Βυζαντινή Μουσική

Εργασία του μαθητή του Β4 Κίμωνα Τσιλιώνη στα πλαίσια του προγράμματος Βυζαντινού πολιτισμού.

Πρωτότυπο κείμενο, «κατασκευασμένο» από το μαθητή του Β1 Γούλα Ηλία στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής

Συντονίστρια-υπεύθυνη. Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια  3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Πριν από τέσσερις εβδομάδες διοργανώθηκε στην Αθήνα, υπό την ένωση Ελλήνων Φυσικών ένα συνέδριο με θέματα που αφορούσαν στην σύγχρονη Φυσική, αλλά και στην γενικότερη γνώση των Φυσικών Επιστημών.Το συνέδριο ήταν πολύ ενδιαφέρον και οι φημισμένοι ομιλητές κατάφεραν να εξάψουν το ενδιαφέρον μας για τις επιστημονικές απόψεις του 21^ου αιώνος και έλυσαν τις πάσης φύσεως απορίες μας, έτσι ώστε να καταλάβουμε καλύτερα τις Φυσικές Επιστήμες.

Η πρώτη φάση του συνεδρίου διοργανώθηκε την Παρασκευή : 14-15-16/12/12) στο ξενοδοχείο Τιτάνια στην Αθήνα. Η πρώτη ομιλία από τον κύριο Σιμόπουλο μας έκανε να καθόμαστε στην άκρη της καρέκλας και στην συνέχεια δόθηκαν ομιλίες από τους κυρίους Δανέζη και Θεοδοσίου, συζητήθηκαν θέματα και λύθηκαν απορίες σε θέματα όπως η καταστροφή του κόσμου και η ύπαρξη χωροχρονικών δινών. Στο τέλος υπήρξε ζωντανή σύνδεση με το κέντρο λειτουργίας του μεγάλου Ανδρονικού Συγκρουστή (LHC) και επικοινωνήσαμε ζωντανά με κάποιους από τους κορυφαίους Πυρηνικούς Φυσικούς του κόσμου και έγιναν πολλές ερωτήσεις για το πιο φλέγον θέμα της εποχής, την ύπαρξη του Μποζονίου ΗIGGS και την «προέλευση της ύλης» αλλά και το χρόνιο ερώτημα, το ερώτημα της μεγάλης εκρήξεως.

Το Σάββατο διεξήχθη η δεύτερη φάση, που παρ? όλο που ήταν ολοήμερη και κράτησε από τις εννέα το πρωί μέχρι τις επτά το απόγευμα δεν μας κούρασε καθόλου, αφού τα θέματα ήταν και πάλι πολύ ενδιαφέροντα και οι ομιλίες κατάφεραν να διεγείρουν την περιέργεια μας και να αναπτύξουν την αγάπη μερικών παιδιών για την Φυσική και τις λοιπές Επιστήμες. Το πρώτον θέμα εισήχθη από τον διακεκριμένο κύριο Γραμματικάκη, ο οποίος μας έκανε λόγο για την ανάγκη της αναθεώρησης ενός νόμου της Νευτώνειας Φυσικής, καθώς και για τον, εν μέρει, λάθος τρόπο που το Υπουργείο δίνει εντολή να διδάσκεται η Φυσική στα σχολεία. Επίσης μας είπαν και για τα πιο ωραία θέματα Φυσικής, Αστρονομίας, Χημείας και Ρομποτικής όπως οι μελανές οπές, οι κοσμικές μπαταρίες , τα μεταυλικά, νέες μορφές ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το πείραμα της Φιλαδέλφειας και αφού μεσολάβησε ένα διάλειμμα έγιναν πειράματα που δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε στο σπίτι μας και έτσι κατανοήσαμε μερικά θέματα που μας «έκαιγαν».

Η τρίτη φάση και ολοκλήρωση του συνεδρίου έγινε την Κυριακή. Υπήρξε και η συνταρακτική ομιλία του Κυρίου Πράντζου σχετικά με την ύπαρξη εξωγήινης νοημοσύνης στο σύμπαν. Το συνέδριο έκλεισε με την ομιλία σχετικά με την οικολογική ισορροπία και την προστασία της βιόσφαιρας, καθώς και για το πώς θα μειωθούν οι επιδράσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου. Γενικά, η τρίτη μέρα είχε θέμα το φυσικό περιβάλλον και τους πλανήτες καθώς μας μίλησαν για τα πολυσυζητημένα θέματα των ταξιδιών σε άλλους πλανήτες.

Έτσι έληξε αυτή η συνάντηση Φυσικών και μελλόντων Φυσικών, και όλοι φανήκαμε τεθλιμμένοι που τέλειωσε, καθώς η περιέργεια και το ενδιαφέρον μας είχε διεγερθεί τόσο που, πιστεύω, πως οι περισσότεροι θα ήθελαν να ακούσουν άλλες τόσες ομιλίες.  Αν μου δινόταν η ευκαιρία να ξαναπάω σε μια τέτοια συγκέντρωση, σίγουρα θα ξαναπήγαινα .

Γούλας Ηλίας-Απόστολος, μαθητής Β΄ Τάξης 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Γιατί παίρνει μέρος το σχολείο μας στο Πρόγραμμα Αναδοχής της ActionAid;

?..διότι ανοίγει στην εκπαιδευτική κοινότητα ένα ?παράθυρο? στον κόσμο και τη σύγχρονη πραγματικότητα που επικρατεί σε αυτόν.

Μέσω του Αναδοχής Προγράμματος Παιδιού οι μαθητές ενημερώνονται για τα παγκόσμια ζητήματα, αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη και αποκτούν κοινωνική συνείδηση με στόχο να αναλάβουν δράση ως ενεργοί πολίτες του κόσμου.

Το Πρόγραμμα αναδοχής Παιδιού είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να δώσουμε παγκόσμιο χαρακτήρα στη σχολική γνώση, ενισχύοντας ταυτόχρονα πολλά μαθήματα.

Ξένη Γλώσσα

 Μεταφράζουν το  γράμμα τους προς την Urmila στα Αγγλικά και το αντίστροφο.Μαθαίνουν λέξεις στην τοπική της γλώσσα.

Πληροφορική 

Κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο και ανακαλύπτουν πληροφορίες για την Ινδία.

 Μαθηματικά 

Επιλέγουν τον τρόπο πληρωμής και αποφασίζουν πως θα συγκεντρώσουν τα χρήματα.

 Περιβαλλοντική Αγωγή

 Με αφορμή τις πλημμύρες που έπληξαν την Ινδία, ερευνούν το φυσικό της περιβάλλον και τις επιπτώσεις που έχουν οι κλιματικές αλλαγές στις ζωές των κατοίκων.

 Εικαστικά 

Μαζί με το γράμμα στέλνουν στην Urmila συχνά και ζωγραφιές που φτιάχνουν μόνα τους.

 Μουσική

 Ανακάλυψαν σε μια συλλογή με μουσικές του κόσμου και ένα τραγούδι από την Ινδία! Πρότειναν να ηχογραφήσουν ένα ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι για την Urmila.

Ευελπιστούμε ότι η όλη διαδικασία εμπνέει τα παιδιά που θέλουν να οραματίζονται έναν κόσμο δικαιότερο, έναν κόσμο ισότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες του πλανήτη.

 Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τέγου Αγορίτσα, καθηγήτρια Αγγλικών.

Πρωτότυπο κείμενο, του μαθητή του Β3  Μπρουζούκη Βασίλη «κατασκευασμένο» στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής

Συντονίστρια-υπεύθυνη: Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός,

Δ/ντρια 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

Διάβασα το βιβλίο ”Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα” από περιέργεια γιατί η συγγραφέας του μου ήταν πρόσωπο γνώριμο. Με κατέπληξε το περιεχόμενό του. Ήταν ένα βιβλίο που μου έδωσε πολλά. Μέσα από την ιστορία μιας νεαρής έφηβης, της Ρεβέκκας, έμαθα πολλά και προβληματίστηκα για πολλά.

Πρώτα διεύρυνα τις γνώσεις που είχα σχετικά με γεγονότα που συνέβησαν πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η ιστορική αναδρομή, που κάνει η συγγραφέας, αρχίζει το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, και τελειώνει το 1945, με την συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Στο χρονικό αυτό διάστημα, αναφέρονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα που συμβαίνουν στην Ευρώπη, στην Ελλάδα, αλλά και στην περιοχή μας, τα Τρίκαλα. Ομολογώ ότι κάποια από αυτά κίνησαν περισσότερο την περιέργειά μου και αναζήτησα περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο. Έτσι άκουσα πρώτη φορά και το τραγούδι ”Va Pansiero” και έμαθα περισσότερα  για το τι ήταν ”το θέατρο στο βουνό”.

Όμως μέσα από αυτό το βιβλίο προβληματίστηκα και για θέματα πέρα από τον πόλεμο, θέματα κοινωνικά. Η Ρεβέκκα είναι παιδί ενός Εβραίου και μιας Χριστιανής και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προβληματίζεται για την ταυτότητά της. Έτσι, το θέμα των μεικτών γάμων μπαίνει στις σελίδες του βιβλίου. Η διακοπή των σχέσεών της με την καλύτερή της φίλη, την Αύρα, μας δημιουργεί προβληματισμούς για το τι είναι φιλία στ’ αλήθεια. Το θέμα του έρωτα θίγεται μέσα από το βαθύ αίσθημα που συνδέει τον Αντρίκο με τη Ρεβέκκα. Η συγγραφέας δεν αφήνει απ’ έξω κι ένα άλλο θέμα που μας αφορά, το ρόλο του σχολείου ”…για να πάμε μπροστά σαν χώρα χρειαζόμαστε ανθρώπους μορφωμένους…”, έλεγε ο πατέρας της Ρεβέκκας και την υποχρέωνε να διαβάζει με τις ώρες στο σπίτι.

Δυνατό σημείο του βιβλίου αποτελούν και οι ήρωές του, πρόσωπα με ιδιαίτερο ψυχικό κόσμο. Χαρακτήρες διαφορετικοί, εργατικοί, ευαίσθητοι, αποφασιστικοί, θαρραλέοι, πατριώτες αλλά και προδότες, δωσίλογοι. Ένας ολόκληρος κόσμος περνάει από μπροστά μας και μας αφήνει κάτι από τα συναισθήματά του, τις ιδέες του, τον κόσμο του.

Εντύπωση μου έκανε η φράση που λέει η Ρεβέκκα ”…στο πιάνο υπάρχει ένα κενό όπως και στη ζωή μου…”. Μου φάνηκε αλλόκοτο για να είναι αληθινό. Πώς μπορεί να είσαι νέος και να έχεις ήδη κενό στη ζωή σου; Η Ρεβέκκα όμως είχε. Έζησε και πέρασε τη δοκιμασία του πολέμου και της Κατοχής. Έπρεπε όμως να συνεχίσει τη ζωή της και όπως η ίδια δήλωσε θα το έκανε. Με τη στάση της αυτή τονίζει τη στάση που πρέπει να έχουν οι άνθρωποι απέναντι στη ζωή, να αφήνουν πίσω τις άσχημες καταστάσεις και να συνεχίζουν.

Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα, ένα βιβλίο που πιστεύω ότι αξίζει να διαβαστεί από όλους, έφηβους και ενήλικες.

Κατοχή 1940 – 1945

Εργασία σε Power Point 7 του μαθητή της Γ΄τάξης Χατζή Χρήστου με θέμα:”Η κατοχή από το 1945 έως το 1945 και το τέλος του πολέμου. Ο ρόλος του Αδόλφου Χίτλερ” στα πλαίσια του προγράμματος   «Εργαστήρι Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής: Μελέτη και επεξεργασία νεανικού μυθιστορήματος της Μ. Κλιάφα: Μια μπαλάντα για τη Ρεβέκκα»

 Συντονίστρια: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, Δ/ντρια 

Υπεύθυνοι καθηγητές: Μπανάσιου Ευαγγελία,  Ρουσουλιώτη Χαρίκλεια ΠΕ02)

ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ – ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Συγκριτική εργασία -Παρουσίαση σε Power Point7 στα πλαίσια του προγράμματος από το μαθητή του Β3 Ντούβλη Στέφανο

Ο Ιουστινιανός

Παρουσίαση σε Power Point του μαθητή του Β3 Μπρουζούκη Βασίλη.

Πρωτότυπο κείμενο, «κατασκευασμένο» στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής από τη μαθήτρια του Γ1 Γκότσιου Κατερίνα

Συντονίστρια-υπεύθυνη: Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3^ουΓυμνασίου Τρικάλων

Το μυθιστόρημα ??Μία μπαλάντα για την Ρεβέκκα?? αναφέρεται ιστορικά στην περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και στις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στον ελλαδικό πλαίσιο, και συγκεκριμένα στην Θεσσαλία και στα Τρίκαλα. Μας δίνεται λοιπόν η ευκαιρία να μάθουμε την ιστορία του τόπου μας και τις δυσκολίες που βίωσαν οι κάτοικοί της κατά την διάρκεια του πολέμου, που σημάδεψε την πορεία της χώρας μας με το πέρασμα των χρόνων. Συνήθως, η ιστορία, σαν μάθημα που διδάσκεται στο σχολείο, δεν είναι ιδιαίτερα συμπαθητική στους μαθητές. Δεν είναι και ότι καλύτερο γι αυτούς να αποκτούν στείρες γνώσεις μέσα από ένα βιβλίο, και συνήθως αρνούνται να το κάνουν, νομίζοντας ότι δεν θα τους είναι χρήσιμες. Όμως, διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, πιστεύω ότι όχι μόνο απόκτησα προσωπικά με ευχάριστο τρόπο γνώσεις για τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά μου δόθηκαν τα ερεθίσματα, κατά την ανάγνωση, να ανατρέξω και σε άλλα βιβλία, αναζητώντας πληροφορίες για το ολοκαύτωμα και τις διώξεις των Εβραίων. Θα σταθώ όμως όχι τόσο στο ιστορικό πλαίσιο του μυθιστορήματος, όσο σε κάποια συγκεκριμένα γεγονότα και καταστάσεις, που βιώνουμε ακόμη και σήμερα, και αντιμετωπίζουμε ίσως όχι με τον καλύτερο τρόπο.

ΡΕΒΕΚΚΑ: ΠΑΙΔΙ ΕΝΟΣ ΜΕΙΚΤΟΥ ΓΑΜΟΥ, ΜΕ ΔΙΠΛΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Η Ρεβέκκα, όπως αναφέρει η ίδια στο κείμενο, είναι παιδί ??μεικτού γάμου??. Ο πατέρας της ήταν Εβραίος και η μητέρα της Χριστιανή, είχαν ασπαστεί δηλαδή διαφορετικές θρησκείες. Ωστόσο, αυτό δεν τους εμπόδισε ούτε να αγαπηθούν ούτε και να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου. Η μητέρα της ηρωίδας βαφτίστηκε Εβραία και έτσι οι γονείς της παντρεύτηκαν, παρόλο που η μητέρα της κατά βάθος ένιωθε χριστιανή και διατηρούσε πολλές από τις συνήθειες και τις αντιλήψεις του Χριστιανισμού. Η ύπαρξη των δύο αυτών θρησκειών στο στενό οικογενειακό της περιβάλλον έκανε την Ρεβέκκα ??να νοιώθει κάποιες φορές ξεκρέμαστη, σαν να είναι στη μέση του ωκεανού και, έχοντας το ένα πόδι της σε μια βάρκα και το άλλο σε μία άλλη, να προσπαθεί να ισορροπήσει??.

Το σημαντικό βέβαια στην περίπτωση της Ρεβέκκας ήταν πως κανείς από τους δύο γονείς της δεν ήταν φανατισμένος με την δική του θρησκεία και δεν την προέβαλλε ως την σωστότερη όλων ή την μόνη αληθινή. Κανείς από τους δύο δεν παθιαζόταν υπέρμετρα με τα πιστεύω του και δεν προσπαθούσε να προσηλυτίσει ούτε την Ρεβέκκα ούτε τον αδερφό της σε κάποια από τις δύο θρησκείες. Έτσι, τα παιδιά ασπάστηκαν μεν την εβραϊκή θρησκεία, ως θρησκεία του πατέρα, αλλά είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά και τον Χριστιανισμό. Αυτή η αντιμετώπιση των γονέων τους ήταν απολύτως ορθή, γιατί αν τα πράγματα εξελίσσονταν διαφορετικά (πχ. Αν ο πατέρας των παιδιών τόνιζε άκριτα την εβραϊκή θρησκεία, χωρίς να κάνει καμία συζήτηση για τον Χριστιανισμό) η Ρεβέκκα και ο Οβαδίας θα βρίσκονταν σε σύγχυση, μη μπορώντας να καταλάβουν ποιες αντιλήψεις υπερτερούν σε σχέση με κάποιες άλλες. Αυτή η σύγχυση, λοιπόν, θα ήταν ικανή να οδηγήσει τα παιδιά σε λανθασμένες συμπεριφορές απέναντι σε άτομα άλλων θρησκειών.

 Η ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛΙΤΩΝ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ, ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Στον ελλαδικό χώρο, εκείνη την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, εκτός από Έλληνες, ζούσαν και πολλοί Ισραηλίτες, δηλαδή και πολλοί Εβραίοι. Οι Ισραηλίτες, ως ένας διαφορετικός λαός είχαν διαφορετικά ήθη και έθιμα. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, η δύναμη της συνύπαρξης νίκησε τις επιμέρους διαφορές. Ισραηλίτες και Έλληνες, με άλλα λόγια Εβραίοι και Χριστιανοί, συνυπήρχαν αρμονικά, χωρίς ιδιαίτερες συγκρούσεις. Οι Ισραηλίτες , συγκεκριμένα στα Τρίκαλα, δεν ανήκαν σε κάποιο γκέτο, ξεκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Είχαν βέβαια κοινά μεταξύ τους, χωρίς αυτό να τους αποτρέπει από την επαφή με τους Έλληνες. Και οι Έλληνες από την μεριά τους δέχονταν την επαφή με τους Ισραηλίτες, διατηρώντας οτιδήποτε τους ένωνε. Βέβαια, υπήρχαν και εξαιρέσεις. Όπως, για παράδειγμα, οι γονείς της Αύρας της απαγόρευσαν να κάνει παρέα με μία Εβραιοπούλα, πράγμα που πλήγωσε πολύ την Ρεβέκκα.

Η αλληλεπίδραση των δύο λαών, και κατά συνέπεια των δύο διαφορετικών πολιτισμών, παρά τις δυσκολίες, είχε και πολλά πλεονεκτήματα και για τις δυο πλευρές. Ανταλλάσσοντας τις ιδέες και τα πιστεύω τους, διεύρυναν τους πνευματικούς τους ορίζοντες και δεν έτρεφαν ρατσιστικά αισθήματα ο ένας για τον άλλο. Έτσι, οι ??ξένοι??, δηλαδή οι Ισραηλίτες, αφομοιώθηκαν ομαλά από τους Έλληνες, χωρίς κανένας από τους δυο να χάσει την ιδιαίτερη ταυτότητά του.

ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Ότι αναφέρθηκε πιο πάνω είναι αρκετά επίκαιρο, καθώς μοιάζει με την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, μεγάλος αριθμός μεταναστών φτάνει στην Ελλάδα, όχι τόσο στις επαρχιακές πόλεις, όσο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν φύγει από την πατρίδα τους για οικονομικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς ή κοινωνικούς λόγους και αναζητούν στην χώρα μας μια καλύτερη τύχη. Εμείς πρέπει να τους υποδεχόμαστε με αγάπη, χωρίς να είμαστε προκατειλημμένοι για το χρώμα ή την θρησκεία τους. Πρέπει να δεχόμαστε την διαφορετικότητα του άλλου, και όχι να την κατακρίνουμε, αποκομίζοντας από αυτή ότι μπορεί να μας βοηθήσει να ??εξελιχθούμε?? σαν άνθρωποι. Βέβαια, δεν πρέπει να περάσουμε στον αντίποδα, να φτάσουμε δηλαδή σε σημείο να υιοθετούμε και να μιμούμαστε άκριτα τις συνήθειες των άλλων λαών η θρησκευτικών ομάδων, χάνοντας την ατομική, εθνική και θρησκευτική μας ταυτότητα.

Συνοψίζοντας, είναι απαραίτητο να μην είμαστε ρατσιστές και προκατειλημμένοι, όσον αφορά άτομα, τα οποία συνυπάρχουν με εμάς αλλά έχουν κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά. Πρέπει να επιδιώκουμε την ομοιογένεια και την συνοχή ανάμεσά μας, χωρίς στερεότυπα και αρνητικές αντιλήψεις. Η διαφορετικότητα είναι αποδεκτή, ως ένα σημείο. Και ίσως, αν σκεφτούμε λίγο βαθύτερα, καταλάβουμε ότι δεν είμαστε και τόσο διαφορετικοί ο ένας από τον άλλο. Γιατί όπως έχει πει και η Linda Ellerbee, μια Αμερικανίδα δημοσιογράφος «οι άνθρωποι λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους. Απλά οι διαφορές τους επιδέχονται περισσότερη ανάλυση από τις ομοιότητές τους».

Πρωτότυπα κείμενο, «κατασκευασμένο» στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής από το μαθητή του Α3 Σδόγκο Ηλία

Συντονίστρια-υπεύθυνη: Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

    «Τσιφλικάδες» και «κολίγοι»!

Δυο  λέξεις  άγνωστες  σε  μας  τους  σημερινούς  νέους, αφού   πέρασαν   αρκετά  χρόνια  από  τότε  που  αντιπροσώπευαν  δύο  μεγάλες  κοινωνικές  τάξεις,  με   σημαντικές  διαφορές  μεταξύ  τους.

Είχα   την  ευκαιρία   να  μάθω  πολλά   για   τους  ανθρώπους  αυτούς,  πριν  λίγες  μέρες,  όταν  με  την  κ.  Διευθύντρια   του  Σχολείου  μας  επισκεφτήκαμε  τα    Παλαιά    Ψυγεία     Κλιάφα.

Εκεί, η  κ.. Μαρούλα  Κλιάφα,  μας   παρουσίασε  στην  αίθουσα  προβολών, το  σπάνιο  φωτογραφικό   υλικό  που  πρόσφατα   απέκτησε  και  που  αναφέρεται  στη  ζωή  των  τσιφλικάδων  και  των  κολίγων.

Γκρίζες  φωτογραφίες, μικρές  και  μεγάλες, είχαν  αποτυπωμένη  πάνω  τους  την  ιστορία  της  εποχής  εκείνης.

Αφεντάδες  και  δούλοι,   ελεύθεροι  και  σκλάβοι, μας  μετέφεραν   για  λίγο  στην  εποχή  που  έγινε  η  προσάρτηση  της  Θεσσαλίας  στην Ελλάδα. Πλούσιοι  Έλληνες,  διαφόρων  επαγγελμάτων  αγόρασαν  από  τους  Τούρκους   μεγάλες  εκτάσεις  γης,  τα  λεγόμενα  τσιφλίκια.

Ο  Ζωγράφος,  ο  Ζαρίφης,  ο  Ζάππας,  ο  Σκυλίτσης  και  πολλοί  άλλοι   ήταν  μεγαλοτσιφλικάδες   και    κυρίαρχοι  του  Θεσσαλικού  κάμπου.       Ήταν  σκληροί  άνθρωποι, με  εξουσία  και   μόνο  δικαιώματα, που  έβαλαν  σκοπό  της  ζωής  τους,  το  κέρδος  και   τον    πολλαπλασιασμό  της  περιουσίας  τους.  Πλούτιζαν  ακούραστα,  γιατί   όλα   τα   είχαν  αναθέσει  στους  επιστάτες   τους,  σε  σημείο  που   πολλοί  απ? αυτούς  δεν  γνώριζαν  πού  βρίσκονται  τα   τσιφλίκια  τους.

Το  μόνο  που  γνώριζαν  καλά, τσιφλικάδες  και  επιστάτες, ήταν  να  καταδυναστεύουν   τους  κολίγους, αυτούς  τους  ταλαίπωρους  και  δυστυχισμένους  ανθρώπους, που  είχαν  υπό  την  εξουσία  τους.

Οι  κολίγοι   δούλευαν    από  την  ανατολή  μέχρι  τη  δύση  του  ήλιου, ακόμα  και  τις  Κυριακές. Όργωναν  με  ξύλινο  αλέτρι  που  το  τραβούσαν  βόδια,  θέριζαν  με  δρεπάνι,  αλώνιζαν  με  το  δοκάνι  και  μετέφεραν  τη σοδειά  τους  με  βοϊδάμαξα.

Οι  συνθήκες  ζωής  ήταν  άθλιες.   Οι   μεγάλες  ορθογώνιες  καλύβες,  που  μέσα  τους  στοιβάζονταν  δύο  και  τρεις  οικογένειες,  ήταν  ανθυγιεινές.

Το  καλοκαίρι  γίνονταν   ανυπόφορες  από  τη  ζέστη,  ενώ  με  τις  πρώτες  βροχές  μετατρέπονταν  σε  λασπότοπους,  βοηθώντας  έτσι    στη  μετάδοση  της  ελονοσίας, η  οποία  μάστιζε  τότε  τους  κατοίκους  αυτών  των  περιοχών.

Για  τους  τσιφλικάδες  και  τους  επιστάτες, οι  κολίγοι  δεν  είχαν  καμιά  αξία. Ήταν  κατώτεροι  και  από  τα  ζώα!  Δεν  είχαν  δικαίωμα  να  φιλοξενούν, να  κυκλοφορούν  το  βράδυ  στους  δρόμους, να  απομακρύνονται   από  την  περιοχή  τους  χωρίς  άδεια   από  τον  ιδιοκτήτη,  ακόμα  και  να  παντρεύονται.

Δεν  όριζαν  ούτε  την ίδια  τους  τη  ζωή.  Είχαν  μόνο  υποχρεώσεις.  Να  δουλεύουν ?!  Να  υπακούν  ?!

Έφυγα  σκεπτικός  και  προβληματισμένος.

Πώς  γίνεται  κάποιοι  άνθρωποι  να  εξευτελίζουν  και  να  καταπατούν  την  αξιοπρέπεια  των  συνανθρώπων  τους, όταν  τους  δίνεται  η  ευκαιρία;

Στο  μυαλό  μου  έμεινε  τυπωμένη   η  φωτογραφία  των  παιδιών με  τα  λευκά  και  μαύρα  ρούχα.

Λευκό   χρώμα    για  τα  παιδιά   των  τσιφλικάδων, που  ήταν  καθαρά,  ευτυχισμένα,  χαρούμενα,  με  αισιοδοξία  για  το  μέλλον.                     Μαύρο  για  τα  παιδιά  των  κολίγων,  που  ήταν  βρώμικα, δυστυχισμένα, λυπημένα, με  απαισιοδοξία  για  το  μέλλον.

Γι? αυτά   άλλωστε, είχε   καθοριστεί,  ν?  ακολουθήσουν  τη  σκληρή  μοίρα  των  προγόνων  τους.

Μου  έμεινε  ένα  τεράστιο   « ΓΙΑΤΙ ; »

Πρωτότυπο κείμενο, «κατασκευασμένο» στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής της μαθήτριας του Α3 Σιάγκα Βαρβάρα-Χριστίνα

Συντονίστρια-υπεύθυνη: Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 3^ου Γυμνασίου Τρικάλων

     Τις προάλλες, πριν  τέσσερις  περίπου βδομάδες, παρακολουθήσαμε, με την πολιτιστική ομάδα του σχολείου μου, πρόγραμμα τοπικής ιστορίας στο Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού «Κλιάφα». Το θέμα του ήταν: «Αγροτική Επανάσταση: Κολλήγοι και Τσιφλικάδες». Η παρουσίαση της κυρίας Μαρούλας Κλιάφα ήταν εξαιρετική και ιδιαίτερη, γιατί με τις εικόνες που μας παρουσίαζε και τις περιγραφές της μάθαμε πολλά για την αγροτική ζωή της πόλης μας τα παλιά χρόνια.

Μου άρεσαν κατ? αρχήν τα πλούσια φορέματα που υπήρχαν εκείνη την εποχή, με την πολύ όμορφη και βαριά παραδοσιακή στολή της καραγκούνας. Είδαμε επίσης και διάφορες φορεσιές όπως η τούρκικη, η ελληνική με τις βράκες, τις φουστανέλες, τα σαρίκια, τα τσαρούχια κ.α.

Μάθαμε ότι εκείνα τα χρόνια υπήρχαν μεγαλοκτηματίες που ονομάζονταν τσιφλικάδες που είχαν κάθε δικαίωμα στους κολίγους που καλλιεργούσαν την γη. Επίσης ότι οι πλούσιοι είχαν ανθρώπους που τους προστάτευαν από τους ληστές.

Με εντυπωσίασε και με στεναχώρησε η υποβάθμιση της γυναίκας και τα μειωμένα δικαιώματά της. Λόγω αυτής της κατάστασης μας εξήγησαν ότι εκείνη την εποχή δεν ήθελαν να κάνουν κορίτσια γιατί τα θεωρούσαν βάρος. Πιο χαρακτηριστική φωτογραφία ήταν αυτή με τη γυναίκα να περπατά και να κεντά δίπλα στο γαϊδούρι ενώ ο άντρας ήταν πάνω του αμέριμνος. Η κυρία Κλιάφα μας διηγήθηκε για περιπτώσεις όπου οι άνδρες στέλνανε τις γυναίκες τους δέκα μέτρα μπροστά για να δουν αν θα υπάρχουν νάρκες. Στις κηδείες δεν πήγαιναν οι γυναίκες παρά μόνο οι άνδρες και τα παιδιά. Θα ήθελα η παρουσίαση να είχε ακόμη περισσότερες πληροφορίες για τη θέση της γυναίκας.

Τέλος η κυρία Κλιάφα μας ανέφερε ότι ήταν μια εποχή μεγάλων αγώνων για τα δικαιώματα των αγροτών στο να αποκτήσουν γη και να ξεφύγουν από την δυστυχισμένη μοίρα του κολίγου.

Πραγματικά θα ήθελα να δοθούν ξανά τόσο ενδιαφέρουσες ευκαιρίες όχι μόνο σε μένα αλλά και σε όλους μας μαθητές, για να αποκτήσουμε αυτές μας τόσο σημαντικές γνώσεις. Νοιώθω τυχερή που χάρη στην Ομάδα Δημιουργικής Γραφής και στη διευθύντριά μας κυρία Αμαλία Ηλιάδη είχα τη δυνατότητα να απολαύσω μια τόσο όμορφη έκθεση.