς πίνακες, ένα λεύκωμα με πληροφορίες για το έργο του Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, επεξηγήσεις των έργων του και φωτογραφίες τους.

     Μετά την έξοδό μας απ? το  Κέντρο Τέχνης προχωρήσαμε κατά μήκος στην παραλία του Βόλου και είδαμε προϊστορικούς οικισμούς φτιαγμένους από αρχαιολόγους με τα υλικά που χρησιμοποιούσαν την εποχή εκείνη, όπως καλάμια, χώμα, πέτρες και ξύλα. Παλαιότερα ο εσωτερικός χώρος των οικισμών αυτών ήτανε ανοιχτός στο κοινό και επειδή στις μέρες μας είναι κλειστός αρκεστήκαμε στο να ρίξουμε μια ματιά από την τζαμωτή πόρτα. Το εσωτερικό ήταν κι αυτό φτιαγμένο με λάσπη. Γύρω-γύρω υπήρχαν καθίσματα φτιαγμένα με τα υλικά της προϊστορικής εποχής και στη μέση η εστία όπου άναβαν την φωτιά.

    Μόλις φωτογραφήσαμε τον οικισμό, ξεκινήσαμε να πάμε στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, που είναι ένα από τα παλαιότερα μουσεία της χώρας και μέχρι σήμερα παραμένει το κεντρικό αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλίας. Το μουσείο είναι χωρισμένο σε αίθουσες και κάθε μία από αυτές περιλαμβάνει μία διαφορετική συλλογή ευρημάτων διαφόρων εποχών. Σε μία από τις αίθουσες εκτίθενται παλαιολιθικά ευρήματα από ολόκληρη τη Θεσσαλία. Σε μία άλλη ειδώλια, αγγεία, σκεύη, πήλινα ομοιώματα και άλλα από την νεολιθική εποχή. Η επόμενη είχε αναπαραστάσεις τάφων και επιτύμβιων στηλών. Εντυπωσιακά ήτανε και τα χρυσά κοσμήματα, όπως και η συλλογή πήλινων, χάλκινων και γυάλινων αγγείων και νομισμάτων όλων των εποχών. Στο μουσείο παρατηρήσαμε τα εκθέματα, τα φωτογραφίσαμε και σχεδιάσαμε πρόχειρα ό,τι μας έκανε εντύπωση, έτσι ώστε να τα αναπαραστήσουμε σε χαρτί, όταν θα επιστρέφαμε.

    Αφού περιηγηθήκαμε στο μουσείο, επιστρέψαμε στο λιμάνι του Βόλου, όπου υπήρχαν εστιατόρια και μπορούσαμε να φάμε κάτι. Οι καθηγήτριές μας μας άφησαν ελεύθερους να κάνουμε άλλη μία βόλτα για να απολαύσουμε τη θάλασσα. Φωτογραφίσαμε  τα εντυπωσιακά κτίρια και περπατήσαμε στην αποβάθρα του λιμανιού περιτριγυρισμένοι από το γαλάζιο της θάλασσας και το γαλάζιο του ουρανού. Όλα μας δημιουργούσαν μια αίσθηση γαλήνης και ηρεμίας. Η ώρα περνούσε ευχάριστα, αλλά έπρεπε να γυρίσουμε πίσω στα Τρίκαλα. Η διαδρομή μας φάνηκε σύντομη, δεν καταλάβαμε πότε πέρασε η ώρα.

    Τελικά, παρόλο που πολλοί από τους μαθητές ίσως να ακούν τον όρο «εκπαιδευτική εκδρομή» τουλάχιστον με κάποια καχυποψία, πιστεύω πως η εκδρομή μας απέδειξε ότι, αν ο χρόνος μοιραστεί κατάλληλα, μπορούν όλοι να είναι και κερδισμένοι και ευχαριστημένοι!

ΜΙΑ   ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ  ΕΚΔΡΟΜΗ  ΣΤΟ  ΒΟΛΟ

Την  περασμένη  Παρασκευή  12  Απριλίου  2013,  το  σχολείο  μας  διοργάνωσε  μια  μονοήμερη  εκπαιδευτική  εκδρομή  στη  γειτονική  πόλη  του  Βόλου,  όπου  συμμετείχαν  οι  μαθητές  της  Α? Γυμνασίου , συνοδευόμενοι από την κυρία διευθύντρια και τέσσερις  εκπαιδευτικούς.

Το  πρωί   εκείνης  της  ημέρας  όλοι  οι  συμμετέχοντες  μαθητές  συγκεντρωθήκαμε  στο  προαύλιο  του  σχολείου.  Αναχωρήσαμε  γεμάτοι  περιέργεια  και  ανυπομονησία  ταυτόχρονα  για  να  γνωρίσουμε  τα  διάφορα  εκθέματα  τέχνης  που  θα  συναντούσαμε.

Το  ταξίδι  μας  ήταν  αρκετά  γρήγορο  και  κύλησε  με ανέμελες  κουβέντες  των  μαθητών.  Όταν  φθάσαμε στο Βόλο, συγκεντρωθήκαμε στο λιμάνι όπου δύο συμμαθητές  μας,   μας  ενημέρωσαν σχετικά  με  τους  χώρους  όπου θα επισκεπτόμασταν  δηλαδή  την  πινακοθήκη  του Τζόρτζιο  ντε  Κίρικο  και  το  Αθανασάκειο  αρχαιολογικό  μουσείο. Αφού  ακούσαμε από τα  παιδιά  κάποιες  πολύτιμες  πληροφορίες  σχετικά  με  τους  πιο  πάνω  χώρους  της  επίσκεψης,  ξεκινήσαμε  για το μικρό μας ταξίδι στα μονοπάτια της  τέχνης.  Αρχικά πήγαμε στην πινακοθήκη του Ντε Κίρικο όπου μία ευγενική ξεναγός μας έδωσε αρκετές πληροφορίες  για τον ζωγράφο και τη ζωή του. Έτσι μάθαμε ότι ο Ντε Κίρικο γεννήθηκε στο Βόλο από γονείς  Ιταλικής καταγωγής. Εκτός από  ζωγράφος  υπήρξε εξαιρετικός  γλύπτης  αλλά και συγγραφέας. Θεωρείται ως ένας  από τους καλλιτέχνες  που επηρέασαν καλλιτεχνικά  ρεύματα  του 20^ου αιώνα , όπως ο Υπερρεαλισμός και η Νέα Αντικειμενικότητα. Μας έκαναν τρομερή εντύπωση η  αινιγματικότητα καθώς και τα ποιητικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα δημιουργήματα του. Μέσα στην πινακοθήκη  υπάρχει και ένας χώρος όπου παιδιά κατασκευάζουν διάφορες κούκλες και μαριονέτες. Όταν φύγαμε από την πινακοθήκη πήγαμε μια βόλτα στην παραλία για ένα σύντομο διάλειμμα.

 Όμως το πρόγραμμά μας δεν είχε τελειώσει. Το δεύτερο σημείο της επίσκεψης  μας ήταν μια καλύβα προϊστορικού οικισμού. Τα υλικά από τα οποία ήταν κατασκευασμένη ήταν  διάφορα απλά πράγματα της εποχής όπως:  ξύλα, λάσπη, πέτρες και καλάμια. Αμέσως  μετά επισκεφθήκαμε το Αθανασάκειο αρχαιολογικό μουσείο το οποίο είναι και το κεντρικό αρχαιολογικό μουσείο του Βόλου και το οποίο έχει εκθέματα του 3^ου  π.Χ.  αιώνα. Εκείνο που μας έκανε περισσότερη εντύπωση σε αυτό το χώρο ήταν οι τάφοι εκείνης της εποχής. Ήταν μεγάλοι, πέτρινοι και επιβλητικοί. Με αρκετές πλέον εμπειρίες αφήσαμε πίσω μας το μουσείο και κατά παρέες  περιηγηθήκαμε στην παλιά αγορά του Βόλου ξεφεύγοντας από την κουραστική καθημερινότητα που σαν μαθητές έχουμε.  Αργά το απόγευμα αναχωρήσαμε για τα Τρίκαλα!

Βασιλική Κούρτη

Τμήμα Α΄2  3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Στις  4-5/2/2013, στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος «Βιότοπος ? Η φύση στην αυλή μας», πραγματοποιήσαμε την εκδρομή μας στην  Άρτα. Η πρώτη στάση που κάναμε ήταν στο γραφικό Μέτσοβο, μια ορεινή κωμόπολη του νομού Ιωαννίνων με υψόμετρο 1.160μ. Το Μέτσοβο είναι ένας παραδοσιακός οικισμός στα όρια με τον νομό Τρικάλων. Η αμέσως επόμενη  στάση μας ήταν στα  Ιωάννινα τα οποία  βρίσκονται στο βορειοδυτικό κομμάτι της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο κέντρο του ομώνυμου λεκανοπεδίου. Είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας με πλούσια πολιτιστική παράδοση και σύγχρονες αναπτυξιακές επιχειρήσεις. Εκεί είδαμε το κάστρο των Ιωαννίνων και είχαμε ελεύθερο χρόνο για να ανακαλύψουμε μόνοι μας ομορφιές της περιοχής. Μετά από αρκετές ώρες λοιπόν φτάσαμε στην Άρτα.

Αρχικά περάσαμε από το  κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Αράχθου Άρτας το οποίο ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2002. Εκεί, μέσα από μια υπέροχη διαδρομή μέσα στη λουλουδιασμένη φύση, κατευθυνθήκαμε στον  φάρο που υπάρχει και παρατηρήσαμε διάφορα πουλιά που βρισκόταν στην λίμνη. Με την επίσκεψή μας στο μουσείο αλιείας του  προγράμματος γνωρίσαμε διάφορα ζώα και πουλιά που δεν γνωρίζαμε πριν και επίσης ικανότητες και χαρακτηριστικά κάποιων που ήταν όντως πολύ ενδιαφέροντα. Στο τέλος  αυτής της λίγο κουραστικής αλλά ενδιαφέρουσας μέρας φάγαμε σε μια ταβέρνα της πόλης. Και κάπως έτσι τελείωσε η πρώτη μέρα. Τη δεύτερη μέρα της εκδρομής μας επισκεφτήκαμε το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Πουρναρίου 1 (Δ.Ε.Η) Έπειτα περάσαμε από την πλατεία Ζέρβα και από το κάστρο της Άρτας. Επίσης είδαμε το πρώτο νοσοκομείο και στη συνέχεια περπατήσαμε στην οδό Σκουφά. Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε πολλούς και με μεγάλη ιστορία ναούς όπως την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Θεοδώρας (πολιούχος της Άρτας) και την Παναγία των Βλαχερνών.  Τέλος μας δόθηκε η ευκαιρία να περπατήσουμε στην λιθόκτιστη γέφυρα του ποταμού Αράχθου που μέχρι και σήμερα όταν την  περνούν οι Αρτινοί χαμηλώνουν τη φωνή και τα μάτια αποδίδοντας φόρο τιμής στην Πρωτομαστόρισσα που με την θυσία της αλλά και με την αλλαγή των κατάρων της σε ευχές πρόσφερε στους προγόνους της ότι πιο απαραίτητο για την επιβίωση και την ευμάρειά τους: το γεφύρι που ενώνει τις δύο όχθες του Αράχθου και όχι μόνο.

  Όλα τα παραπάνω λοιπόν αξιοθέατα θαυμάσαμε στην πόλη της Άρτας και επιστρέψαμε και πάλι στα Τρίκαλα. Προσωπικά η εκδρομή, μου πρόσφερε πολλά πράγματα και είμαι χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω την πόλη της Άρτας και τα αξιοθέατά της. Με την επίσκεψη μας στο κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης «ξύπνησε» το ενδιαφέρον μου για περιβαλλοντικά προβλήματα, απέκτησα ουσιαστικές γνώσεις και κατάλαβα ότι πρέπει να κρατήσουμε μια υπεύθυνη στάση και συμπεριφορά απέναντι στην προστασία της οικολογικής ισορροπίας, της ποιότητας ζωής και της βιώσιμης ανάπτυξης πριν να είναι πολύ αργά? Όλα αυτά όμως δεν θα είχαν γίνει χωρίς την κυρία Τέγου  η οποία οργάνωσε αυτή την εκδρομή και την ευχαριστούμε όλοι πολύ.

Ξάνθη Τριανταφυλλιά, μαθήτρια Γ΄ Γυμνασίου 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

ΕΠΙΣΤΟΛΗ-Σδόγκος Ηλίας , μαθητής της Α΄τάξης

Γκότσιου Κατερίνα-επιστολή, μαθήτρια της Γ΄ τάξης

Ήταν τέλος του προηγούμενου μήνα όταν με το σχολείο μας πραγματοποιήσαμε περιβαλλοντική επίσκεψη στην Άρτα. Ο προορισμός μας χαρακτηρίζεται από πλούσιο φυσικό περιβάλλον. Οι δύο μέρες που διήρκησε η εκδρομή, πραγματικά ήταν λιγοστές για ένα τόσο ενδιαφέρον φυσικό τοπίο.

Ξεκινήσαμε νωρίς από την πόλη των Τρικάλων, για να αρχίσει η πολυπόθητη εκδρομή μας. Πρώτος μας σταθμός το Μέτσοβο. Η θέα μαγευτική, μέσα στα επιβλητικά έλατα που στολίζουν την περιοχή. Το μεγαλείο της φύσης των Ηπειρώτικων βουνών. Έπειτα από μια γρήγορη στάση, το λεωφορείο μας συνέχισε για τον τελικό μας προορισμό. Καθ? όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, δεν χορταίναμε να παρατηρούμε τη μαγεία της φύσης. Όλα τόσο αρμονικά φτιαγμένα και συνδυασμένα μεταξύ τους. Μια πανδαισία!

Η διαδρομή εξελίχτηκε τόσο γρήγορα, που φτάσαμε στο ξενοδοχείο χωρίς να το καταλάβουμε. Αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια, ξεκινήσαμε για το περιβαλλοντικό κέντρο της πόλης. Μόλις αφιχθήκαμε, ξεκινήσαμε ένα μικρό περίπατο μέσα στη φύση. Σταθήκαμε σε ένα μικρό ακρωτήριο, που στο τέλος του δέσποζε μοναχικός ένας γραφικός φάρος. Εξερευνήσαμε το φυσικό περιβάλλον, πληροφορηθήκαμε για τη χλωρίδα και την πανίδα. Ένα από τα σημαντικότερα πτηνά της περιοχής, που τελούν υπό εξαφάνιση, είναι ο Αργυροπελεκάνος. Το συγκεκριμένο είδος παρουσιάζει εντυπωσιακό τρόπο αναπαραγωγής. Ένα γεγονός που μας προκάλεσε την ανησυχία, ήταν η υπερβολική αλιεία, που προκαλεί έντονες παρεμβάσεις στην ισορροπία του τοπικού οικοσυστήματος.

Στη συνέχεια, μεταβήκαμε πίσω στο περιβαλλοντικό κέντρο, όπου παρακολουθήσαμε πλούσιο και ενδιαφέρον οπτικοακουστικό υλικό για την περιοχή. Η έκθεση για τους παραδοσιακούς τρόπους αλιείας, ήταν πολύ διαφωτιστική και ενημερωτική. Η πρώτη μέρα της εκδρομής μας έφτανε σιγά σιγά στο τέλος της, αφήνοντας μας πολύ όμορφες εντυπώσεις, τόσο από τις γνώσεις που αποκομίσαμε, όσο και από τα πανέμορφα τοπία που αντικρίσαμε.

Η δεύτερη μέρα μόλις είχε ξεκινήσει. Προορισμός μας ο Υδροηλεκτρικός σταθμός του Πουρναρίου. Εκεί μας περίμενε ένας πολύ ευγενικός κύριος, που εργάζεται στο σταθμό, ο οποίος θα μας ενημέρωνε. Ξεκίνησε να μας ξεναγεί στους διάφορους χώρους και να μας αναλύει τα μηχανήματα και τις διάφορες λειτουργίες. Η παρουσίαση μακέτας των διαφόρων μηχανημάτων και χώρων μας βοήθησε να καταλάβουμε πως ακριβώς λειτουργεί ο σταθμός. Τρομερή εντύπωση μας προκάλεσαν οι μεγάλοι σωλήνες που συναντήσαμε. Το μέγεθός τους μας έδωσε να κατανοήσουμε τον πολύ μεγάλο όγκο νερού που εισέρχεται στο εργοστάσιο, προκείμενου να πραχθεί το ηλεκτρικό ρεύμα.

Βέβαια, το πιο όμορφο και μεγαλοπρεπές σημείο της συγκεκριμένης επίσκεψης, ήταν λίγο ψηλότερα, καθώς ανεβαίναμε στα διάφορα επίπεδα του σταθμού. Το φράγμα! Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουμε αυτή την καταπληκτική κατασκευή. Πραγματικά πελώριο και επιβλητικό.

Έπειτα, επιστρέψαμε πάλι στην Άρτα. Εκεί επισκεφθήκαμε δύο βυζαντινές εκκλησίες. Ο ναός της Αγίας Θεοδώρας, πολιούχου της Άρτας, ιδρύθηκε το 13ο αιώνα από τη βασίλισσα του Δεσποτάτου Θεοδώρα προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου και λειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι. Μετά το θάνατο του συζύγου της η Θεοδώρα εμόνασε στη μονή, τάφηκε εκεί και ο ναός στη συνέχεια τιμάται στο όνομά της. Ας παραθέσουμε όμως ορισμένα από τα μοναδικά χαρακτηριστικά του.

Από τον παλιό περίβολο του ναού έχει απομείνει μόνο η τοξωτή πύλη, αψίδα εξ ολοκλήρου πλίνθινη που φέρει διακόσμηση. Εσωτερικά, διατηρεί μεγάλο μέρος της γλυπτής και γραπτής του διακόσμησης. Ο ναός αποτελείται από νάρθηκα και εξωνάρθηκα. Επίσης, τα παράθυρα του μεσαίου κλίτους σχηματίζουν ένα είδος υπερυψωμένου φωταγωγού, που καταλήγει σε δίκλινη στέγη. Στην είσοδο του ναού σώζεται και ο μαρμάρινος τάφος της Αγίας. Ο ναός αποτελεί την πιο “ζωντανή” σύνδεση της σημερινής με τη βυζαντινή Άρτα, αφού εκτός από το κτίσμα έχουμε και την “παρουσία” της ίδιας της βασίλισσας του Δεσποτάτου, της πολιούχου Αγίας Θεοδώρας. Έτσι η σημασία του μνημείου αποκτά για τον Αρτινό και μια άλλη ξεχωριστή διάσταση, τη συναισθηματική, αυτή που δίνει μιλιά στα άψυχα και δημιουργώντας μια εσωτερική επικοινωνία, ένα είδος μυστικής σχέσης ανάμεσα σε δημιουργούς και δημιουργήματα, δένει τους ανθρώπους με τα σύμβολά τους.

Η δεύτερη εκκλησία που επισκεφθήκαμε ήταν η Παρηγορήτρια. Κτίστηκε τον 13^ο αιώνα από το Νικηφόρο Α΄ Κομνηνό Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Από την μεγάλη σταυροπηγιακή μονή σώζονται σήμερα ο ναός, η Τράπεζα και 16 κελιά. Ο ναός εντυπωσιάζει με τις εξωτερικές και εσωτερικές αρχιτεκτονικές καινοτομίες του, ενώ μοναδικός στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική είναι ο τρόπος στήριξης του κεντρικού τρούλου. Όλα τα παραπάνω την καθιστούν μοναδικό δείγμα βυζαντινής ναοδομίας σε όλο τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο. Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τον Άραχθο ποταμό. Τα νερά του γάργαρα και ολοζώντανα από ορμητικότητα. Δεν θα μπορούσαμε να μην παρατηρήσουμε και το φημισμένο γεφύρι της Άρτας φυσικά.

Ο χρόνος όμως κύλησε τόσο γρήγορα, που πήραμε το δρόμο της επιστροφής, όπου ξανασταματήσαμε ως ενδιάμεσο προορισμό το Μέτσοβο. Αφού περιηγηθήκαμε στα πλακόστρωτα σοκάκια και τα πέτρινα κτήρια, ψωνίσαμε παραδοσιακά προϊόντα από την τοπική αγορά, συνεχίσαμε το ταξίδι της επιστροφής για τα Τρίκαλα.

Η εκδρομή ήταν υπέροχη. Ο χρόνος κύλησε τόσο ανεπαίσθητα, που δεν το καταλάβαμε. Ευτυχώς οι εικόνες που αντικρίσαμε και οι γνώσεις που αποκομίσαμε, ήταν τόσο έντονες, που σίγουρα θα μας κάνουν τη συγκεκριμένη εκδρομή αξέχαστη. Τι καλύτερο από το να μπορείς να συνδυάσεις τη χαρά και τη ξεγνοιασιά μια εκδρομής, με την απόκτηση γνώσεων!

Ηλίας ? Απόστολος Γούλας, μαθητής του Β1 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

στα πλαίσια της εκπαιδευτικής εκδρομής της Γ΄τάξης του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.

 γράφει η μαθήτρια του Γ1 Γκότσιου Κατερίνα

?Και επιτέλους ξημέρωσε η 14^η Φεβρουαρίου, μια ημέρα που εμείς περιμέναμε με ανυπομονησία για αρκετό καιρό! Φέτος η ημέρα των ερωτευμένων θα ήταν ιδιαίτερα ξεχωριστή για τους μαθητές της τρίτης τάξης του 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων, αφού τότε θα πραγματοποιούνταν η τριήμερη εκδρομή της τάξης μας στην Κέρκυρα! Πρώτη φορά στα χρόνια της σχολικής μας ζωής θα περνούσαμε όλοι μαζί τρεις ολόκληρες μέρες σε κάποια άλλη πόλη, και συγκεκριμένα σε νησί? Η ιδέα ήταν αρκετά ελκυστική. Σίγουρα όμως το άγχος για την προετοιμασία, αλλά ακόμα περισσότερο για τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, με τις οποίες θα ερχόμασταν αντιμέτωποι (βλέπετε, η εκδρομή πραγματοποιήθηκε στα μέσα του Φλεβάρη και άνεμοι και σφοδρές βροχοπτώσεις δεν ήταν καθόλου απίθανο να υπάρχουν) μας κυρίευαν. Η εκδρομή μας πάντως ήταν πραγματικά φανταστική? Τα πάντα κύλησαν υπέροχα και- το πιο σημαντικό- ο καιρός ήταν με το μέρος μας. Έτσι, λοιπόν, σκέφτηκα ότι η καταγραφή των εντυπώσεών μου είναι απαραίτητη!!!

Το πρωί εκείνης της Πέμπτης επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο που θα μας μετέφερε στην Ηγουμενίτσα, έχοντας φυσικά γεμίσει τις αποσκευές μας με κέφι, χαρά και θετική ενέργεια. Μετά από ένα τρίωρο ταξίδι στην ηπειρωτική μας Ελλάδα, ήρθε η ώρα να απολαύσουμε και εμείς τα κύματα της θάλασσας και τις σκανταλιές των γλάρων, πλέοντας με ένα φέρι στα νερά του Ιονίου πελάγους. Νωρίς το μεσημεράκι φτάσαμε τελικά στον προορισμό μας, την μαγευτική Κέρκυρα. Και χωρίς να χάσουμε καθόλου χρόνο, χαζεύοντας τα ωραία τοπία και τα μεσαιωνικά κτήρια, αρχίσαμε την προγραμματισμένη περιήγησή μας στο νησί, έχοντας ως αφετηρία την περιοχή της Παλαιοκαστρίτσας. Το τοπίο ήταν ομολογουμένως κάτι παραπάνω από μαγευτικό. Όλοι ενθουσιάστηκαν με τα γαλαζοπράσινα νερά και την βραχώδη ακτή, με τους κόλπους χωρίς άμμο. Δυστυχώς, το μοναστήρι της Παναγίας στην κορυφή του βράχου δεν ήταν ανοιχτό και δεν μπορέσαμε να επισκεφθούμε το εσωτερικό του, αρκεστήκαμε μόνο σε μια λεπτομερή ματιά από έξω.

Έπειτα, ήρθε η ώρα για λίγη ξεκούραση. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο, καταλάβαμε αμέσως πως η επιλογή του συγκεκριμένου καταλύματος μας είχε δικαιώσει. Ο χώρος ήταν πολύ φιλόξενος και το προσωπικό του ξενοδοχείου εξυπηρετικότατο. Αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια του ξενοδοχείου, μας δόθηκε χρόνος για να ετοιμαστούμε για το βραδινό μας γεύμα. Και με το πέρας αυτού, έχοντας απολαύσει τις νοστιμιές του ξενοδοχείου, είχε σειρά η βραδινή μας διασκέδαση σε ένα αρκετά γνωστό κέντρο αναψυχής του νησιού.

Το επόμενο πρωί ξυπνήσαμε και ήμασταν έτοιμοι για να γνωρίσουμε και τις ομορφιές του υπόλοιπου νησιού. Το πρόγραμμα για εκείνη την ημέρα άρχιζε με την φράση «Επίσκεψη στο Αχίλλειον, το γνωστό ανάκτορο της πριγκίπισσας Σίσσυ της Αυστρίας». Μόλις λοιπόν φτάσαμε στο παλάτι, μας περίμενε εκεί η ξεναγός, η οποία θα μας συνόδευε και για το υπόλοιπο της ημέρας. Ο χώρος των ανακτόρων πραγματικά δεν περιγράφεται με λόγια. Το παλάτι ήταν άψογα εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον της Κέρκυρας, οι κήποι του διατηρημένοι στην εντέλεια, με πλήθος δέντρων και φυτών. Τα αγάλματα που δέσποζαν σε διάφορα σημεία της αυλής, αλλά και στο εσωτερικό του παλατιού ήταν ιδιαίτερα προσεγμένα και φιλοτεχνημένα, όπως άλλωστε και οι πίνακες- οι περισσότεροι με θέμα το πορτραίτο της πριγκίπισσας- που διακοσμούσαν τους τοίχους του. Ακούσαμε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα σχετικά με την ζωή και το έργο της Σίσσυ, αλλά και του κάιζερ Γουλιέλμου που αγόρασε το ανάκτορο μετά την δολοφονία αυτής, και στην συνέχεια περιηγηθήκαμε στον χώρο, βλέποντας προσωπικά αντικείμενα των δύο αυτών προσωπικοτήτων.

Σειρά τώρα είχε η επίσκεψή μας στο ναό του πολιούχου αγίου της Κέρκυρας, στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Και πάλι η ξεναγός μας μίλησε για τον βίο του αγίου αλλά και για την ιστορία της εκκλησίας, ένα από τα σημαντικότερα μεταβυζαντινά μνημεία της πόλης. Είχαμε ακόμη την ευκαιρία να δούμε το άφθαρτο σκήνωμα του αγίου, για το οποίο καταφθάνουν άνθρωποι από όλη την χώρα στο νησί. Μάθαμε ότι ο Άγιος Σπυρίδων έσωσε το νησί των Φαιάκων από την πείνα και τις καταστροφές πολλές φορές με τα θαύματά του. Έτσι, κατέχει εξέχουσα θέση στις καρδιές των Κερκυραίων, που έχουν καθιερώσει τέσσερις φορές τον χρόνο την λιτανεία του σώματός του.

Μιας και βρισκόμασταν στο κέντρο του νησιού, σίγουρα θα έπρεπε να δούμε και το μουσείο ασιατικής τέχνης και την εβραϊκή συνοικία της πόλης. Η περιήγησή μας στο μουσείο ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα. Είδαμε πώς εξελίχθηκε η τέχνη σε διάφορες ασιατικές χώρες, όπως στην Κίνα, την Ινδία και τη Μαλαισία και πώς, με την σειρά της αυτή η τέχνη επηρέασε την Κερκυραϊκή ζωή. Και, τέλος, ακολούθησε η επίσκεψή μας στην εβραϊκή συνοικία, αλλά και στην Συναγωγή του νησιού, μια από τις παλαιότερες που υπάρχουν. Ο ραβίνος της συγκεκριμένης συναγωγής μας ενημέρωσε για διάφορες πτυχές της ισραηλιτικής κοινωνίας στο νησί, αλλά είδαμε κιόλας τις διαφορές της συναγωγής με τις χριστιανικές εκκλησίες, που ήταν αρκετές και εμφανείς.

Μετά από όλα αυτά τα αξιοθέατα, ήρθε η ώρα και για λίγη ξεκούραση. Όλοι είμαστε κάπως κουρασμένοι, αλλά και ευχαριστημένοι συνάμα, γιατί ουσιαστικά μέσα σε ένα απόγευμα γυρίσαμε ολόκληρο το νησί και μάθαμε ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του . Περάσαμε τον ελεύθερο χρόνο μας κάνοντας βόλτα στα γραφικά καντούνια της πόλης και απολαμβάνοντας τον αέρα με το θαλασσινό άρωμα. Βέβαια, σε όλη την διάρκεια της βόλτας μας στο νησί, ατενίσαμε από μακριά και το κάστρο, νοερά το ανάκτορο του Μον Ρεπό και την περιοχή «Κανόνι» με το περίφημο Ποντικονήσι.

Η επόμενη ημέρα ήταν αρκετά δύσκολη για εμάς, επρόκειτο να είναι η μέρα της επιστροφής μας στα Τρίκαλα. Μαζέψαμε τα πράγματά μας, αποχαιρετίσαμε το προσωπικό του ξενοδοχείου, μαζί και τις ομορφιές του νησιού, και επιβιβαστήκαμε στο πλοίο. Επιστρέψαμε στα Τρίκαλα και όλοι ήμασταν κάτι περισσότερο από ικανοποιημένοι, αλλά και πικραμένοι, που το ταξίδι μας έφτασε στο τέλος του. Τα πάντα ήταν φανταστικά και σίγουρα αυτή η εκδρομή ποτέ δεν θα ξεχαστεί? Θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά- αν και πιστεύω πως όλοι οι συμμαθητές μου έχουν μάλλον την ίδια άποψη- την διευθύντρια του σχολείου μας, κα Α. Ηλιάδη, για την υπέροχη οργάνωση της εκδρομής μας και τους συνοδούς καθηγητές, τις κυρίες Ε. Καλογριά και Ε. Πατραμάνη και τους κυρίους Κ. Γκούτα, Κ. ΜπαΪρακτάρη και Η. Πατσιάνη για το κέφι τους και τις απερίγραπτες στιγμές που μας χάρισαν?!!!

από τους μαθητές Σδόγκο Ηλία και Νταούλα Λάμπρο της Α΄Γυμνασίου

ΘΕΜΑ

«Οι  φρικαλεότητες  των  Ναζί  στα  στρατόπεδα   συγκέντρωσης  είχαν  σαν  αποτέλεσμα  την  εξολόθρευση  6.000.000  Εβραίων.  Πολλοί όμως  σώθηκαν  τότε  χάρη  στην  αλληλεγγύη  Χριστιανών  συμπολιτών  τους  που  τους  έκρυψαν  με  κίνδυνο  της  ζωής  τους.Τι  οδηγεί  κατά  τη  γνώμη  σας  , τους   ανθρώπους  σε  τέτοιες  μεγαλειώδεις  πράξεις;Πιστεύετε  ότι  στα  χρόνια  μας , κάτω  από  ανάλογες  συνθήκες  ,  οι  άνθρωποι  θα  έδειχναν  την  ίδια  αλληλεγγύη;» 

Το  μεγαλύτερο  έγκλημα  του  20^ου αιώνα και  το  μεγαλύτερο  ομαδικό  στην  παγκόσμια  ιστορία  ως  προς  τη  σύλληψη  της  ιδέας  , την  προμελέτη  , τη  μέθοδο   και   την   εκτέλεση , είναι  το  Ολοκαύτωμα  των  Εβραίων  , κατά   την  περίοδο  του  Β ΄ Παγκοσμίου  πολέμου.

Ο 20^ος  αιώνας  ανήκει  στο  Χίτλερ. Κανείς  άλλος  δεν  απασχόλησε  τόσο  την  ανθρωπότητα  και  δεν  κυριάρχησε  στη  συνείδησή  της  όσο  το  πρόσωπο , που  τα  χρόνια  της  διακυβέρνησής  του  ήταν  χρόνια διεστραμμένης  βίας  και  αφάνταστης  απανθρωπιάς. Ένα  βαθύ  τραύμα  στην  ιστορία   που  ποτέ   δεν  επουλώνεται  .

Η   παραγνώριση  και  η  περιφρόνηση  των  δικαιωμάτων  του  ανθρώπου  , ο  ρατσισμός  και  ο  αντισημιτισμός  που  καθιερώθηκαν  ως  δόγματα  του  γερμανικού  κράτους , οδήγησαν  σε  πράξεις  βαρβαρότητας  και  ωμής  βίας. Ένας  ολόκληρος  λαός  θυσιάστηκε  στο  όνομα  της  «φυλετικής  καθαρότητας  και  της  επιβολής  ιδεολογιών» με  την εφαρμογή  της  « οριστικής  λύσης » , το  πρόγραμμα  συστηματικής  εξόντωσης  σε  στρατόπεδα   θανάτου  με  δηλητηριώδη  αέρια  , τα  κρεματόρια  , την   εξαντλητική  μέχρι  θανάτου  εργασία   και   τα  βασανιστήρια.

Μέσα   απ? όλη   αυτή  τη  φρίκη  κάποιοι  βγήκαν  νικητές , γιατί  κατάφεραν  να  κρατήσουν  την  ανθρώπινή  τους  υπόσταση  με  ένα  λουλούδι  που  πότιζαν  ανάμεσα στα  συρματοπλέγματα , με  μια  πεταλούδα  που  πέταξε  ανάμεσά  τους  και  την  πρόσεξαν  για  λίγο  , με  ένα  τραγούδι  χαρούμενο  που  βρήκαν  το  κουράγιο  να  τραγουδήσουν.

Υπήρχαν  και  οι  άλλοι , που  η  διάσωσή  τους  οφείλεται  στην  άρνηση  κάποιων  χριστιανών   να  εφαρμόσουν  τα  σχέδια  των  Γερμανών  για  την  απέλαση . Διπλωμάτες  και  άνθρωποι  με  επιρροή , ιερωμένοι  ,  αστυνομικοί  , ομάδες , οργανώσεις , οικογένειες  , μεμονωμένα   άτομα  ,  έδειξαν   απίστευτη  αυταπάρνηση   και  αλληλεγγύη  προς  τους  συνανθρώπους  τους  . Με  κίνδυνο  της  ζωής  τους  στάθηκαν  στοργικές  φωλιές  , κρυφοί  παράδεισοι , που  κράτησαν  αυτούς  τους  ανθρώπους  μακριά  από  τη  φρίκη  του  ολοκαυτώματος.

Σε  τέτοιου  είδους  μεγαλειώδεις  πράξεις  οδηγούνται  οι  άνθρωποι που  έχουν  ψυχικές  αρετές , όπως  αλληλεγγύη  , συμπόνια , ευαισθησία  και  αγάπη .  Γνωρίσματά   τους    είναι  η παιδεία , ο  πολιτισμός  , ο     τρόπος   ιεράρχησης  των  αξιών  της  ζωής   και  το  ακέραιο  του  χαρακτήρα  τους.  Δεν  ανέχονται  την  προσβολή  της  δικής  τους  ακεραιότητας  επομένως  και  του  διπλανού  τους , επειδή  γνωρίζουν  πως  « όλοι  οι  άνθρωποι  γεννιούνται    ελεύθεροι  και  ίσοι στην  αξιοπρέπεια  και  τα  δικαιώματα..  Είναι  προικισμένοι  με  λογική  και  συνείδηση , και  οφείλουν  να  συμπεριφέρονται  με  πνεύμα  αδελφοσύνης» , όπως  αναφέρει  το  1^ο  Άρθρο  της  Οικουμενικής  Διακήρυξης  για  τα  Ανθρώπινα  Δικαιώματα  του  Ο.Η.Ε.

 Το  περίσσευμα  ψυχής  που  διαθέτουν , δεν  τους  επιτρέπει  να  διακρίνουν  τους  ανθρώπους  ως  προς  τη  φυλή  ,  τη  θρησκεία  ή  την  ιδεολογία.  Προχωρούν  σύμφωνα  με  τα  πιστεύω  τους  και  γράφουν  συγκινητικές  ιστορίες  ανθρωπιάς  και  αυταπάρνησης .

Σήμερα , παρά  το  ότι  ζούμε  σε  μια  εποχή  έξαρσης  του  ατομικισμού , του  εθνικισμού  και  του  ρατσισμού ,  πιστεύω  πως   σε  μια  ανάλογη  περίπτωση , θα  είχαμε  , ίσως  και  περισσότερες  μεγαλειώδεις  πράξεις.  Υπάρχουν και  σήμερα   άνθρωποι  της  αλληλεγγύης  ,  της  συναδέλφωσης,  της  ανεκτικότητας   και   του  σεβασμού   της  διαφορετικότητας. . Είναι  αυτοί  που  πιστεύουν  στις  ανθρώπινες  αξίες. Είμαστε  όλοι  εμείς  που  διδαχτήκαμε  από  το  ολοκαύτωμα  ότι  πρέπει  ν? αγρυπνούμε  για  τα  δικαιώματά  μας  και  για  τα  δικαιώματα  των  γύρω  μας.  . Ότι   πρέπει  να  εργαζόμαστε  για  τις  βασικές  αξίες  της  ειρήνης , της  δικαιοσύνης ,της  ελευθερίας ,  της  συμμετοχής  στον  αγώνα  για  την  απαλοιφή  στον  κόσμο  του  βασανισμού  και  του  διωγμού.  Το  ολοκαύτωμα  είναι  μια  προειδοποίηση  προς  όλους  μας  για  τον  κίνδυνο  του  μίσους,  του  φανατισμού  ,  του  ρατσισμού  και  των  προκαταλήψεων.

Υπάρχουν  και  σήμερα  άνθρωποι  που  πορεύονται  με  τα  λόγια  του  Μπρεχτ: «Όταν  ήρθαν  να  πάρουν  τους  Εβραίους  , δεν  διαμαρτυρήθηκα , γιατί  δεν  ήμουν  Εβραίος. Όταν  καταδίωξαν  τους  τσιγγάνους  ,ούτε  τότε  φώναξα , γιατί δεν  ήμουν  τσιγγάνος. Όταν  έκλεισαν  το  στόμα  των  Ρωμαιοκαθολικών που  αντιτάσσονταν  στο  φασισμό , δεν  έκανα  τίποτα  γιατί  δεν  ήμουν  καθολικός. Μετά  ήρθαν  να  πάρουν  εμένα., αλλά  δεν  υπήρχε  πια  κανείς  να  αντισταθεί  μαζί  μου».

                                               Σδόγκος    Ηλίας

 Μαθητής   Α   Τάξης   του   3^ου  Γυμνασίου Τρικάλων

«Πολλοί Έλληνες βοήθησαν τους Εβραίους κατά τη διάρκεια του 2^ου Παγκόσμιου Πολέμου. Πιστεύετε ότι οι Έλληνες θα έκαναν το ίδιο και στις μέρες μας σε ανάλογη περίπτωση;»

Με την έναρξη του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου και όταν ο Χίτλερ ανέλαβε την εξουσία στην Γερμανία από την πρώτη στιγμή και ξεκάθαρα είχε εκθέσει την ιδεολογία και τη ρατσιστική του πολιτική. Εξέφρασε ιδιαίτερη πολεμική διάθεση για τους Εβραίους, που τους θεωρούσε φυλετικά κατώτερους απέναντι στην υπεροχή της «Άριας» γερμανικής φυλής, «υπανθρώπους» και υπεύθυνους για την κρίση όχι μόνο της Γερμανίας αλλά και για τις συμφορές όλου του κόσμου.

Έτσι σταδιακά ξεκίνησε μία κλιμακούμενη σειρά αντι-εβραϊκών μέτρων κοινωνικού αποκλεισμού, στέρησης στοιχειωδών ανθρωπίνων και δημοκρατικών δικαιωμάτων, κατάσχεσης περιουσιών, διώξεων, ωμής βίας και  στο δημόσιο κάψιμο βιβλίων (επιστημονικών, λογοτεχνικών) με σκοπό, όπως υποστήριζαν οι Ναζί, την «κάθαρση της γερμανικής κουλτούρας από επικίνδυνες ιδέες».

Η  συνεχιζόμενη αντιεβραϊκή προπαγάνδα ?άριστα ορχηστρωμένη από τον αρμόδιο υπουργό Προπαγάνδας του Ράιχ Γιόζεφ Γκέμπελς- οδήγησε στη «Νύχτα των Κρυστάλλων» κατά την οποία ξέσπασαν σε όλη την επικράτεια του Ράιχ επιθέσεις κατά εβραϊκών συνοικιών, οικογενειών, επιχειρήσεων και  συναγωγών από μέλη της ναζιστικής νεολαίας και των SS, με την ανοχή της αστυνομίας. Την «επίλυση του εβραϊκού ζητήματος» διαδέχτηκε με την βοήθεια του Αδόλφου Χίτλερ και τους Ναζί το άριστα μεθοδευμένο πρόγραμμα της «Τελικής Λύσης» που ισοδυναμούσε με τη φυσική εξόντωση όλων των Εβραίων, καθώς και όλων των τεκμηρίων (αρχείων, συναγωγών, κτιρίων, κ.ά.), που σηματοδοτούσαν την παρουσία τους στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Η θλιβερή μοναδικότητά του ολοκαυτώματος των Εβραίων στην ιστορία δεν προέρχεται μόνο από τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων που αφανίστηκαν κατά την πραγμάτωση μιας παράφρονος «φυλετικής» ιδεολογίας αλλά από τη σύλληψη αρχικά της ιδέας, την προμελέτη, τη μέθοδο, την εκτέλεση και τελικά τον αφανισμό εκατομμυρίων ανθρώπων για μόνο το λόγο της θρησκείας τους.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Ναζιστική Γερμανία απέλασε εκατομμύρια Εβραίους από τη Γερμανία, από τα κατεχόμενα εδάφη, καθώς και από τις χώρες πολλών από τους συμμάχους του Άξονά της σε κέντρα θανάτου, που συχνά αποκαλούνται στρατόπεδα εξόντωσης, όπου και δολοφονήθηκαν σε ειδικές εγκαταστάσεις αεροθαλάμων με τη μέθοδο αερίων αρχικά με εξάτμιση μονοξειδίου του άνθρακα ή και υδροκυακινού οξέως (π.χ., Άουσβιτς) και θανάτωση σε κινητές μονάδες εξόντωσης με αέρια, δηλ., σε φορτηγά αυτοκίνητα που μετακινούνταν στην ύπαιθρο και σφραγίζονταν ερμητικά, στα οποία διοχετευόταν μονοξείδιο του άνθρακα. Οι Εβραίοι στοιβάζονταν επίσης σε εμπορικά τρένα και με περιοδικές, κλιμακούμενες αποστολές, εκτοπίζονταν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στην Ελλάδα την ίδια περίοδο πολλοί απλοί άνθρωποι αποφάσιζαν να δώσουν κρησφύγετο στους διωκόμενους Εβραίους συνανθρώπους τους, χωρίς να υπολογίζουν τον κίνδυνο της πιθανής εκτέλεσης αν εντοπιζόταν, αλλά πιο ουσιαστική βοήθεια προσέφεραν άνθρωποι που κατείχαν εξουσία και θέσεις κλειδιά στο ελληνικό κράτος που επίσης ρίσκαραν πολλά για να σώσουν ζωές. Η Αστυνομία του Άγγελου Έβερτ με την συνεργασία έξι ακόμη αξιωματικών της Αστυνομίας και τον τότε προϊστάμενο του Μητρώου του Δήμου Αθηναίων, συνέλαβαν και πραγματοποίησαν το παράτολμο σχέδιο του εφοδιασμού των διωκόμενων Εβραίων με αυθεντικές αστυνομικές ταυτότητες.
Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους ήταν υποψιασμένοι, και για αυτό, έπρεπε να παρθούν προσεκτικά όλα τα μέτρα και τίποτε να μην αφεθεί στην τύχη. Τα χριστιανικά ονόματα που εμφανίζονταν στα πλαστά δελτία έπρεπε να είναι καταχωρημένα στα μητρώα του Δήμου Αθηναίων, για την περίπτωση που θα γινόταν σχετικός έλεγχος από τους Ναζί. Αλλά, για να έχει μια οικογένεια την οικογενειακή της μερίδα στα μητρώα αυτά, έπρεπε να φαίνονται -και να είναι διαθέσιμα- τα αντίστοιχα πιστοποιητικά βάπτισης, τα οποία φυσικά εκδίδονταν από την Εκκλησία, με προγενέστερη ημερομηνία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός επίσης με μεγάλο προσωπικό του κίνδυνο, κάνει μια τεράστια προσπάθεια να σώσει όσους μπορεί. Εκτός από το να βοηθάει να κρυφτούν μικρά παιδιά σε μοναστήρια, συνεννοήθηκε επίσης με τον Προϊστάμενο του Δήμου Αθηναίων και ο τελευταίος άνοιξε ιδιαίτερο δημοτολόγιο και μετά τη βάφτιση, τους δίνει πιστοποιητικό ότι είναι Έλληνες Χριστιανοί.

