Φιλολογικά Μαθήματα και Ψηφιακό Σχολείο

«Φιλολογικά  Μαθήματα και  Ψηφιακό  Σχολείο: η περίπτωση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου στην περίοδο του Μεσοπολέμου ως πρόταση διδασκαλίας». Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη, φιλολόγου-ιστορικού, Δ/ντριας 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.

Δικτατορία 1936

«Μια αντιστικτική παρουσίαση διδασκαλίας φιλολογικών μαθημάτων στο 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων»

Στο πλαίσιο της Ενδοσχολικής Επιμορφωτικής προσπάθειας του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων, την Πέμπτη 26 Απριλίου 2012 και ώρα 6.00-8.30 το απόγευμα στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Σχολείου πραγματοποιήθηκε η 9η συνάντηση-ημερίδα παρουσιάσεων με θέμα τη διδασκαλία φιλολογικών μαθημάτων, με ποικίλους τρόπους και διαφορετικές μεθόδους. Η διττή θεματική προσέγγιση αφορούσε τα ακόλουθα πεδία:

Α) Ενδεικτική διδασκαλία Αρχαίων Ελληνικών σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου, με εισηγήτρια την κ. Καταβούτα Αικατερίνη , φιλόλογο του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων και ομάδα μαθητών/τριών της

Β) Σεμινάριο Διδασκαλίας στο μάθημα της Ιστορίας: Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα και στη σημερινή εποχή: μια συγκριτική, κριτική προσέγγιση, με εισηγήτρια την κ. Μπανάσιου Ευαγγελία, φιλόλογο του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων.

Οι παρουσιάσεις των δύο πεπειραμένων φιλολόγων εισηγητριών υπήρξαν, κατά μια έννοια, αντιστικτικές: Η εισήγηση της κ. Καταβούτα βασίστηκε στα, δοκιμασμένης εγκυρότητας και αποτελεσματικότητας, παραδοσιακά «σχήματα» μάθησης, ενώ η εισήγηση της κ. Μπανάσιου «αξίωνε»-προϋπέθετε ως εννοιολογικούς «χάρτες» την ομαδοσυνεργατική μέθοδο και την δημιουργική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών εκ μέρους του καθηγητή και των μαθητών. Μέσα από αυτή την εξωτερική και ταυτόχρονα μεθοδολογική αντίθεση, προέκυψε η σύνθεση ουσίας, η οποία μας οδήγησε αβίαστα στην παραδοχή: «Το παλιό, εμπλουτισμένο από το καινούριο και το καινούριο εδραζόμενο στο παλιό, προκειμένου να προκύψει η πρόοδος και η εξέλιξη στη μορφή και το περιεχόμενο της διδασκαλίας των φιλολογικών μαθημάτων».

Η συμβολή της ομάδας των μαθητών-μαθητριών στη διαδικασία προσέδωσε ζωντάνια, αμεσότητα, «κίνησε» το ενδιαφέρον στους συμμετέχοντες να προβληματιστούν πάνω στην πρακτική εφαρμογή συστημάτων διδασκαλίας και παιδαγωγικών μεθόδων, να αναλογιστούν πως και πόσο απέχει η θεωρία από την πράξη και αν έχουν, ως σήμερα οι ίδιοι, ως διδάσκουσες και διδάσκοντες, πειραματιστεί επαρκώς, μπολιάζοντας τους παραδοσιακούς τρόπους διδασκαλίας των φιλολογικών μαθημάτων με καινοτόμα στοιχεία.

Η συζήτηση που προέκυψε μέσα από την κριτική προσέγγιση των εισηγήσεων και ο διάλογος που ακολούθησε, ανέδειξαν μια σειρά από κομβικά σημεία για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στη σύγχρονη εποχή: α) Το ψηφιακό υλικό και η αποτελεσματική αξιοποίησή του στην τάξη: πρόκληση για επιμόρφωση και εμβάθυνση στον πολιτισμό της εικόνας, των ΜΜΕ και τον ψηφιακό γραμματισμό , β) οι ικανότητες, η δεξιότητα, η επάρκεια του διδάσκοντος φιλολόγου στον άμεσο χειρισμό του, χωρίς μεγάλη χρονοτριβή και καθυστερήσεις και η «τιθάσευσή» του, με γνώμονα τους σκοπούς και τους στόχους της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου, γ) οι εκπαιδευτικές παραπομπές σε φιλολογικά και παιδαγωγικά δημοσιεύματα που η λειτουργική τους επιλογή, ως προς το θεωρητικό τους μέρος, πρέπει να συνδέεται άμεσα με τις δυσκολίες της διδακτικής πράξης.