Το ερώτημα τώρα είναι: «Οι Έλληνες θα βοηθούσαν σήμερα τους Εβραίους σε ανάλογη περίπτωση;»

Η αλήθεια είναι ότι στις μέρες μας η σύγχρονη κοινωνία έχει υποστεί βαθιές αλλαγές. Οι άνθρωποι ζουν συγκεντρωμένοι σε υπερτροφικά αστικά κέντρα, σε βιομηχανικές πόλεις, με πληθυσμό που ανέρχεται σε εκατομμύρια κατοίκους. Διαμένουν σε κλειστά διαμερίσματα πολυώροφων πολυκατοικιών, άγνωστοι συνήθως μεταξύ αγνώστων, χωρίς ταυτότητα και όνομα. Mε τον ξέφρενο ρυθμό ζωής που ζει ο σύγχρονος άνθρωπος έχασε τη ζεστασιά της παραδοσιακής κοινοτικής συμβίωσης. Ανώνυμος και αποξενωμένος μέσα στις μάζες των συνανθρώπων του, χάνει ολοένα και περισσότερο την προσωπικότητά του.

 Η έλλειψη χρόνου, ο καταναλωτισμός, η επικράτηση του ατομικού συμφέροντος, αποξένωσαν επίσης τον άνθρωπο από τους άλλους ανθρώπους. Οι άνθρωποι δεν έχουν μεταξύ τους επικοινωνία και συνεργασία αλλά επικρατεί μοναξιά και αδιαφορία για τον συνάνθρωπό τους.

Παρόλα αυτά όμως, η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι και σήμερα και κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι Έλληνες θα βοηθούσαν τους Εβραίους συνανθρώπους τους σε ανάλογη περίπτωση. Το πιστεύω αυτό για πολλούς λόγους:

Πρώτα απ? όλα γιατί η Ελλάδα μπορεί να είναι μικρή σε έκταση χώρα αλλά πολύ μεγάλη σε δόξα. Καμιά χώρα δεν έχει να επιδείξει ιστορία τόσων χιλιετηρίδων. Μια ιστορία που είναι γεμάτη χρυσές σελίδες, γεμάτη θυσίες, ολοκαυτώματα, ηρωισμούς. Καμιά χώρα δεν έχει γεννήσει τόσους ήρωες, καμιά χώρα δεν έχει στήσει τόσα τρόπαια νίκης, δεν έχει υψώσει τόσους βωμούς θυσίας. Η Ελλάδα δίδαξε πρώτη στον κόσμο ότι η ελευθερία πρέπει να είναι το ύψιστο αγαθό του ανθρώπου. Το μεγαλύτερο ιδανικό για χάρη του οποίου αξίζει ο άνθρωπος να θυσιάζεται.

Επίσης πιστεύω ότι ο Έλληνας είναι μια ξεχωριστή πάστα ανθρώπου. Έχει μια ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση κατά πολύ διαφορετική από τους πολίτες όλων των άλλων χωρών. Αγαπά παράφορα την ζωή και την ελευθερία και δεν θα τα αντάλλαζε με όλα τα χρυσάφια του κόσμου. Μπροστά στον κίνδυνο μένει πάντα απτόητος και είναι πάντα ανδρείος. Ο Έλληνας από την φύση του ποτέ δεν λυγά, δεν προσκυνά, δε γονατίζει, περιφρονεί το θάνατο και φτάνει τραγουδώντας σ? αυτόν. Γίνεται λιοντάρι, ατσάλι, αδούλωτος πάντα και γενναίος. Ο Λεωνίδας, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Διάκος είναι μερικοί που αποδεικνύουν την γενναιότητα του Έλληνα. Μπροστά στον κίνδυνο οι Έλληνες μονιάζουν και αδελφώνονται.

Ο Έλληνας είναι ακόμη και πολύ φιλότιμος. Όσοι ξέρουν να προκαλέσουν το φιλότιμο του Έλληνα μπορούν να επιτύχουν από αυτόν σπουδαία πράγματα, τα οποία με τη βία και τον εξαναγκασμό δε θα πετύχαιναν ποτέ.

Η Ελλάδα υπήρξε κοιτίδα του πολιτισμού. Κανένας λαός επίσης δεν είναι τόσο φιλόξενος όσο ο ελληνικός. Άλλωστε ο «Ξένιος Ζεύς» εδώ γεννήθηκε. Ο ξένος για τον Έλληνα είναι κάτι το ιερό που πρέπει να προστατεύσει και να εξυπηρετήσει. Τέλος ο Έλληνας είναι χριστιανός ορθόδοξος και έχει βαθειά θρησκευτική πίστη. Βλέπει το συνάνθρωπό του με αγάπη και ταπεινοφροσύνη και του συμπαραστέκεται με συμπόνια στις δύσκολες στιγμές του.

Επειδή λοιπόν σήμερα, οι Εβραίοι της Ελλάδας δραστηριοποιούνται ?ε ισοτιμία σε κάθε το?έα της σύγχρονης ελληνικής ζωής, αποτελώντας παλαιό και πολύτιμο ανθρώπινο κο??άτι στο μωσαϊκό της νεοελληνικής κοινωνίας και επειδή τα ελληνοχριστιανικά μας ιδεώδη, θέλουν πάντα τον Έλληνα θεοσεβούμενο, πατριδολάτρη, ελευθερολάτρη και δίκαιο, ο Έλληνας δεν θα μπορούσε παρά να βοηθήσει όχι μόνο τους Εβραίους αλλά και οποιονδήποτε χρειαζόταν τη βοήθειά του.

Έτσι είναι πλασμένος ο Έλληνας, να σκέφτεται όχι με το μυαλό του αλλά με την καρδιά του!!!

 Τρίκαλα 14-01-2013

Λάμπρος I. Νταούλας

Μαθητής  Α΄  Τάξης του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

Βυζαντινή Μουσική

Εργασία του μαθητή του Β4 Κίμωνα Τσιλιώνη στα πλαίσια του προγράμματος Βυζαντινού πολιτισμού.