Για τις γόνιμες, πρωτότυπες και βαθιές αναζητήσεις που μας αναμόχλευσαν, οι δύο εισηγήτριές μας, η κ. Καταβούτα Αικατερίνη και η κ. Μπανάσιου Ευαγγελία αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Η μαεστρία που επέδειξαν στην τήρηση του χρονισμού των παρουσιάσεων, οι εύστοχες θεματικές επιλογές του εκπαιδευτικού τους υλικού, η σαφήνεια, η ευκρίνεια και η ενάργεια «πραγμάτευσης» των ζητουμένων τους μας αντάμειψαν πραγματικά για το χρόνο που διαθέσαμε.

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός,

Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων

7η συνάντηση Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης

7η συνάντηση Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης

Πραγματοποίηση της 7ης συνάντησης Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης(15-03-2012)

Συνευρεθήκαμε,  γι? ακόμη μια φορά,  χάρη στη δύναμη της αγαθής προαίρεσης για να βαθύνει περισσότερο η αλληλογνωριμία μας. Καθηγητές και καθηγήτριες διαφορετικών ειδικοτήτων καταλάβαμε πως η διαθεματική προσέγγιση βελτιώνει, τονώνει, σχεδόν ζωντανεύει τον κύκλο της βιωματικής μάθησης μέσα από το διττό θέμα: Λογοτεχνία και Ιστορία στο Γυμνάσιο: δυο δρόμοι γνώσης που τέμνονται και σχηματίζουν σταυροδρόμι σοφίας και ομορφιάς για τα ανθρώπινα πράγματα? Βιώσαμε πως ο λόγος γεννάει εικόνες, και, αντίστροφα,  πως οι εικόνες παράγουν λόγο.

 

Κατά τη διάρκεια των δυόμιση ωρών του Σεμιναρίου αναπτύχθηκε σενάριο διδασκαλίας στη λογοτεχνία του Γυμνασίου με τη χρήση νέων τεχνολογιών  με εισηγήτρια τη φιλόλογο του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων κα. Όλγα Γκαγκτζή και παρουσιάστηκε, με τρόπο διερευνητικό και βιωματικό,  η διαπλοκή λόγου-εικόνας κατά τη διδασκαλία των  περιόδων  της Μεγάλης Ακμής του Βυζαντίου από τη διευθύντρια του 3ου Γυμνασίου κα. Αμαλία Ηλιάδη.

Σε διανοητικό επίπεδο, αισθητοποιήθηκε μέσα μας η ιδέα πως δεν ισχύει μονόπλευρα η ρήση: μία εικόνα ίσον χίλιες λέξεις, αλλά και ένα προϊόν λόγου (κείμενο: αφήγηση, διήγηση, πεζό ή ποιητικό) ισούται με  πολλές και ποικίλες εικόνες. Γιατί εικόνα και λόγος, στη διαπλοκή τους, αποτελούν κώδικες επικοινωνίας και σκέψης και ισοδυναμούν με έναν ισχυρό συναισθηματικό δεσμό που γεφυρώνει χάσματα, απομακρύνοντας την αποξένωση απ΄τον ίδιο μας τον εαυτό.

Έτσι, γνωρίζοντας καλύτερα τις δυνατότητες διαθεματικής επικοινωνίας ο ένας του άλλου, ως μέλη του συλλόγου διδασκόντων, συνειδητοποιούμε πως η δια βίου μάθηση αποτελεί αλληλεπιδραστική διαδικασία: ολοκληρώνεται και ανατροφοδοτείται, σε ανηλίκους και ενηλίκους, μέσα από δρόμους ελεύθερης αναζήτησης απαντήσεων στις ανησυχίες μας, ποτέ οριστικών και πάντα υπό αίρεση, με ανοιχτούς  ορίζοντες, σε απλωμένους ουρανούς?

Η «γεύση» της 7ης συνάντησής μας που, εξερευνώντας τα μονοπάτια της γνώσης αποκομίσαμε, ήταν αυτή της δεμένης «οικογένειας», η οποία, αυθόρμητα και ειλικρινά, ανταλλάσσει απόψεις, εξελίσσοντας τη στάση της απέναντι στη ζωή και τη μάθηση. Και μέσα από τον «ένδοξό μας βυζαντινισμό» του Κ.Π. Καβάφη, του μεγάλου αιρετικού της ποίησής μας, προσεγγίσαμε, νοητικά  και ψυχικά, εκείνη τη στάση ζωής που πρεσβεύει «κι αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θες, τουλάχιστον μην την εξευτελίζεις».

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος ιστορικός, Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων